Η Κλεώνη Φλέσσα μας συστήνει τον παππού της τον Παπαφλέσσα: «Νομίζω ότι ανήκει σε όλους μας»

Αλεξάνδρα Παναγοπούλου

«Ο παππούς μου ο Παπαφλέσσας» είναι ο τίτλος του νέου ντοκιμαντέρ της Κλεώνης Φλέσσα, το οποίο προβλήθηκε και κατά τη διάρκεια της τελετής έναρξης του Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου.

Πρόκειται για μια τρυφερή ματιά στον ήρωα της Ελληνικής Επανάστασης, ένα ντοκιμαντέρ που συνδυάζει την αφήγηση με το animation και την τζαζ μουσική. Ο Παπαφλέσσας ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη την εποχή του Ρομαντισμού και έγινε μέλος της επαναστατικής οργάνωσης «Φιλική Εταιρεία», αναλαμβάνοντας το καθήκον να ξεσηκώσει τους σκλαβωμένους ενάντια στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Τι είναι αυτό που ξεχωρίζει τους ήρωες; Έχουν ελαφρυντικά για τα λάθη τους;

Κάτω από τον ζεστό ήλιο της Καλαμάτας, συναντηθήκαμε με την Κλεώνη Φλέσσα ένα μεσημέρι και μιλήσαμε για τον μύθο και την ιστορία του Παπαφλέσσα, το τι έμαθε μέσα από όλη αυτή τη διαδικασία, για τους ήρωες και πολλά άλλα.

Ποια η ανάγκη να πείτε την ιστορία του Παπαφλέσσα, την ιστορία του παππού σας;

Ήταν μία σκέψη που υπήρχε μέσα μου πάρα πολλά χρόνια. Δεν ήταν κάτι που ξαφνικά προέκυψε. Αλλά η αλήθεια είναι ότι το αντιμετώπιζα με κάποια δυσκολία. Κάπως θεωρούσα, και είναι αλήθεια πιστεύω, ότι δεν ήμουν έτοιμη ακόμα να το αντιμετωπίσω.

Τι ήταν αυτό που άλλαξε;

Ήταν μια ευκαιρία ο εορτασμός των 200 χρόνων από την Επανάσταση και παράλληλα ήταν και μία ωριμότητα δική μου. Αυτά τα δύο έδεσαν…

Βαρύ επώνυμο. Εμείς βλέπουμε τον Παπαφλέσσα και λίγο ως μύθο.

Μα, και εγώ σαν μύθο τον είχα. Νομίζω ότι ανήκει σε όλους μας, δεν είναι κάτι που είναι δικό μου. Απλά το «μου» στον τίτλο της ταινίας, είναι μια δική μου ανάγκη να μιλήσω πιο προσωπικά για αυτόν τον ήρωα. Αλλά θεωρώ πως είναι ένας ήρωας όλων των Ελλήνων.

Τι κουβαλάει για εσάς αυτό το επώνυμο; Πώς το αντιμετωπίσατε εσείς όλο αυτό;

Το σημαντικό και το καλό είναι ότι ο πατέρας μου μιλούσε βέβαια για τον ήρωα, αλλά μιλούσε με έναν τρόπο που δεν μας φανάτιζε. Απλά ήταν μέσα στα παραμύθια μας, μέσα στην καθημερινότητα σαν ένα μέρος που το αγγίζαμε λίγο παραμυθένια. Νομίζω ότι αυτό κουβαλούσα όλα αυτά τα χρόνια. Απλά σε αυτή τη φάση που το αντιμετώπισα για να γίνει η ταινία, έπρεπε να μπω στην ιστορία πολύ πιο διεισδυτικά και να αντιμετωπίσω την ιστορία αυτή καθ’ αυτή και όχι τον μύθο του παππού μου.

