Φωτιές: Οι αχίλλειες πτέρνες της Αχαΐας – O Γιώργος Κανέλλης μιλάει στην “Π” για τα 6 “ευάλωτα σημεία

Μια συζήτηση με έναν Αχαιό με νωπή την αφορμή των φετινών καταστροφών- προμήνυμα όσων πρόκειται να επακολουθήσουν.

 

 

φωτιές

Οι πυρκαγιές μας έκαψαν, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι μας δίδαξαν. Τα νέα κλιματικά δεδομένα επιβάλλουν ανασύνταξη και αναθεώρηση σε κεκτημένες ταχύτητες πρόληψης και διάταξης των δυνάμεων πυρόσβεσης. Αυτό πρωτίστως ισχύει και στην Αχαΐα.

Η εφημερίδα «Πελοπόννησος» κατέφυγε στην εμπειρία και στη γνώση ενός αυτοδιοικητικού, του Γιώργου Κανέλλη, της Οικολογικής Δυτικής Ελλάδας, δραστήριου μέλους της Οικολογικής Κίνησης Πάτρας.

φωτιέςΖεστάναμε την κουβέντα με την κοινότυπη, πλέον, παραδοχή: Βρισκόμαστε στον αστερισμό μιας κλιματικής αλλαγής που, μεταξύ άλλων φαινομένων, θα είναι καταλύτης για έξαρση δασικών πυρκαγιών, που όμως θα έχουν ανθρωπογενή, πρωτίστως, αφετηρία.
Με άλλα λόγια, έχει ασφαλώς τη σημασία του ποιος και γιατί προκαλεί μια φωτιά σε δασική έκταση, αλλά πάντα θα βρίσκεται κάποιος που θα το κάνει, εξ αμελείας ή ενσυνείδητα. Το θέμα είναι τι κάνουμε γι’ αυτό.
Ο κ. Κανέλλης παρατηρεί ότι η φύση έχει φτάσει στα άκρα των αντοχών της. Αυτό σημαίνει ότι το φυτικό στοιχείο λαμπαδιάζει ευκολότερα από όσο στο παρελθόν και η φωτιά, όταν εκδηλώνεται, τρέχει γρηγορότερα.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ 1η: Οι περιαστικοί λόφοι της Πάτρας, είναι μεν όμορφοι και ειδυλλιακοί, αλλά είναι και ευάλωτοι, όπως αποδείχθηκε (και) φέτος με τη φωτιά σε Ελεκίστρα- Ανω Σούλι που έσπασε καρδιές μέχρι να ελεγχθεί. Αυτό θα πει ότι χρειάζεται οργάνωση και επαγρύπνηση, κυρίως όμως απαιτούνται προληπτικές παρεμβάσεις.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ 2η: Χρειαζόμαστε καθαρό και περιποιημένο αγροδασικό τοπίο και όχι ενδιάμεσες, αφρόντιστες και παρατημένες εκδοχές υπαίθριας γης. Είναι αναγκαίος ο καθαρισμός και η καλλιέργεια των χωραφιών, κάτι που μας θωρακίζει, αφού λειτουργεί σαν φυσικό φρένο στην εξάπλωση μιας πυρκαγιάς. Αυτό ισχύει και για τους περιαστικούς ελαιώνες που χρειάζονται συστηματική περιποίηση. Τα τελευταία χρόνια είχαμε μια τάση εγκατάλειψης της ιδιωτικής περιουσίας.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ 3η: Χρειάζεται μια εμπεριστατωμένη εποπτεία για να εντοπιστούν οι αχίλλειες πτέρνες. Ο κ. Κανέλλης ανησυχεί κυρίως- ή και ενδεικτικά- για τις παραλιακές περιοχές της Αιγιάλειας, όπως Ροδινή και Παναγοπούλα, όπου κυριαρχεί το γέρικο πεύκο με το γκρι φύλλωμα, που αποτελεί δυνάμει εξαιρετικά καλό αγωγό σε μια πυρκαγιά. Τον ανησυχούν επίσης τα πυκνά και δύσβατα δάση της περιοχής. Αντιθέτως, θεωρεί ασφαλέστερη την εναλλαγή ελαιώνων- αμπελώνων- πευκώνων, κάτι που παρατηρείται σε πολλά αρμονικά και ωραία τοπία της περιοχής, γιατί επιτρέπει την προσβασιμότητα σε περίπτωση πυρκαγιάς και την καλύτερη αντιμετώπισή της.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ 4η: Δεν πρέπει να μας τρομάζουν οι αντιπυρικές ζώνες. Η ένσταση που έχει εγερθεί τελευταία σε βάρος της πρακτικής αυτής, ως αντιοικολογικής θυσίας, δεν βρίσκει σύμφωνο τον κ. Κανέλλη, ιδίως στην περίπτωση που αφορούν μεσογειακά- πλατύφυλλα δέντρα. Μια τέτοια θυσία είναι ωφέλιμη. Παραπέμπει στην περίπτωση της Στροφυλιάς, όπου το κενό καλύφθηκε από τη φύση με βλάστηση. Στόχος είναι, κατά τον κ. Κανέλλη, να μην έχουμε δάση αδιαπέραστα.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ 5η: Είναι απαραίτητο να προστατεύσουμε ως κόρη οφθαλμού τα πιο ευαίσθητα πράσινα κομμάτια του νομού. Χαρακτηριστικό, το ελατόδασος του Χελμού. Μπορεί να καίγεται δυσκολότερα αλλά αναπαράγεται δυσκολότερα. Αντίθετα, η θαμνώδης και πιο συνηθισμένη ορεινή βλάστηση (πουρνάρια κ.λπ.) αναπαράγεται ευκολότερα σε περίπτωση καταστροφής.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ 6η: Πρέπει να ξαναδούμε τον μύθο που έχει δαιμονοποιήσει τη βόσκηση σε καμένες περιοχές. Οπως σημειώνει ο κ. Κανέλλης, η βόσκηση είναι πράγματι ζημιογόνα, αλλά για τα 2-3 πρώτα χρόνια μετά από μια πυρκαγιά. Το επόμενο διάστημα μια εκλογικευμένη, ελεγχόμενη βόσκηση μπορεί να ωφελήσει, γιατί ροκανίζει τη θαμνώδη καύσιμη ύλη.

Σοφία, ευελιξία και οι τσιγκουνιές

Εν κατακλείδι, ο Γιώργος Κανέλλης πιστεύει ότι χρειάζεται νέος σχεδιασμός στην πολιτική της πυροπροστασίας, χωρίς δογματισμούς και απολυτότητες αλλά με προσαρμοστικό πνεύμα στα νέα δεδομένα και τη σοφία που μας προικοδοτούν η γνώση και η σωρευμένη εμπειρία. Δεν θα πει κάτι καινούργιο προτάσσοντας ως αναγκαία κατεύθυνση την πρόληψη. Θα σχολιάσει ότι ναι μεν η κυβέρνηση πέτυχε (ως τη στιγμή- χτυπάμε ξύλο- που συντασσόταν αυτό το κείμενο) να μη θρηνήσουμε κανέναν άνθρωπο μέσα στην πολλαπλή λαίλαπα των πύρινων ημερών, έδρασε όμως τσιγκούνικα στον τομέα της πρόληψης, περικόπτοντας αποφασιστικά τα κονδύλια για φέτος, κάτι που είναι εντελώς αδικαιολόγητο.