Χρήστος Μπούρας στο «Εύρηκα»: Ανταγωνισμός μας είναι τα όνειρα των φοιτητών μας

Μαρίνα Ριζογιάννη

Η νέα ακαδημαϊκή χρονιά βρίσκει το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο  να καλείται να αναμετρηθεί με μία σειρά προκλήσεις. Διαγραφές λιμναζόντων φοιτητών, εφαρμογή κανόνων εσωτερικής ασφάλειας, τμήματα με έναν πρωτοετή, ιδιωτικά πανεπιστήμια και πολλά άλλα.

Για όλα αυτά βγαίνουν συζητάμε με τον καθηγητή και πρύτανη του Πανεπιστημίου Πατρών Χρήστο Μπούρα.

-Ποιο θα περιγράφατε στους νεοεισαχθέντες φοιτητές ως το μεγαλύτερο πλεονέκτημα των σπουδών τους στο Πανεπιστήμιο Πατρών; 

Κυρία Ριζογιάννη, σας ευχαριστώ για την ευκαιρία που μου δίνετε να επικοινωνήσω και με αυτό τον τρόπο, με τους νέους μας φοιτητές/τριες αλλά και να συμβάλω στην πληροφόρηση της ευρύτερης κοινωνίας για το υψηλό επίπεδο του Πανεπιστημίου μας.

Στην ερώτησή σας, το μεγαλύτερο πλεονέκτημα που προσφέρει το Πανεπιστήμιο Πατρών στους νεοεισαχθέντες φοιτητές είναι ότι θα σπουδάσουν σε ένα ίδρυμα που συνδυάζει την ακαδημαϊκή επιτυχία και προοπτική, με την εμπειρία μιας ζωντανής κοινότητας.

Δεν πρόκειται μόνο για το επίπεδο και την ποιότητα των σπουδών, πρόκειται για την ευκαιρία να γίνουν μέλη ενός δυναμικού οικοσυστήματος που καλλιεργεί τη γνώση, τη δημιουργική συνύπαρξη αλλά και τον πολιτισμό.

Εδώ θα έχουν τη δυνατότητα να αναμετρηθούν με τις μεγάλες επιστημονικές προκλήσεις, να συμμετάσχουν σε ερευνητικά προγράμματα που συνδέονται με την κοινωνία και την οικονομία, να ζήσουν σε έναν χώρο όπου η διεθνής συνεργασία, η ανοιχτότητα και η δημιουργικότητα είναι καθημερινή πράξη.

Το Πανεπιστήμιο Πατρών, όπως αντιλαμβάνεστε, δεν είναι απλώς ένας χώρος σπουδών, είναι ένα σταυροδρόμι εμπειριών και ιδεών, όπου ο νέος φοιτητής/τρια διαμορφώνει όχι μόνο τις επιστημονικές του γνώσεις αλλά και την προσωπικότητά του/της. Και αυτό είναι που καθιστά τις σπουδές εδώ ένα ανεκτίμητο κεφάλαιο ζωής.

Καταληκτικά θα έλεγα ότι το μεγαλύτερο πλεονέκτημα είναι ότι οι σπουδές στο Πανεπιστήμιο Πατρών ανοίγουν τον δρόμο προς το μέλλον. Εδώ, ο φοιτητής/τρια δεν περιορίζεται σε γνώσεις που αφορούν μόνο το παρόν. Του/της δίνονται τα εργαλεία να φανταστεί, να σχεδιάσει και να υλοποιήσει τον κόσμο του αύριο. Είναι η δυνατότητα να σταθεί στο κέντρο ενός ορίζοντα που εκτείνεται από τη Δυτική Ελλάδα έως την παγκόσμια ακαδημαϊκή κοινότητα.

