Κυριάκος Σκιαθάς: Το λάβαρο… πήγε Πάτρα – Τι επικαλείεται ο εκπαιδευτικός-συγγραφέας

Πελοπόννησος Newsroom

• Ο Γιώργης Λαμπρινός γράφει χαρακτηριστικά: «Η Πάτρα ιστορικά είναι η πρώτη πολιτεία στο Μωριά, και στην Ελλάδα όλην, που σήκωσε τη σημαία της Επανάστασης από τις 21 του Μάρτη. Ακολούθησε η Καλαμάτα στις 23 και κατοπινά έρχονται οι άλλες. Τίτλος τιμής που της ανήκει κι ας πάσχισαν να τον σβήσουν από τις σελίδες του Εικοσιένα.…».
• Ο Κ. Τριανταφύλλου διαπιστώνει: «Περί το ζήτημα των πρωτείων (του που εκηρύχθει το πρώτον η Επανάστασις) ανεπτύχθη ιδίως κατά τα τελευταία έτη μία εριστική με πολλάς εκδόσεις φιλολογία κυρίως των εκ τοπικιστικών λόγων ενδιαφερομένων εις την οποίαν οι Πατρινοί έμειναν μέχρι τέλους αμέτοχοι». Στην ίδια σελίδα ο πατρινός ιστορικός αναφέρει: «Ο Ουγγροβλαχίας Ιγνάτιος γράφει εκ Πίζης, την 11.10.1821 εξιστορών, ότι η Επανάστασις ήρχισεν από τας Πάτρα».
• Αξιοπρόσεχτη για το επίδικο θέμα είναι η παραδοχή του καλαματιανού ιστορικού Γιάννη Αναπλιώτη: «… η Πάτρα δεσπόζει στη σκέψη όσων καταπιάστηκαν να γράψουν την ιστορία της Μεγάλης Επαναστάσεως ή να γράψουν Απομνημονεύματα. Γράφουν κάτω από τη σκιά της».
• Ο Pouqueville αναφέρει για την είσοδο του ιεράρχη των Πατρών στην πόλη, σε απόσπασμα του ημερολογίου του στις 6 Απριλίου 1821 (25 Μαρτίου με το παλ. ημερ.): «6 Απριλίου. Οι Ελληνες αφικνούται εκ των χωρίων· εισί λίαν φανατικοί αλλ’ άνευ διοικήσεως· θάνατος εις τους Τούρκους! Ανακράζουσι… Αφίκετο [στην Πάτρα] ήδη εις των διακόνων του αρχιεπισκόπου Γερμανού, ο δε μητροπολίτης αναμένεται την εσπέραν… Οντως ο Γερμανός, όστις είχε μεταβή εις Νεζερόν, κώμην κείμενην κατά την είσοδον του μεσημβρινού στενού των Καλαβρύτων, κατήλθεν εκ του Παναχαϊκού επικεφαλής δέκα χιλιάδων χωρικών, άμα μαθών την εν Πάτραις επανάστασιν…».
• Ολοι μαζί με τον Καρατζά και τους πατρινούς επαναστάτες συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Αγίου Γεωργίου κοντά στο λόφο του Στράνη. Το ύψωμα που ήταν το σπίτι του υποπρόξενου της Σουηδίας Στράνη και στον κήπο του ήταν επιχωματισμένο το αρχαίο Ωδείο, το οποίο ωστόσο δεν είχε ακόμα ανακαλυφθεί. Ο Π. Π. Γερμανός διέταξε και έστησαν το Σταυρό πάνω σε πλιθόχτιστο βωμό σκεπασμένο με χόρτα και δάφνες ενώ οι κλεισμένοι Τούρκοι στο κάστρο κανονιοβολούσαν. Περιστοιχιζόμενος από τους προκρίτους της Αχαΐας και τον κλήρο ευλόγησε τα διάφορα λάβαρα και τη σημαία του Ανδρέα Λόντου, κόκκινη με μαύρο σταυρό, με την οποία ο Βοστιτσάνος προύχοντας νωρίτερα είχε αρχίσει την επανάσταση στο Αίγιο.
• Στη συνείδηση των πρωτεργατών της Επανάστασης του Εικοσιένα το γεγονός στην πλατεία Αγίου Γεωργίου καταγράφηκε ως έναρξη του Αγώνα στην οποία «συνέβαλε» ο ιεράρχης των Πατρών. Ο Ανδρέας Λόντος σε αναφορά του προς τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη το καλοκαίρι του 1827 αναφέρει: «…άμα λέγω αρξαμένου του Ιερού Αγώνος, την ιδίαν ημέραν εισέβαλον εις τας Πάτρας με τετρακοσίους στρατιώτας (Βοστιτσάνους, φυσικά) συναγωνίσθην μετά των λοιπών εκεί ευρισκομένων Αρχιερέων τε και Προεστώτων, εξώσαμεν από όλην την πόλιν τους εχθρούς και τους αποκλείσαμε ένδον των τειχών του φρουρίου».
• Η εφημερίδα Αι Πάτραι γράφει στις 23 Μαρτίου 1857 για το ίδιο γεγονός: «Εκεί εις την Πλατ. Αγ. Γεωργίου ο Π. Πατρών ανύψωσε τον σταυρόν και ενθουσιωδώς έτρεχον οι πολίται…».
