«Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία»

Του Αθανάσιου Μπιλίρη, Μαθηματικός – πρ. γραμματέας ΝΕ ΠΑΣΟΚ Αχαΐας.

«Ψωμί, παιδεία, ελευθερία» φώναζαν οι φοιτητές τον Νοέμβρη του ’73. Ο αγώνας τους ήταν καθολικός. Ολοι συμμετείχαν, με διάφορους τρόπους.

Το φοιτητικό κίνημα είχε αιτήματα: Ελεύθερη διακίνηση ιδεών, συνδικαλιστικές ελευθερίες, εκλεγμένα διοικητικά συμβούλια, αναβάθμιση σπουδών, δωρεάν βιβλία, σίτιση, λειτουργία εστιών, συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων, κατοχύρωση πανεπιστημιακού ασύλου.

Η χούντα δεν τα ικανοποιούσε. Τον Φλεβάρη του ’73 είχαμε κατάληψη της Νομικής Αθήνας. Ταυτόχρονα, καταλήψεις στην Πάτρα (Κορίνθου) και Θεσσαλονίκη στο Αριστοτέλειο. Είχε εξαπολύσει κυνηγητό στους φοιτητές. Δίκες σε Αθήνα, Πάτρα, Θεσσαλονίκη, με βαριές καταδίκες. Συλλήψεις, φυλακίσεις και διαγραφές από σχολές.

Σ’ όλα τα Πανεπιστήμια υπήρχαν αντιστασιακοί πυρήνες. Στον αγώνα συμμετείχαν όλοι οι φοιτητές. Ακόμη κι αυτοί που έμεναν σπίτι φιλοξενούσαν συναδέλφους κυνηγημένους, να μην τους πιάσουν, γιατί πολλούς τους περίμεναν έξω από τα σπίτια που έμεναν να τους συλλάβουν, να τους φυλακίσουν.

Αυτό ήταν το κλίμα στο Φοιτητικό Κίνημα, αρχές φθινοπώρου του ’73. Η αντίσταση των φοιτητών αυξανόταν με γεωμετρική πρόοδο. Είχαν καταλάβει ότι η χούντα δεν ήθελε, δεν μπορούσε να τους ικανοποιήσει. Καταπατούσε τις ελευθερίες.

Σ’ αυτό το κλίμα ήλθε η αποκορύφωση της εξέγερσης των φοιτητών ενάντια στη χούντα ΟΥΝΤΑ. Τον Νοέμβρη τα αιτήματά τους είχαν γίνει παλλαϊκά. Το σύνθημα «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία» είχε γίνει «Να φύγει η χούντα». Οι καταλήψεις αφύπνισαν τον λαό. Αρχισε να συσπειρώνεται γύρω τους.

Το τριήμερο (14-17 Νοέμβρη) οι καταλήψεις έτριξαν συθέμελα τα θεμέλια της χούντας. Η αντίδρασή της ήταν βία και στρατιωτικός νόμος. Κατέβασε στρατό στον δρόμο, που περιπολούσε και περικύκλωνε Πανεπιστήμια. Στο Πολυτεχνείο έκανε χρήση τανκς με αρκετά θύματα αθώους πολίτες και αντιστασιακούς φοιτητές.

Πέρασαν 50 χρόνια από την ιστορική εξέγερση των φοιτητών. Τα ερωτήματα είναι: Λύθηκαν τα αιτήματα των φοιτητών; Η σίτιση δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα. Οι Φοιτητικές Εστίες δεν λειτουργούν, με διαμαρτυρίες στο Πανεπιστήμιο Πάτρας. Ας το εξετάσουν οι υπεύθυνοι. Η ελεύθερη διακίνηση ιδέων είναι το μόνο που λύθηκε μετά την πτώση της χούντας. Ελεύθεροι φοιτητές να συζητήσουν, να αποφασίσουν, να συνδικαλιστούν. Συνδικαλιστικές ελευθερίες υπάρχουν. Το φοιτητικό κίνημα (ΦΚ) μετά τη μεταπολίτευση έκανε ελεύθερες εκλογές. Με το πέρασμα του χρόνου δεν υπάρχει Κεντρικό Συμβούλιο ΕΦΕΕ. Καλώ όλες τις παρατάξεις να διδαχθούν από τα αιτήματα των φοιτητών του 1973. Μην το βλέπουν μονοπαραταξιακά. Το χρειάζονται οι ίδιοι και η κοινωνία.

Το Πανεπιστημιακό Ασυλο, που καθιερώθηκε το 1982 με τον νόμο του Α. Παπανδρέου. Σήμερα, με διάφορα έκτροπα τείνει να καταργηθεί. Ας το περιφρουρήσουν οι φοιτητές.

Το «ψωμί», που φώναζαν οι φοιτητές, επίκαιρο και σήμερα. Η ακρίβεια καλπάζει, η ανεργία αυξάνει, νέοι φεύγουν για το εξωτερικό. Υπάρχει πρόβλημα στην ανάπτυξη. Και σήμερα στο Πανεπιστήμιο Πάτρας εργαζόμενοι δίνουν αγώνα παραμονής στην εργασία τους. Καλώ κυβέρνηση και κόμματα να μην απολυθεί κανένας, να μονιμοποιηθούν όλοι. Μην αυξάνουμε άλλο την ανεργία στην πόλη.

Απευθύνομαι, ειδικά, στον δημοκράτη, κοινωνικά ευαίσθητο, εξαίρετο επιστήμονα, Χρήστο Μπούρα (πρύτανη), να βοηθήσει.

Να επισημάνω ότι είναι λάθος η κατάργηση της σχολικής εορτής για την επέτειο της 17ης Νοέμβρη 1973. Ας αφήσει η κυβέρνηση να μάθουν οι νέοι μας πώς αγωνίστηκαν οι νέοι της εποχής εκείνης.

Η κοινωνία ας αντισταθεί σε κάθε αντιλαϊκό, αντιδραστικό μέτρο.

Καλώ νέους, φοιτητές και μη. Ας φωνάξουν και σήμερα: «ψωμί, παιδεία, ελευθερία». Είναι πάντα επίκαιρο.