-Κι αν θέλατε να τους προετοιμάσετε για τις δυσκολίες ποιες είναι αυτές;

Οι νέοι φοιτητές/τριές μας θα συναντήσουν ασφαλώς προκλήσεις, καθώς η ακαδημαϊκή ζωή είναι πολύ διαφορετική από το σχολικό περιβάλλον. Η μεγαλύτερη δυσκολία δεν είναι η αυξημένη ύλη ή οι εξετάσεις αλλά η ανάγκη να μάθουν να διαχειρίζονται την ελευθερία που αποκτούν. Καλούνται να οργανώσουν τον χρόνο τους, να σταθούν υπεύθυνοι απέναντι στις επιλογές τους και να χαράξουν οι ίδιοι την πορεία τους.

Ωστόσο, σε αυτήν τη διαδρομή δεν είναι μόνοι. Το Πανεπιστήμιο Πατρών έχει επενδύσει σε μηχανισμούς στήριξης. Ακαδημαϊκούς συμβούλους, φοιτητικές δομές, πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες αλλά και σε δράσεις που ενισχύουν τη συνοχή της κοινότητάς μας. Κάθε δυσκολία μετατρέπεται έτσι σε αφορμή για μάθηση και κάθε εμπόδιο σε κίνητρο για πρόοδο.

Η φοιτητική εμπειρία είναι σπουδαία ακριβώς επειδή συνδυάζει απαιτήσεις και ευκαιρίες. Και αυτό που θέλουμε να γνωρίζουν οι φοιτητές/τριές μας είναι ότι, παρά τις δυσκολίες που θα συναντήσουν, βρίσκονται σε έναν χώρο που καλλιεργεί όχι μόνο τη γνώση αλλά και τη δύναμη να προχωρούν με αισιοδοξία και δημιουργικότητα. Ισως εδώ είναι αναγκαίο να θυμηθούμε την αρχαιοελληνική ρήση από τον  Επίμαρχο: «τὰ ἀγαθὰ κόποις κτῶνται».

-Υπό ποιες συνθήκες ξεκινάει η νέα ακαδημαϊκή χρονιά για το Πανεπιστήμιο  Πατρών;

Η νέα ακαδημαϊκή χρονιά ξεκινά στο Πανεπιστήμιο Πατρών με συνθήκες ανανεωμένης αυτοπεποίθησης και δημιουργικής προοπτικής. Ως Διοίκηση εργαστήκαμε με συνέπεια όλο το προηγούμενο διάστημα και συνεχίζουμε ώστε το Πανεπιστήμιο να είναι έτοιμο να υποδεχθεί τους φοιτητές/τριές του σε ένα περιβάλλον που συνδυάζει την ακαδημαϊκή ποιότητα με τη φοιτητική μέριμνα.

Η φετινή χρονιά σηματοδοτεί την ενίσχυση της φοιτητικής ζωής, με δράσεις που στηρίζουν την καθημερινότητα, αναβαθμίζουν τις υποδομές και καλλιεργούν το αίσθημα κοινότητας. Ταυτόχρονα, επενδύουμε σε νέες συνεργασίες, σε ψηφιακά εργαλεία και σε ακαδημαϊκά προγράμματα που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της εποχής.

Ετσι λοιπόν το Πανεπιστήμιο υποδέχεται τη νέα χρονιά με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον. Με πίστη στη δύναμη της γνώσης, με διάθεση να σταθεί δίπλα σε κάθε φοιτητή/τρια και με στόχο να αποτελεί σημείο αναφοράς για την ακαδημαϊκή και κοινωνική πρόοδο της χώρας. Πρόκειται, με άλλα λόγια, για μια χρονιά που ξεκινά με αισιοδοξία και δέσμευση να κάνουμε το Πανεπιστήμιο μας ακόμη πιο ανοιχτό, πιο ζωντανό και πιο δημιουργικό.

