Το Δημόσιο και η Περιφέρεια συντηρούν την τοπική οικονομία – Αποκαλυπτική έρευνα

Σωτήρης Παπανδρέου

Εγκλωβισμένη σε ένα μη παραγωγικό μοντέλο παραμένει η οικονομία της Δυτικής Ελλάδας, που έχει καταλήξει να τροφοδοτείται κατά κύριο λόγο από τις υπηρεσίες του Δημοσίου και της Περιφέρειας, με το χαμηλότερο πανελλαδικά κατά κεφαλήν δηλωθέν εισόδημα, με τον κίνδυνο φτωχοποίησης να απειλεί μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας και με δημογραφικά χαρακτηριστικά που οδηγούν σε μαρασμό.

Τα παραπάνω συμπεράσματα προκύπτουν από την Εκθεση Κοινωνικών και Οικονομικών Τάσεων του Παρατηρητηρίου Περιφερειακών Πολιτικών, που εκπονήθηκε από κοινού με το Ιδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) και παρουσιάστηκε την περασμένη Πέμπτη στο Επιμελητήριο Αχαΐας, με την συμμετοχή του υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ, Αθανάσιου Κοντογεώργη, των περιφερειάρχών Δυτικής Ελλάδας Νεκτάριου Φαρμάκη και Πελοποννήσου Δημήτρη Πτωχού, του γενικού διευθυντή του ΙΟΒΕ Νίκου Βέττα και του προέδρου του Παρατηρητηρίου Περιφερειακών Πολιτικών και του Επιμελητηρίου Αχαΐας, Θεόδωρου Λουλούδη.

Κρατικοδίαιτη οικονομία
Σε βασικούς δείκτες οικονομικής δραστηριότητας, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας εμφανίζει μεγάλη απόκλιση από τον μέσο όρο της χώρας. Με κατά κεφαλήν ΑΕΠ στις 14.200 ευρώ, η περιοχή παραμένει στην 10η θέση της παραγωγικότητας μεταξύ των 13 περιφερειών όταν ο μέσος όρος της χώρας βρίσκεται στις 19.500 ευρώ, ενώ το δηλωθέν εισόδημα είναι στις 10.100 ευρώ, δηλαδή το χαμηλότερο πανελλαδικά.

Το χειρότερο δεδομένο αφορά το ποσοστό πληθυσμού που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας, όπου η Δυτική Ελλάδα είναι πρώτη με 33,9%. Το ίδιο αποτυπώνεται και στον δείκτη σοβαρής υλικής στέρησης, όπου η Δυτική Ελλάδα είναι πάλι πρώτη.

Η λίστα των συνθηκών υλικής στέρησης περιλαμβάνει:

• Την αδυναμία κάλυψης κόστους ενοικίων και λογαριασμών
• Την αδυναμία θέρμανσης της κατοικίας
• Την αδυναμία κάλυψης μη προγραμματισμένων εξόδων
• Την αδυναμία κατανάλωσης κρέατος, ψαριού ή άλλου πρωτεϊνικού ισοδύναμου κάθε δεύτερη ημέρα
• Την αδυναμία πραγματοποίησης διακοπών διάρκειας μίας εβδομάδας μακριά από το σπίτι, καθώς και
• Το ποσοστό των ατόμων που δεν έχουν στην ιδιοκτησία τους αυτοκίνητο, πλυντήριο, έγχρωμη τηλεόραση ή τηλέφωνο.

Θνησιγενές μοντέλο
Είναι ενδεικτικό ότι τη μεγαλύτερη συνεισφορά στην τοπική οικονομία έχουν οι Δημόσιες Υπηρεσίες και η Περιφέρεια σε ποσοστό 28,1%, όταν στη Στερεά Ελλάδα και στην Πελοπόννησο η Βιομηχανία τροφοδοτεί την οικονομία τους με συμβολή 45% και 28% αντίστοιχα.

Ακόμα και ο Περιφερειάρχης Νεκτάριος Φαρμάκης, που επικαλέστηκε το ισχυρό οικονομικό αποτύπωμα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας τα τελευταία χρόνια στην τοπική οικονομία και την κοινωνία, τόνισε πως δεν είναι υγιές σε μια ανταγωνιστική οικονομία η περιοχή να βασίζεται κατά κύριο λόγο στις δημόσιες υπηρεσίες και επισήμανε ότι αυτό το θνησιγενές οικονομικό μοντέλο είναι μια παθογένεια που πρέπει να αλλάξει.

Παράλληλα έστειλε το μήνυμα προς την κυβέρνηση ότι «η χώρα γέρνει ανατολικά και αυτό ήρθε η ώρα να αλλάξει», τονίζοντας οτι η προσοχή θα πρέπει να στραφεί επιτέλους και προς τον δυτικό άξονα, που έχει κάποια σημαντικά «δυνατά» σημεία που πρέπει να εκμεταλλευθεί, όπως ο υψηλότερος του μέσου εθνικού όρου ρυθμός αύξησης των επενδύσεων, η υψηλή συμμετοχή του εργατικού δυναμικού σε θέσεις έρευνας και τεχνολογίας και η σημαντική βελτίωση στο ποσοστό της ανεργίας με 9,8% που την κατατάσσει στην 4η καλύτερη θέση πανελλαδικά.

Γερνάμε και πεθαίνουμε
Δημογραφικά η Δυτική Ελλάδα βρίσκεται σε κρίση. Ο πληθυσμός μειώθηκε κατά 37.978 άτομα από το 1990 έως και το 2022, ενώ από την κρίση χρέους και έπειτα συρρικνώνεται με γοργό ρυθμό καταγράφοντας κατά μέσο όρο 6.250 γεννήσεις και 7.400 θανάτους ετησίως.
Ανησυχητικό είναι και το γεγονός ότι ο πληθυσμός γηράσκει με γρήγορους ρυθμούς, ενώ από το 2022, οι γεννήσεις μειώθηκαν σε 5.313 (-45,8%) και οι θάνατοι αυξήθηκαν σε 8.112 (+20,8%), επιδεινώνοντας περαιτέρω το αρνητικό φυσικό ισοζύγιο.