• Ο ιστορικός Βασίλης Κρεμμυδάς λέει: «Η επανάσταση στην Πελοπόννησο δεν ξεκίνησε καν την ημερομηνία εκείνη, αλλά λίγο νωρίτερα. Ο ίδιος ο Γερμανός, άλλωστε στα απομνημονεύματά του αναφέρει ότι την ημέρα εκείνη βρισκόταν σε άλλο χωριό. Το λάβαρο το ύψωσε, πράγματι, αλλά αυτό έγινε λίγες μέρες αργότερα στην Πάτρα».
• Η ηγετική παρουσία του Π. Π. Γερμανού στην πλατεία Αγίου Γεωργίου με την κήρυξη της Επανάστασης έγινε θέμα σε αμερικάνικες και ευρωπαϊκές εφημερίδες. Η αμερικάνικη εφημερίδα Southern Recorder στις 24 Ιουλίου 1821, αφού αναφέρει τον Π. Π. Γερμανό σαν «Αρχιεπίσκοπο Gerveaux», γράφει ότι ο ιεράρχης τη νύχτα στις 25 Μαρτίου (6 Απριλίου νέο ημερ.), σαν προστάτης του ελληνικού πληθυσμού διακήρυξε στην Πάτρα «Σεβασμός στους Πρέσβεις – βοήθεια στους Χριστιανούς – θάνατος στους Τούρκους».
• Στην ιταλική εφημερίδα Gazzeta di Milano την Κυριακή 17 Ιουνίου 1821 (5 Ιουνίου παλ. ημερ.) αναδημοσιεύεται το άρθρο της αυστριακής Österreichischer Beobachter το οποίο αναφέρεται στον ερχομό του «στρατηγού» Γερμανού στην Πάτρα και στην ύψωση της επαναστατικής σημαίας σε πλατεία της πόλης: «Τις πρώτες μέρες του Απριλίου [νέο ημερ.] οι Τούρκοι έκαναν μια έξοδο από το κάστρο της Πάτρας και έβαλαν φωτιά σε ένα τμήμα της πόλης. Λίγο αργότερα εμφανίστηκε ο επίσκοπος με 3 έως 4 χιλ. χωρικούς οπλισμένους. Η λευκή σημαία με τον ελληνικό σταυρό υψώθηκε στην κεντρική πλατεία, και άρχισε η επίσημη πολιορκία του κάστρου».
• Η ιταλική εφημερίδα Giomale della provincia Bresciena στις 11 Ιουνίου 1821 αναφέρει ότι σύμφωνα με πληροφορίες καπετάνιου ενός πλοίου που έφυγε από την Πάτρα 8 Απριλίου (27 Μαρτίου παλ. ημερ.) οι Ελληνες οδηγούμενοι από τον Γερμανό ξεσηκώθηκαν: «[Τεργέστη… Ο καπετάνιος ενός πλοίου που έφυγε από την Πάτρα 8 Απριλίου (27 Μαρτίου) μας πληροφόρησε ότι η άτυχη πόλη είναι στις φλόγες. Οι επαναστάτες, οδηγούμενοι από τον Αρχιεπίσκοπο Γερμανό, ξεσηκώθηκαν την 1η Απριλίου (20 Μαρτίου) και οι Τούρκοι έκαψαν την πόλη… Στις 7 Απριλίου (26 Μαρτίου) ο Αρχιεπίσκοπος Γερμανός, μεγάλος υποστηρικτής του Αλή πασά των Ιωαννίνων από τον οποίο λαβαίνει χρήματα και όπλα, εισήλθε στην Πάτρα».
• Ο Ιωαν. Φιλήμων στα προλεγόμενα των απομνημονευμάτων του Π. Π. Γερμανού γράφει: «Ο Π. Π. Γερμανός που δοξάστηκε όσο λίγοι, επηρέασε αποφασιστικά την εξέλιξη της Επανάστασης. Η συμμετοχή του στην ευλογία των όπλων στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου στην Πάτρα αποτελεί την κορυφαία και ίσως μοναδική εκδούλευσή του στον Απελευθερωτικό Αγώνα».
• Ο Σπ. Τρικούπης αναφερόμενος στην είσοδο του Γερμανού στην Πάτρα, την τοποθετεί στις 22 Μαρτίου και ο Απ. Δασκαλάκης σημειώνει ότι στις 22 Μαρτίου, από το πρωί έφτασε στην Πάτρα ο Γερμανός. Ο Αν. Γούδας γράφει «την δε 23 εισήλθον άπαντες εις την πόλιν», ενώ ο Κ. Τριανταφύλλου αναφέρει με ακρίβεια για το γεγονός: «Οι Έλληνες ένοπλοι συνεκεντρώθησαν με τους Πατρείς εις την πλατ. Αγ. Γεωργίου, όπου διεξήχθη αμέσως τελετή ω. 3 μ.μ. ημέρα Τετάρτη». Σημειωτέον, το 1821 η 25 Μαρτίου ήταν ημέρα Παρασκευή.
• Ο Αμβρόσιος Φραντζής, ο Διον. Κόκκινος και τα γραφόμενα στο ΙΒ΄ τόμο της Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους (Εκδοτική Αθηνών) συμφωνούν ότι στις 25 Μαρτίου έφτασε στην πόλη ο Π. Π. Γερμανός. «Την δε 25 Μαρτίου… Ελθόντος δε και του Μητροπολίτου Π. Πατρών, τότε (κατά την παροιμίαν) άναψε ο τόπος εκ του πυροβολισμού της υποδοχής, κραυγαζόντων πάντων, “Ζήτω η Ελευθερία!

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News