Κυρία Ριζογιάννη, γνωρίζετε πολύ καλά ότι το Πανεπιστήμιο Πατρών τα τελευταία χρόνια αλλάζει και διαρκώς πλησιάζει τις προσδοκίες όλων μας και ιδιαίτερα των φοιτητών μας. Είμαι σίγουρος ότι θα έχουμε την ευκαιρία το επόμενο διάστημα να παρουσιάσουμε αναλυτικότερα και στοχευμένα το σύνολο των έργων και παρεμβάσεων που τροποποιούν το ακαδημαϊκό περιβάλλον μας.

-Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για τη διοίκηση του Πανεπιστημίου Πατρών με την οποία δεν έχετε καταφέρει ακόμα να αναμετρηθείτε; 

Η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει η Διοίκηση του Πανεπιστημίου Πατρών είναι να ξεπεράσει τις αργές και συχνά δυσκίνητες διαδικασίες που περιορίζουν την ταχύτητα με την οποία μπορούμε να ανταποκριθούμε στις ανάγκες της εποχής.

Ξέρετε, ζούμε σε έναν κόσμο που αλλάζει διαρκώς και οι φοιτητές/τριές μας έχουν ανάγκη από ένα πανεπιστήμιο που να προχωρά με τον ίδιο ρυθμό, που να μπορεί να δίνει άμεσες λύσεις και να αξιοποιεί χωρίς καθυστέρηση τις τεράστιες δυνατότητες που έχει η κοινότητά μας.

Αυτό βέβαια αφορά το γενικότερο πλαίσιο λειτουργίας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Είναι όμως και προσωπική μου αγωνία. Γιατί ξέρω ότι, πίσω από κάθε καθυστέρηση, κρύβεται η προσδοκία ενός νέου φοιτητή/τριας, η προσπάθεια ενός ερευνητή, η δημιουργική ιδέα ενός διδάσκοντα. Και είναι δύσκολο να αποδέχομαι ότι χάνουμε χρόνο, όταν οι άνθρωποί μας έχουν τόσα να δώσουν.

Παρόλα αυτά, αυτή η πρόκληση δεν μας αποθαρρύνει. Αντίθετα, μας κινητοποιεί. Κάθε μέρα εργαζόμαστε για να σπάσουμε τις αγκυλώσεις της γραφειοκρατίας, να κάνουμε το Πανεπιστήμιο πιο ευέλικτο, πιο σύγχρονο και πιο ανταγωνιστικό διεθνώς. Και είμαι βέβαιος ότι θα το πετύχουμε, γιατί διαθέτουμε το πιο ισχυρό θεμέλιο. Μια ακαδημαϊκή κοινότητα που πιστεύει, που επιμένει και που δεν παραιτείται από το όνειρο ενός Πανεπιστημίου Πατρών αντάξιου της δυναμικής του και των ανθρώπων του.

-Φέτος είχαμε τμήματα με πολλές κενές θέσεις, ή και τμήματα με έναν εισαχθέντα. Αυτό σημαίνει ότι το δημογραφικό, το οποίο έχετε αναδείξει πολλές φορές, έχει περάσει το κατώφλι της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης;

Κυρία Ριζογιάννη, με την ερώτησή σας αγγίζετε το σημαντικότερο εθνικό ζήτημα. Την πληθυσμιακή συρρίκνωση της χώρας μας.

Το γεγονός ότι φέτος ορισμένα τμήματα είχαν ελάχιστους εισαχθέντες δεν είναι μια απλή στατιστική ανωμαλία. Είναι το πιο απτό τεκμήριο ότι το δημογραφικό πρόβλημα έχει ήδη εισβάλει δυναμικά στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Αυτό που κάποτε περιγράφαμε ως μελλοντικό κίνδυνο, πλέον το βιώνουμε στην πράξη. Λιγότεροι μαθητές στα σχολεία συνεπάγονται λιγότερους φοιτητές στα αμφιθέατρα.

