Σταμάτης Αλαχιώτης: “Φύλαξη με αποκλειστική ευθύνη του πρύτανη”

Ε’ ΜΕΡΟΣ

Κλείνει σήμερα ο α’ κύκλος του φακέλου που άνοιξε η «Π» με θέμα «Νομοσχέδιο για τα ΑΕΙ, η επόμενη μέρα». Τελευταίος «ανεβαίνει στο βήμα» και καταθέτει την άποψή του για τα 3 πιο επίμαχα σημεία του νομοσχεδίου ο Σταμάτης Αλαχιώτης, που διετέλεσε πρύτανης από το 1994 έως το 2000.

Με τη βασική φιλοσοφία των δύο πρώτων σημείων του νέου, υπό ψήφιση Νομοσχεδίου, οι 5 πρώην πρυτάνεις του Πανεπιστημίου Πατρών φαίνεται να συναινούν, άλλος περισσότερο, άλλος λιγότερο, και με μικρές προσθαφαιρέσεις-επισημάνσεις.

Στο σημείο Γ, περί Πανεπιστημιακής Αστυνομίας, και οι 5 συμφωνούν ότι διαφωνούν απολύτως! Κανείς τους δεν συναινεί στην ίδρυση και λειτουργία εντός των ΑΕΙ αστυνομικού σώματος που θα υπάγεται στην ΕΛΑΣ. Αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα φύλαξης των Ιδρυμάτων, παραδέχονται τις ολιγωρίες στο κομμάτι της επιτήρησης, αλλά θεωρούν πως αυτό είναι δουλειά ειδικού σώματος φύλαξης που θα υπάγεται στην Πρυτανεία και όχι αστυνομικού σώματος της ΕΛΑΣ.

Τα τρία σημεία:

Α) Καθιέρωση ελάχιστης βάσης εισαγωγής στα πανεπιστημιακά τμήματα, όχι με απόλυτο αριθμό (π.χ. 10), αλλά ορισμένη από το κάθε Τμήμα, που θα διαμορφώνεται από την κάθε σχολή και Τμήμα σε σχέση με τα ακαδημαϊκά του κριτήρια.

Β) Χρονικό όριο φοίτησης. Για τα 4ετή προγράμματα σπουδών, το όριο θα είναι ν+2. Για τα προγράμματα σπουδών διάρκειας μεγαλύτερης των 4 ετών, θα είναι ν+3.

Γ) Αστυνόμευση: Συστήνονται Ομάδες Προστασίας Πανεπιστημιακού Ιδρύματος (ΟΠΠΙ), οι οποίες θα στελεχώνονται από κατώτερους αξιωματικούς της Ελληνικής Αστυνομίας και ειδικούς φρουρούς.

Α. Η μόνη σταθερά στις πανελλαδικές εξετάσεις εισαγωγής στα πανεπιστήμια, χρόνια τώρα, είναι η αδιαβλητότητά τους. Αλλη σταθερά είναι οι συνεχείς δοκιμές κι αλλαγές στους νόμους-πλαίσιο. Δεν αλλάζει, όμως, τίποτα που να πείθει πολλούς εφήβους, πως δεν είναι νομοτέλεια της ζωής τους το Πανεπιστήμιο -αυτών που περνούν σε Τμήματα αναγκαστικής προτίμησης, όπου λάχει, δηλαδή. Κι αυτό δεν είναι επένδυση μήτε για τη χώρα μήτε για τους ίδιους και τις οικογένειές τους.

Αντίθετα, επένδυση είναι η αναβάθμιση της Μέσης Τεχνικής Εκπαίδευσης, τόσο που να έλκει ισχυρά ικανό αριθμό υποψηφίων, που θα έχουν πεισθεί ότι θα μπαίνουν πιο εύκολα στην αγορά εργασίας -ήδη σπουδάζουν στα ΙΕΚ περί τις 2.500 πτυχιούχοι για να βρουν εργασία. Ετσι θα μειωθούν κι οι στρατιές ανέργων πτυχιούχων∙ έτσι θα καμφθεί κι η πίεση προ των πυλών των πανεπιστημίων∙ έτσι θ’ αναβαθμιστούν κι οι σπουδές. Χρόνια, όμως, αναβαθμίζεται τάχα η Μέση Τεχνική Εκπαίδευση, και πάντα στάσιμη μένει. Θα πει κάποιος, καλή είναι η ανωτάτη μόρφωση, και δικαίως, αλλά εξίσου καλή είναι κι η πιο σίγουρη εργασία, αν οι εν λόγω σπουδές είναι αναβαθμισμένες και ακαδημαϊκά, εκτός από εργαστηριακά και προσανατολισμένα. Χρειάζεται μια συνολικότερη θέαση του ζητήματος.