Τι άλλαξε από το παραμύθι στην ιστορία; Τι μάθατε;

Πάρα πολλά. Είχα έναν πολύ σημαντικό ιστορικό δίπλα μου, τον Βασίλη Παναγιωτόπουλο, και χωρίς αυτόν δεν νομίζω ότι θα έπαιρνα την απόφαση να το αντιμετωπίσω. Μου είπε πώς ό,τι χρειαζόμουν θα ήταν δίπλα μου. Αυτό από μόνο του, λειτούργησε σαν μια σιγουριά. Μετά χρειάστηκε να διαβάσω τα άπειρα βιβλία! Έπρεπε να γράψω ένα σενάριο που θα έπρεπε να είναι όλη η ιστορία του παππού, πραγματική πλέον και όχι μόνο το Μανιάκι που κρατάμε όλοι, το λέμε και το ξαναλέμε κλπ, κλπ. Εκεί χρειάστηκε μία χρόνια ενασχόληση με τα ιστορικά θέματα η οποία με βοήθησε σαν άνθρωπο. Όμως αυτή η έρευνα βοηθάει πάντα τον δημιουργό, σε κάθε ντοκιμαντέρ χρειάζεται. Είναι ένα έναυσμα να αγγίξουμε το θέμα μας με πιο πολύ σιγουριά.

Υπήρχαν κάποιες «δεσμεύσεις» δεδομένου ότι πρόκειται για την ιστορία της οικογένειάς σας; Πόσο αντικειμενικός μπορεί να είναι κάποιος για κάτι που τον αφορά;

Εγώ δεν είπα ότι «σας λέω την αλήθεια». Λέω, και το βάζω και στον τίτλο, ότι «σας λέω την αλήθεια μου». Για αυτό ο τίτλος είναι «Ο παππούς μου ο Παπαφλέσσας» και όχι «Ο Παπαφλέσσας». Βέβαια, έχω την πίστη ότι ιστορικά είμαι πολύ σωστή, κάτι που υποστηρίζει και ο Βασίλης Παναγιωτόπουλος. Από εκεί και πέρα ο καθένας μπορεί να το δει με έναν δικό του τρόπο. Η κρίση των άλλων με αφορά χωρίς όμως να με δεσμεύει.

Για εσάς τι μάθατε μέσα από αυτή την έρευνα;

Με βοήθησε να κατανοήσω την ιστορία μας. Και αυτό το ταξίδι το χάρηκα πάρα πολύ. Είχε πάρα πολύ ωραίο προορισμό και πιστεύω ότι έχει γίνει μια ταινία που μπορεί να περάσει και στις νέες γενιές. Αυτό ήταν και η επιθυμία μου. Να κάνω μια ταινία φρέσκια. Το είχα ανάγκη. Να μιλήσω για αυτή την περίοδο, που είναι 200 χρόνια πριν, με μια άλλη ματιά, πιο φρέσκια, πιο κοντά σε έναν νέο άνθρωπο. Δεν ξέρω αν το έχω καταφέρει όσο θα ήθελα, αλλά το προσπάθησα.

Αν το σκεφτεί κανείς, τα 200 χρόνια δεν είναι και τόσο μακρινά. Πώς ενώνεται το χθες με το σήμερα;

Νομίζω ότι αν ξέρεις όλες τις διακυμάνσεις της ιστορίας αυτής, κατανοώντας στο τι και πώς έρχεσαι πιο κοντά στο σήμερα. Και κάπως έτσι κλείνει το παζλ.

Κατανοήσατε καλύτερα και το σήμερα;

Το σήμερα δεν νομίζω ότι είναι εύκολο να το κατανοήσουμε! Αυτά που ζούμε νομίζω ότι είναι πολύ άσχημα.

«Γνωρίζοντας» τον Παπαφλέσσα, πιστεύεται ότι θα μπορούσε να υπάρξει ένας αντίστοιχος ήρωας σήμερα;

Όχι. Θεωρώ ότι δεν ήταν ο Παπαφλέσσας, ήταν έτσι όλοι οι Έλληνες. Βρισκόταν το κοινωνικό σύνολο σε έναν αναβρασμό και την εποχή εκείνη νομίζω ότι όλοι ήταν ήρωες. Πολλοί λίγοι ήταν από την άλλη πλευρά. Βεβαίως έγιναν πολλά λάθη, είχαμε εμφυλίους, ιστορίες που τις ερευνούν ακόμα ιστορικοί και θα τις ερευνούν… Όμως νομίζω ότι οι εποχές σε κάνουν ήρωα.

Η εποχή μας έχει ήρωες;

Έχει, αλλά με τελείως διαφορετική έννοια. Ήρωες υπάρχουν… Υπάρχουν οι άνθρωποι που σώζουν τους μετανάστες από τη θάλασσα. Και βέβαια υπάρχουν ήρωες, αλλά είναι τελείως διαφορετική η έννοια πλέον. Κάθε εποχή έχει τη δική της θεωρώ αναγκαιότητα να αντιμετωπιστεί με ανάλογο ηρωισμό.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News