Η εξέλιξη αυτή δεν αφορά μόνο την ακαδημαϊκή λειτουργία, είναι ζήτημα εθνικής στρατηγικής σημασίας. Η μείωση του φοιτητικού πληθυσμού περιορίζει την ανανέωση του επιστημονικού δυναμικού της χώρας, επηρεάζει την περιφερειακή ανάπτυξη και αποδυναμώνει τη δυνατότητα της κοινωνίας να καινοτομεί και να ανταγωνίζεται διεθνώς.

Ωστόσο, δεν μένουμε αδρανείς. Ως Πανεπιστήμιο Πατρών επενδύουμε σε εξωστρέφεια, διεθνείς συνεργασίες, αγγλόφωνα προγράμματα και νέες επιστημονικές κατευθύνσεις, ώστε να καταστήσουμε τις σπουδές ελκυστικές όχι μόνο στους Έλληνες φοιτητές αλλά και σε νέους από το εξωτερικό. Παράλληλα, συμβάλλουμε ενεργά στον δημόσιο διάλογο για πολιτικές που θα αντιμετωπίσουν τη δημογραφική συρρίκνωση και θα δώσουν ξανά προοπτική στη νέα γενιά.

Το πρόβλημα είναι υπαρκτό και οξύ. Αλλά η απάντηση δεν μπορεί να είναι μονοσήμαντη και μοιρολατρική. Χρειάζεται σχέδιο, τόλμη και συνεργασία, ώστε τα ελληνικά πανεπιστήμια να παραμείνουν ζωντανοί φάροι γνώσης και ελπίδας σε μια κοινωνία που αλλάζει.

-Μήπως δεν έχουμε ανάγκη ως χώρα τόσα ΑΕΙ; 

Το ερώτημα αν η χώρα χρειάζεται τόσα πολλά ΑΕΙ είναι απολύτως λογικό και εστιάζει στον πυρήνα της ποιότητας και βιωσιμότητας της αρχιτεκτονικής του οικοσυστήματος της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Είναι αλήθεια πως ο σημερινός ακαδημαϊκός χάρτης δεν προέκυψε μέσα από έναν μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Συχνά οι αποφάσεις είχαν τοπικό χαρακτήρα, θα έλεγα μικροπολιτικού υποβάθρου, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν τμήματα που δεν ανταποκρίνονται ούτε στις δημογραφικές συνθήκες ούτε στις ανάγκες της επιστήμης και της αγοράς εργασίας. Αυτή είναι μια πραγματικότητα που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε.

Ομως, πίσω από κάθε τμήμα δεν υπάρχουν μόνο αριθμοί. Υπάρχουν φοιτητές, οικογένειες που στηρίζουν με κόπο και όνειρα τα παιδιά τους, καθηγητές και ερευνητές που αφιερώνουν τη ζωή τους στη γνώση. Γι’ αυτό και η απάντηση δεν μπορεί να είναι απλώς «λιγότερα πανεπιστήμια». Η απάντηση είναι, καλύτερα οργανωμένα πανεπιστήμια. Τμήματα που να είναι βιώσιμα, εξωστρεφή, με σαφή προσανατολισμό και προοπτικές για τους αποφοίτους τους.

Χρειαζόμαστε, λοιπόν, έναν νέο ακαδημαϊκό χάρτη, που θα λαμβάνει υπόψη το δημογραφικό, τις πραγματικές αναπτυξιακές ανάγκες της χώρας αλλά και τις δυνατότητες κάθε περιοχής. Οχι με τη λογική της συρρίκνωσης αλλά με τη λογική της ενίσχυσης και της αναδιάταξης. Γιατί η χώρα μας δεν έχει ανάγκη από λιγότερη γνώση. Εχει ανάγκη από γνώση που είναι ποιοτική, χρήσιμη και οργανωμένη με σοβαρότητα.