Σε ένα παραμορφωμένο χρόνιο πλαίσιο εισαγωγής στα πανεπιστήμια, ένα άλλο μέτρο ίσως είναι κι η λεγόμενη βάση, που μπορεί να καταδείξει απ’ τη μεριά της, πως δεν είναι επιτυχία η εισαγωγή σ’ αζήτητο Τμήμα∙ πως χρειάζεται υπεύθυνος και σωστός σχεδιασμός ζωής, προσπάθεια, να χαράξει ο κάθε υποψήφιος την πορεία του. Τα όσα έρθουν κι όσα πάνε, ως ανάγκη, δεν είναι στρατηγική, χαμένη προσπάθεια είναι. Η λεγόμενη βάση, λοιπόν, όποια και να ‘ναι, θα χρειαστεί χρόνο, βέβαια, ν’ αλλάξει παγιωμένες κουλτούρες, που στο παρελθόν την κατάργησαν, ίσως και σωστά γιατί δεν ήταν η ορθή εκδοχή της. Η προτεινόμενη εκδοχή μοιάζει καλύτερη, αφού εμπλέκει και τα πανεπιστήμια και τ’ αναγκάζει ν’ αναλάβουν την ευθύνη τους εν τοις πράξεσι.

Β. Για το μέτρο του χρονικού ορίου φοίτησης -παλιό κι αυτό, αποτυχημένο κι αυτό στην πράξη, όπως κι ο οι δύο κύκλοι σπουδών του 1992- είναι καιρός πια να κατανοηθεί πως το Πανεπιστήμιο χρειάζεται ένα πιο ελαστικό και πιο εξειδικευμένο, κατά περίπτωση φοιτητή, πλαίσιο οριστικής διαγραφής του. Το όριο του ν+2 είναι αυθαίρετο, ασφυκτικό κι αγχώδες, και μπορεί να οδηγήσει σ’ απρόβλεπτες συνδιαλλαγές. Ισως να ‘ταν καλύτερα να δοκιμαστεί σταδιακά κάτι πιο ευέλικτο, ένα ν+3 ή ν+4, ας πούμε, στους νεοεισερχόμενους στα Πανεπιστήμια, να υπάρχει και το μέτρο της προσωρινής διαγραφής, την οποία θα μπορεί να αιτείται ο φοιτητής για τους δικούς του λόγους, προκειμένου να μην εξαντλήσει το όριο φοίτησής του∙ να ‘χει, δηλαδή τον νου του, πως πρέπει να ολοκληρώσει τις σπουδές του σε ‘να χρονικό διάστημα. Αλλά κι αυτό το μέτρο, ίσως θα πρέπει ν’ αντιμετωπισθεί με μεγαλύτερη προσοχή, ώσπου ν’ αλλάξει η γενικότερη κουλτούρα των πανεπιστημιακών σπουδών και εν Ελλάδι. Σίγουρα χρειάζεται ξεκαθάρισμα των μητρώων ενεργών φοιτητών, γιατί σχετίζονται και με χρηματοδοτήσεις∙ με μη πιεστική προσωρινή διαγραφή, όμως, το μητρώο θα εκκαθαρίζεται ανά εξάμηνο και θα ‘ναι πραγματιστικό.

Γ. Μπορεί να υπάρχουν ίσως κάποιοι πρυτάνεις που από μέσα τους λένε ναι στην αστυνόμευση, κι απέξω τους όχι, δια τον φόβο των Ιουδαίων∙ μπορεί να μην συμβαίνουν αδιανόητα έκτροπα σε ξένα ευνομούμενα πανεπιστήμια∙ δεν μπορεί, όμως, κανένας, ν’ αρνηθεί, ιδιαίτερα όποιος έχει ζήσει από θέση ευθύνης, την αυθαιρεσία κάποιων ατόμων, που μπορεί να μην είναι καν φοιτητές, και να μην υποστηρίξει πως δεν υπάρχει πρόβλημα, όχι καθολικό έστω. Μια λύση που αποδίδει στην πράξη είναι η διαρκής συζήτηση μέσα στο Ίδρυμα, ο ατέρμων διάλογος με ομάδες ταραξιών -κοπιώδες, αλλά μπορεί ν’ αποφέρει καρπούς, γιατί οι νέοι χρειάζονται εξαντλητική συζήτηση.

Δεν είναι, όμως, πάντα και παντού εφαρμόσιμο κι αποτελεσματικό μέτρο. Μήτε, ωστόσο, κι η αστυνόμευση με σώμα υπαγόμενο στην αστυνομία. Φοβάμαι, μην οδηγήσει κάποια κακή στιγμή, αυτό το μέτρο και σε σωματική εξόντωση τέτοιων φρουρών της πανεπιστημιακής τάξης∙ θερμόαιμοι εξωπανεπιστημιακοί “επαναστάτες” πάντα θα υπάρχουν, ακόμα και ξενόφερτοι!

Δεν μπορεί να συνεχιστεί πάντως η ερμαφρόδιτη κατάσταση, που κανένας δεν φταίει και κανένας δεν αναλαμβάνει την ευθύνη που του αναλογεί απ’ τον νόμο και τον εσωτερικό κανονισμό, αφού δεν εφαρμόζονται πάντα. Ούτε λύνεται το πρόβλημα με γκλομπ και στολές, παρά με αλλαγή αυστηρής νομοθεσίας για την ανάληψη αποκλειστικών ευθυνών από τον πρύτανη.

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΒΕΡΓΑΝΕΛΑΚΗ