Οι ώρες του δικηγόρου

Ο Κωνσταντίνος Μάγνης είναι διευθυντής Σύνταξης εφημερίδας «Πελοπόννησος».

Οι ιστότοποι μας ενημερώνουν για τις πρώτες ώρες του δικηγόρου Λύτρα στη φυλακή, με την πληροφορία μπόνους ποιοι είναι οι συγκρατούμενοί του. Σαν συλλογικό σώμα μετατρέψαμε ένα ζήτημα με σοβαρή κοινωνική, νομική και πολιτική διάσταση σε καταναλωτικό προϊόν: Το ανθρωποκυνηγητό της  εβδομάδας.

Λίγο ακόμα και θα επαυξηθεί το ποσοστό της συμπάθειας που ήδη έχει σχηματιστεί υπέρ του δράστη. Συνάδελφοί του μας ανέλυσαν ότι είναι ασύστατος ο χαρακτηρισμός της πράξης του διωκόμενου δικηγόρου ως κακούργημα. Διερωτάται ο μέσος νους: Αν δεν είναι κακούργημα να γρονθοκοπείς μια γυναίκα με πάθος επί δεκάλεπτο, να απαιτείται νοσοκομείο για τις συνέπειες, να δηλώνεις ψευδώς ατύχημα για να συγκαλύψεις την πράξη σου και μετά να επικαλείσαι ψυχολογική ανωμαλία για να σώσεις τα προσχήματα στη δημόσια σφαίρα, φαντάσου τι σόι πράγμα μπορεί να είναι ένας πραγματικός κακούργος.

Μα γιατί επικεντρώνουμε όλοι στην περίπτωση του δικηγόρου Λύτρα, ρωτά μια φίλη, και όχι σε άλλες ομοειδείς που συνέπεσαν τις τελευταίες μέρες; Η πρώτη απάντηση έχει να κάνει με τους γνωστούς και μη εξαιρετέους κανόνες του κοινωνικού ενδιαφέροντος, το οποίο προσελκύεται από τα δημόσια πρόσωπα για λόγους που έχουν υπεραναλυθεί, ενεργοποιώντας την προσφορά ενημερωτικού υλικού από το δημοσιογραφικό και παραδημοσιογραφικό σύστημα για λόγους που επίσης έχουν υπεραναλυθεί, για να πυρακτωθεί ένας κύκλος πυκνής ζήτησης και καταιγιστικής προσφοράς, όπου το ένα σκέλος τρέφει το άλλο. Σύντομα θα ξεχάσουμε τον δικηγόρο Λύτρα και θα απορροφηθούμε από τις φωτιές των ημερών, ένα χρυσό μετάλλιο, ένα έγκλημα, ένα ερωτικό σκάνδαλο. Αυτά συμβαίνουν από την αρχαιότητα, δεν είναι σημερινά.

Η δεύτερη απάντηση έχει περισσότερη ουσία. Η κακοποίηση της συζύγου του δικηγόρου από τον άνδρα της αποτελεί μοντέλο- κατ’ ευφημισμόν- διαχείρισης της ενδοοικογενειακής βίας από την έννομη τάξη και την πολιτική εξουσία. Πέρα από τον εκούσιο πρωταγωνιστή και την ακούσια συμπρωταγωνίστρια του δράματος, στην υπόθεση ενεπλάκησαν πρόσωπα, θεσμοί, αξιωματούχοι, κοινωνικοί παράγοντες όπως το μιντιακό σύστημα και ο πολίτης της διπλανής πόρτας, με τις ετερόκλητες αντιδράσεις.

Τον χορό έσυρε πρώτος ο φιλότιμος και υπεύθυνος γιατρός και ακολούθησαν  ο ανακριτής και ο εισαγγελέας με την ευμενή μεταχείριση του δράστη, μια απόφαση που πυροδότησε συζητήσεις για την επάρκεια του νομικού πλαισίου για τις κακοποιήσεις ή την επάρκεια των δικαστικών λειτουργών, με έμφαση στα κριτήριά τους. Ηταν εν τέλει οι νομικές διατάξεις ή μια μεροληψία με ταξικά χαρακτηριστικά που επέβαλε η ιδιότητα του δράστη, στο πλαίσιο μιας αντίληψης που θέλει δικαστές- εισαγγελείς- δικηγόρους κάτι σαν προνομιακούς νομείς του νομικού συστήματος; Διαμεσολαβητές- άτυποι συνιδιοκτήτες.

Δεν μείναμε εκεί: Προστέθηκαν τα ανακλαστικά της υψηλόβαθμης δικαστικής ηγεσίας, που προβλημάτισαν ως προς την αφετηρία τους. Ηταν η ευαισθησία απέναντι στο θύμα ή απέναντι σε μια κοινωνική μάζα εχθρική προς τους θεσμούς (και την πολιτική εξουσία); Αναπτύχθηκε, δηλαδή, διορθωτικός μηχανισμός υπέρ της δικαιοσύνης και του θύματος ή αερόσακκος απέναντι στην κυβέρνηση και το σύστημα; Ο κυβερνητικός μηχανισμός έμαθε τις εξελίξεις από τα δελτία ειδήσεων ή τις παρήγγειλε;

Σε τελευταία ανάλυση, είπε ο πολίτης- που λέει ο λόγος, γιατί δεν τα λένε όλοι οι πολίτες αυτά- εάν μια γυναίκα τουλουμιάζεται στο ξύλο, κατατρομοκρατείται, και μπαίνει στη μπούκα ενός συντρόφου ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΑΡΑΔΟΧΗ με προβληματικό ψυχισμό, και εντούτοις μένει επί ξύλου (όχι τίμιου) ημικρεμάμενη, ποια βελτίωση επήλθε στα ανακλαστικά της πολιτείας από τις μέρες του εγκλήματος των Αγίων Αναργύρων; Η υψηλή αναγνωρισιμότητα των πρωταγωνιστών, είναι μεν αιτία κουτσομπολιού, είναι όμως και παράγων παρόξυνσης του προβληματισμού: Αν δεν γίνονται πειστικοί χειρισμοί σε μια υπόθεση που την παρακολουθεί όλη η Ελλάδα σε ζωντανή σύνδεση, οι επόμενοι Αγιοι Ανάργυροι είναι μπροστά μας.

Παρενέβη φυσικά και η Ενωση Δικαστών και Εισαγγελέων και δήλωσε ότι ποιότητα στην απονομή δικαιοσύνης δεν σημαίνει αυστηροποίησή της. Καμία αντίρρηση, αλλά εάν ο ελεύθερος δράστης πήγαινε να ξαναπλακώσει τη σύζυγό του είχε τον δρόμο ελεύθερο. Δεν ζητάμε πιο αυστηρή δικαιοσύνη, ζητάμε μια δικαιοσύνη που είναι όσο πρέπει αυστηρή ώστε να προστατεύει τους αδύνατους. Σύμφωνοι, να μην καθοδηγείται από το δημόσιο αίσθημα αλλά να μην αδιαφορεί για αυτό και σίγουρα να μην είναι στον κόσμο της σε σχέση με το πώς διάκειται η κοινωνία εκεί έξω.