Και πάνω από όλα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κάθε νέος που περνά το κατώφλι ενός ΑΕΙ δεν είναι ένας αριθμός του πλήθους. Είναι μια ελπίδα για το μέλλον της Ελλάδας. Καθήκον μας λοιπόν είναι να δώσουμε σε αυτή την ελπίδα τις καλύτερες δυνατές προϋποθέσεις για να ανθίσει. Και εδώ το μερίδιο ευθύνης της Πολιτείας είναι μεγάλο και αδιαμφησβήτητο.

-Τα τελευταία χρόνια έχουμε μία έκρηξη μεταπτυχιακών προγραμμάτων (930 πανελλαδικά). Τα χρειαζόμαστε όλα αυτά; Μήπως η πληθώρα υπονομεύει την ποιότητα και ανοίγει παραθυράκια στην πελατειακή εξυπηρέτηση;

Η εντυπωσιακή αύξηση των μεταπτυχιακών προγραμμάτων τα τελευταία χρόνια αντανακλά τη δίψα της κοινωνίας για εξειδίκευση και την ανάγκη των πανεπιστημίων να ανταποκριθούν σε νέες επιστημονικές και επαγγελματικές προκλήσεις. Ωστόσο, το πλήθος από μόνο του δεν είναι ένδειξη προόδου. Οταν τα μεταπτυχιακά πολλαπλασιάζονται χωρίς σαφή προσανατολισμό και χωρίς αυστηρά κριτήρια ποιότητας, τότε πράγματι δημιουργείται ο κίνδυνος να χαθεί η ουσία, να υπονομευτεί η ακαδημαϊκή αξία τους και να βρουν χώρο λογικές που θυμίζουν περισσότερο εξυπηρέτηση παρά αριστεία.

Ως πρύτανης πιστεύω ότι κάθε μεταπτυχιακό πρέπει να αποδεικνύει τον λόγο ύπαρξής του. Να στηρίζεται σε ερευνητική δυναμική, να έχει ξεκάθαρη ταυτότητα και να δίνει στους φοιτητές/τριες πραγματική προοπτική και διεθνή αναγνώριση. Δεν χρειαζόμαστε μεταπτυχιακά για στατιστικές προβολές αλλά μεταπτυχιακά που κάνουν τη διαφορά.

Στο Πανεπιστήμιο Πατρών έχουμε επιλέξει τον δύσκολο, αλλά αναγκαίο δρόμο. Να επενδύουμε στην ποιότητα, στην εξωστρέφεια και στη διεθνή διάσταση. Να αναπτύσσουμε προγράμματα που προσελκύουν φοιτητές/τριες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, που συνδέονται με την κοινωνία και την αγορά εργασίας και που προσφέρουν τίτλους σπουδών με κύρος.

Γιατί, στο τέλος της ημέρας, αυτό που μετράει δεν είναι πόσα μεταπτυχιακά διαθέτει ένα πανεπιστήμιο ή μια χώρα, αλλά πόση αξία και προοπτική κουβαλά κάθε ένας απόφοιτος μαζί του. Και αυτή είναι η ευθύνη μας απέναντι στους νέους.

-Ως Διοίκηση ενός δημόσιου πανεπιστημίου αισθάνεστε ανταγωνιστική πίεση από τη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων; 

Δεν θα μιλούσα για φόβο ή απειλή. Αυτό που νιώθουμε ως Διοίκηση είναι μια μεγάλη ευθύνη. Να αποδείξουμε ότι το δημόσιο πανεπιστήμιο μπορεί να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Ο διάλογος για τα ιδιωτικά ή μη κρατικά πανεπιστήμια μας υπενθυμίζει ότι πρέπει να γίνουμε ακόμη πιο ισχυροί, πιο ελκυστικοί και πιο εξωστρεφείς. Ο «ανταγωνισμός» μπορεί να λειτουργήσει δημιουργικά, ως κίνητρο βελτίωσης και όχι ως απειλή.