Ανάπτυξη που βασίζεται στην κατανάλωση – Χαμηλά ποσοστά αποταμίευσης

Σε τομείς του χρηματοπιστωτικού συστήματος, όπως καταγράφονται μέσα από επιλεγμένες μεταβλητές για την πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα, τις καταθέσεις και τη χρηματοδότηση του επιχειρηματικού τομέα, η Δυτική Ελλάδα εμφανίζεται χαμηλότερα του μέσου όρου των περιφερειών. Ενδεικτικά, στη Δυτική Ελλάδα το 2023 καταγράφεται ο δεύτερος χαμηλότερος λόγος καταθέσεων προς ΑΕΠ και ο δεύτερος χαμηλότερος λόγος επιχειρηματικών δανείων και ο τρίτος χαμηλότερος λόγος καταθέσεων προς ΑΕΠ.
Στα θετικά, η Δυτική Ελλάδα επέδειξε το 2023 σαφή τάση σύγκλισης με τις υπόλοιπες περιφέρειες στον χρηματοπιστωτικό τομέα, καθώς βελτίωσε τη σχετική της κατάταξη σε τρεις από τους οκτώ επιλεγμένους δείκτες, καταγράφοντας μεταξύ άλλων τον πέμπτο υψηλότερο ετήσιο ρυθμό μεταβολής των καταθέσεων.
Η μόνη πρωτιά της Δυτικής Ελλάδας αφορά στην κατανάλωση των νοικοκυριών (ή ιδιωτική κατανάλωση) που ανέκαμψε δυναμικά μετά το πρώτο έτος πανδημίας, εν προκειμένω το 2021. Εδώ λοιπόν, διαπιστώνουμε ότι η κατανάλωση έχει τη μεγαλύτερη συμβολή στον αντίστοιχο περιφερειακό ρυθμό μεγέθυνσης (9%). Μάλιστα εδώ παρατηρείται ένα ακόμα αξιοσημείωτο φαινόμενο. Η κατανάλωση αυξήθηκε κατά 12,2% και ήταν η μεγαλύτερη πανελλαδικά έναντι της αποταμίευσης που αυξήθηκε μόνο κατά 1,1% και ήταν η χαμηλότερη.

Αγορά εργασίας

Αναφορικά με την αγορά εργασίας, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας παρουσιάζει το πέμπτο υψηλότερο μερίδιο απασχόλησης στη χώρα, με σημαντική βελτίωση το 2023. Παράλληλα, το 2023 παρουσιάζει υψηλότερο του εθνικού μέσου όρου ποσοστό αυτοαπασχολουμένων, το οποίο ωστόσο μειώθηκε σημαντικά το ίδιο έτος. Το ποσοστό ανεργίας καταγράφηκε το 2023 χαμηλότερο του μέσου όρου στο σύνολο της χώρας (9,8% σε σχέση με 11,1%), με μεγάλη μείωση να καταγράφεται το ίδιο έτος.
Το ποσοστό συμμετοχής στην εργασία είναι το 2023 παραμένει ωστόσο το δεύτερο χαμηλότερο μεταξύ των περιφερειών (68,4% σε σχέση με 71,4% στο σύνολο της χώρας). Την περίοδο 1999-2023, το μέσο ποσοστό ανεργίας στα άτομα με χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης (ISCED 0-2) ήταν το δεύτερο χαμηλότερο ανάμεσα στις περιφέρειες, στα άτομα με μέσο επίπεδο εκπαίδευσης (ISCED 3-4) το τέταρτο υψηλότερο και στα άτομα με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης (ISCED 5-8) το έκτο χαμηλότερο. Τέλος, η περιφέρεια εμφανίζει τις έκτες υψηλότερες θετικές ροές προσλήψεων-αποχωρήσεων της περιόδου 2015-2023.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Πάτρα: Βρέθηκε μεγάλη ποσότητα κοκαΐνης από τη Δίωξη Ναρκωτικών, δυο συλλήψεις

Βασίλης Καλογήρου: Βαρύ κλίμα στην κηδεία του 39χρονου, τι δήλωσε η μητέρα του ΦΩΤΟ

Σφαγή 44χρονης στο Δαφνί: «Δεν ξέρουμε αν υπάρχει κίνδυνος και για άλλους ανθρώπους» ΒΙΝΤΕΟ

Πάτρα: Στη φυλακή ο άνδρας που μαχαίρωσε 40χρονο γείτονα του

Κάτω Αχαΐα: Πέντε προφυλακιστέοι από τους «15» για το κύκλωμα «μαϊμού» προϊόντων ΦΩΤΟ – ΒΙΝΤΕΟ

Πάτρα: Βρέθηκε μεγάλη ποσότητα κοκαΐνης από τη Δίωξη Ναρκωτικών, δυο συλλήψεις ΦΩΤΟ

Κακοκαιρία Coral: Επικαιροποιήθηκε το έκτακτο δελτίο, σε δύο κύματα τα χιόνια ΧΑΡΤΕΣ

Απάντηση Ζελένσκι στον Τραμπ: «Είναι παγιδευμένος σε φούσκα παραπληροφόρησης»

Φως στα… τούνελ της Ολυμπίας Οδού – Η «Π» στα άδυτα της σήραγγας Παναγοπούλας ΦΩΤΟ

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News