Το δημόσιο πανεπιστήμιο έχει ένα προνόμιο που δεν μπορεί να αντιγραφεί. Είναι ένας θεσμός ανοιχτός σε όλους, ανεξαρτήτως οικονομικής δυνατότητας, με κοινωνική αποστολή και δημοκρατική ταυτότητα. Εδώ, η γνώση δεν είναι εμπόρευμα. Είναι δικαίωμα. Αυτό είναι στοιχείο της ταυτότητάς μας και το υπερασπιζόμαστε με αποφασιστικότητα.

Δεν αγνοούμε, βέβαια, τις αδυναμίες μας. Ξέρουμε ότι πρέπει να γίνουμε πιο ευέλικτοι, να περιορίσουμε τη γραφειοκρατία όπως ανέφερα, να προσφέρουμε σύγχρονα προγράμματα που απαντούν στις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας και της αγοράς εργασίας. Αν το πετύχουμε αυτό, τότε όχι μόνο δεν θα αισθανθούμε «πίεση» αλλά θα αναδείξουμε ακόμη περισσότερο την υπεροχή του δημόσιου πανεπιστημίου ως χώρου γνώσης, ελευθερίας, ισότητας και δημιουργίας.

Κυρία Ριζογιάννη η πραγματική μας «ανταγωνιστική πίεση» δεν έρχεται από τα ιδιωτικά ή μη κρατικά ιδρύματα. Ερχεται από τα ίδια τα παιδιά μας, που περιμένουν από εμάς ένα πανεπιστήμιο αντάξιο των ονείρων τους.

-Σε τι βαθμό έχει ανταποκριθεί το κράτος στα αιτήματά σας για στήριξη;

Το κράτος έχει σταθεί δίπλα μας. Υιοθετώντας τον στρατηγικό σχεδιασμό μας και υποστηρίζοντας με πόρους τον προγραμματισμό μας. Ξεχωριστή μνεία, αν μου επιτρέπετε, κάνω στην ανταπόκριση της υπουργού Σοφίας Ζαχαράκη και του υφυπουργού Νίκου Παπαϊωάννου που εμπράκτως συμβάλλουν ως συνοδοιπόροι. Αυτά τα βήματα τα αναγνωρίζουμε. Ωστόσο, η αλήθεια είναι πως τα δημόσια πανεπιστήμια εξακολουθούν να λειτουργούν συχνά στα όρια των αντοχών τους. Οι ανάγκες είναι μεγάλες και η στήριξη, παρά τις θετικές κινήσεις, παραμένει αποσπασματική.

Ως πρύτανης, αυτό που θα ήθελα να δω είναι μια πιο σταθερή και μακροπρόθεσμη στρατηγική. Το Πανεπιστήμιο δεν μπορεί να πορεύεται με αποφάσεις ετήσιου χρονικού ορίζοντα. Χρειάζεται έναν ορίζοντα δεκαετίας για να σχεδιάσει το μέλλον του, να χτίσει υποδομές, να στηρίξει φοιτητές και ερευνητές και να τολμήσει μεγάλα βήματα.

Και εδώ θα μιλήσω πιο προσωπικά. Πολλές φορές νιώθουμε ότι η Πολιτεία μάς βλέπει περισσότερο ως δαπάνη και λιγότερο ως επένδυση. Κι όμως, κάθε ευρώ που δίνεται στο δημόσιο πανεπιστήμιο επιστρέφει στην κοινωνία πολλαπλάσιο σε γνώση, σε καινοτομία και σε ανθρώπους που μπορούν να αλλάξουν τη χώρα. Αυτό είναι κάτι που το ζω καθημερινά, βλέποντας τους φοιτητές/τριές μας να προοδεύουν παρά τις όποιες δυσκολίες.

Η δική μας δουλειά είναι να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε, να αξιοποιούμε κάθε πόρο και να στηρίζουμε τους νέους μας. Η δουλειά της Πολιτείας είναι να μας δώσει το σταθερό πλαίσιο και την εμπιστοσύνη που αξίζει στο δημόσιο πανεπιστήμιο. Γιατί η στήριξη που θα προσφέρει σήμερα στους φοιτητές/τριές μας, είναι η καλύτερη εγγύηση για το αύριο της Ελλάδας.

-Πιστεύετε ότι υπάρχει ευθύνη των πρυτάνεων για τα ζητήματα ασφάλειας των  πανεπιστημίων και για τα όσα έκτροπα έχουν γίνει;

Η ασφάλεια στα πανεπιστήμια είναι ένα ζήτημα με πολλές όψεις και κάθε ίδρυμα συνιστά ξεχωριστή περίπτωση. Δεν μπορεί να υπάρξει μια γενική περιγραφή που να ταιριάζει παντού, γιατί το πλαίσιο λειτουργίας, η κουλτούρα και η καθημερινότητα διαφέρουν αισθητά. Στο Πανεπιστήμιο Πατρών δεν έχουμε βιώσει σοβαρά περιστατικά που να διατάραξαν την ακαδημαϊκή μας ζωή, γεγονός που αποδεικνύει ότι η ίδια η κοινότητα έχει καλλιεργήσει κλίμα εμπιστοσύνης, σεβασμού και συνεργασίας.

Η ευθύνη των πρυτανικών αρχών, ασφαλώς, υπάρχει. Δεν περιορίζεται όμως σε μέτρα καταστολής ή επιτήρησης αλλά αφορά κυρίως τη διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος όπου προλαμβάνονται οι εντάσεις και ενισχύεται η αίσθηση του ανήκειν. Η ασφάλεια δεν επιβάλλεται. Οικοδομείται καθημερινά μέσα από τον διάλογο, την αλληλεγγύη και τη συναίσθηση ότι ο ακαδημαϊκός χώρος ανήκει σε όλους.

Γι’ αυτό και πιστεύω ότι το Πανεπιστήμιο Πατρών αποτελεί παράδειγμα πως η ομαλή ακαδημαϊκή ζωή δεν είναι θέμα τύχης, αλλά αποτέλεσμα συλλογικής κουλτούρας και υπευθυνότητας. Το ζητούμενο δεν είναι να αναζητούμε ενόχους αλλά να συνεχίσουμε να καλλιεργούμε αυτό το πνεύμα που καθιστά τον ακαδημαϊκό χώρο πραγματικό πεδίο ελευθερίας, γνώσης και δημιουργίας.

-Υπάρχει διάθεση εφαρμογής του νόμου της διαγραφής των λιμναζόντων

φοιτητών, πιστεύετε ότι θα εφαρμοστεί πλήρως; 

Το ζήτημα των λεγόμενων «λιμναζόντων φοιτητών» δεν είναι ένα απλό τυπικό ζήτημα.  Μάλιστα το Πανεπιστήμιο Πατρών το ανέδειξε πρώτο, με την έρευνα των συναδέλφων, Καραλή Θανάση, Βεργίδη Δημήτρη και Σακκούλη Δημήτρη, προχωρώντας και βήματα πιο πέρα με προτάσεις για την άμβλυνσή του.  Είναι ένα πολυσύνθετο φαινόμενο που κουβαλά κοινωνικές, οικονομικές και προσωπικές διαστάσεις. Η ύπαρξή του αντανακλά τις δυσκολίες του εκπαιδευτικού μας συστήματος αλλά και τις πιέσεις που βιώνουν πολλοί νέοι άνθρωποι. Ανάγκη για εργασία, οικογενειακά βάρη, προβλήματα υγείας, αβεβαιότητα.

Ως πρυτανικές αρχές έχουμε υποχρέωση να σεβαστούμε τον νόμο αλλά και να τον εφαρμόζουμε με διάκριση και ανθρωπιά. Η διαγραφή δεν μπορεί να είναι μηχανική διαδικασία. Πίσω από κάθε φοιτητή υπάρχει μια ιστορία, κι αυτό δεν μπορούμε να το αγνοούμε. Ο στόχος μας δεν είναι να «σβήσουμε» φοιτητές από τα μητρώα, αλλά να δώσουμε σε όσο το δυνατόν περισσότερους τη δυνατότητα να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους.  Σας ενημερώνω ότι αυτό το έχουμε ήδη πράξει και συνεχίζουμε την προσπάθεια. Με αναζήτηση και επικοινωνία, με προτροπή και συμβουλευτική στήριξη και βέβαια με έκδηλη διάθεση κάθε μορφής υποστήριξης.

Για μένα, κάθε φοιτητής που εγκαταλείπει τις σπουδές είναι μια μικρή ήττα όχι μόνο για τον ίδιο αλλά και για το Πανεπιστήμιο. Και η ευθύνη μας είναι να μειώσουμε αυτές τις ήττες στο ελάχιστο, ώστε το Πανεπιστήμιο να παραμένει χώρος ευκαιρίας, ελπίδας και νέας αρχής για όλους.

-Ποια πιστεύετε ότι είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για τα ελληνικά ΑΕΙ σήμερα;

Η μεγαλύτερη πρόκληση για τα ελληνικά ΑΕΙ σήμερα είναι να καταφέρουν να ισορροπήσουν ανάμεσα στις πιέσεις του παρόντος και στις απαιτήσεις του μέλλοντος. Από τη μία πλευρά βρίσκονται το δημογραφικό πρόβλημα, η χρηματοδότηση και οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις. Από την άλλη, ο διεθνής ανταγωνισμός, η ανάγκη για καινοτομία, η σύνδεση με την κοινωνία και την αγορά εργασίας αλλά και με τις μεγάλες προκλήσεις του καιρού μας, όπως η κλιματική κρίση και η ψηφιακή μετάβαση.

Ομως, αν το δούμε πιο ουσιαστικά, η πραγματική πρόκληση είναι να μην απογοητεύσουμε τη νέα γενιά. Να δείξουμε στους φοιτητές/τριές μας ότι το πανεπιστήμιο δεν είναι μόνο ένας σταθμός γνώσης, αλλά ένας χώρος δημιουργίας και προοπτικής. Να σταθούμε αντάξιοι της εμπιστοσύνης των οικογενειών που με θυσίες στηρίζουν τα παιδιά τους και της κοινωνίας που περιμένει από εμάς λύσεις και ιδέες για το αύριο.

Σε τελική ανάλυση, η λέξη-κλειδί είναι εμπιστοσύνη. Αν τα πανεπιστήμια κερδίσουν ξανά την εμπιστοσύνη της κοινωνίας, τότε θα αποκτήσουν και τους πόρους και την ελευθερία και τον χώρο που χρειάζονται για να δημιουργήσουν. Γιατί τα ελληνικά ΑΕΙ δεν πρέπει να λειτουργούν αμυντικά. Πρέπει να γίνουν εργαστήρια μέλλοντος, που δεν φοβούνται τον διεθνή ανταγωνισμό αλλά συμμετέχουν ισότιμα σε αυτόν.

Κι εκεί είναι η δική μας ευθύνη ως Πρυτάνεις. Να αποδείξουμε ότι τα δημόσια πανεπιστήμια της χώρας μπορούν να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και να δώσουν στους φοιτητές/τριές μας όχι μόνο γνώσεις αλλά και ελπίδα ότι το μέλλον τους και το μέλλον της χώρας, μπορεί να είναι καλύτερο.

Κυρία Ριζογιάννη,

Η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να συρρικνώνει τα όνειρά της. Εχει ανάγκη από πανεπιστήμια που ανοίγουν ορίζοντες και χαράζουν νέους δρόμους. Το Πανεπιστήμιο Πατρών θέλει και μπορεί να είναι στην πρώτη γραμμή αυτής της προσπάθειας.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News