Το πέμπτο πέναλτι

Ο διευθυντής σύνταξης της “Π” Κωνσταντίνος Μάγνης γράφει…

Ο μισός πλανήτης μέμφεται ή χλευάζει τον προπονητή της Εθνικής Αγγλίας επειδή όρισε άπειρους ποδοσφαιριστές να εκτελέσουν πέναλτι στον τελικό του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος. Τον ένα μάλιστα τον έριξε στα θηρία: Τον έβαλε στο πέμπτο και πιο κρίσιμο πέναλτι, ενώ απέναντί του ήταν ένας δεινός τερματοφύλακας. Βέβαια, αν ο παίκτης έβαζε τη μπάλα στα δίχτυα, το πιο κρίσιμο πέναλτι θα γινόταν το έκτο. Και μετά, το έβδομο, αν οι παίκτες του έκτου πέναλτι είχαν σκοράρει. Αλλά γιατί είναι το 5ο πέναλτι πιο κρίσιμο και όχι το 1ο ή το 2ο; Μπορείς μια χαρά να αποκλειστείς, σκοράροντας στα πέναλτι 2, 3, 4, και 5 έχοντας αστοχήσει στο πρώτο, το οποίο μάλιστα έτσι και χαθεί, υπονομεύει την αυτοπεποίθηση των επόμενων εκτελεστών. Συνεπώς, ίσως είναι αναγκαίο να εκτελούν πρώτοι πέναλτι οι εμπειρότεροι. Παραλλήλως, διερωτάσαι πώς γίνεται ένας ποδοσφαιριστής να κρίνεται επαρκής ώστε να παίζει στη μεγάλη κατηγορία της Αγγλίας και στην εθνική της ομάδα, και θεωρείται αμφιβόλου πιστότητας ως προς την ευθύνη ενός πέναλτι. Εκεί τρέμει ο πόδης του και όχι όταν μπαίνει στην περιοχή; Όταν μάλιστα η ιστορία έχει διδάξει ότι πέναλτι μπορούν να χάσουν οι πάντες σε έναν αγώνα. Οι σπεσιαλίστες, οι σούπερ σκόρερ, τα είδωλα, παίκτες με χιλιάδες χιλιόμετρα στα πόδια τους, αστέρες που στο ίδιο ματς έχουν βάλει δύο γκολ και ξεχειλίζουν από αυτοπεποίθηση.  Πόσοι και πόσοι από μας, βλέποντας αναμέτρηση στα πέναλτι, δεν αστοχούμε στις προβλέψεις μας; Κοίτα πως περπατάει αυτός. Θα το χάσει σίγουρα. Αλλά το βάζει. Αυτός δεν χάνει με τίποτα. Και το χάνει.

Γιατί χάνεται ένα πέναλτι; Γιατί την ώρα της εκτέλεσης σου μπήκε μια αμφιβολία, ένα δίλημμα, ένας φόβος στο κεφάλι, και έδωσες μπερδεμένη εντολή στο σώμα και στα πόδια σου. Ο ίδιος λόγος γιατί ο τενίστας ρίχνει αψυχολόγητα τη μπάλα στο φιλέ χωρίς σοβαρή πίεση και μετά την κοιτάζει απορώντας με τον εαυτό του. Χάνεται γιατί για κάποιο λόγο το πόδι σου δεν άκουσε σωστά την επιλογή του εγκεφάλου και τα νεύρα δεν πειθάρχησαν όπως όφειλαν, εξαιτίας ένας ύπουλου, κουρασμένου μυ που δεν ανταποκρίθηκε. Χάνεται γιατί  ο τερματοφύλακας έπεσε (στην τύχη) γρήγορα προς τη σωστή κατεύθυνση. Χάνεται γιατί σήκωσε το πόδι του ενώ έπεφτε προς τη λάθος κατεύθυνση. Χάνεται γιατί είσαι τρομαγμένος και σκέφτεσαι ότι όλη η χώρα θα σε κατηγορεί αν αστοχήσεις- γιατί αυτό θα κάνει: ένας λόγος που βλέπουμε ποδόσφαιρο είναι η ανάγκη μας να κατηγορούμε- , χάνεται επίσης γιατί είσαι  ο σταρ και θεωρείς ότι θα σκοράρεις χωρίς να σημαδέψεις, χάνεται γιατί είσαι ο σταρ και ξαφνικά σου μπήκε ο φόβος ότι θα διαψεύσεις όσους σε θαυμάζουν.

Αν ο παίκτης που αστόχησε στο πέμπτο πέναλτι είχε σκοράρει και αν η Αγγλία κατακτούσε το κύπελλο, όλος ο πλανήτης θα συνέχαιρε τον άγγλο προπονητή: Τι εξαίσιες επιλογές. Τι σοφές αποφάσεις. Τι μεγάλα στοιχήματα που του βγήκαν όλα. Όπως άλλωστε και τον δοξολογούσαν που η Αγγλία πορευόταν από νίκη σε νίκη παίζοντας πειστικά και οργανωμένα και πάντως όχι αγγλικά και έφτασε να προηγείται και στον τελικό 1-0, αλλά έπαψαν να το κάνουν μόλις η Ιταλία ισοφάρισε. Από εκείνη την ώρα και μετά, άρχισαν να τον γυρίζουν γύρω από τα κάρβουνα, όπως τον οβελία. Και φυσικά όλοι θυμήθηκαν ότι είχε χάσει και εκείνος πέναλτι κάποτε, λες και είχε εκτίσει ποινή για ανθρωποκτονία και γινόταν υπότροπος. Φυσικά, αν η Ιταλία δεν ισοφάριζε, στη θέση του οβελία θα ήταν ο δικός της προπονητής: Παίκτες ήταν αυτοί που είχε πάρει μαζί του;

Αυτό είναι το ποδόσφαιρο; Όχι: Αυτή είναι η σχέση μας μαζί του. Αυτή είναι η φύση του ανθρώπου όπως αυτή ξεδιπλώνεται γύρω από μια μπάλα ή μια τσόχα ή μια ρουλέτα. Βγάζουμε δαιμόνια. Είναι του εαυτού μας; Είναι του χαρακτήρα μας; Ή είναι εξωγήινα άλιεν που φυτρώνουν μονάχα τους με καταλύτη το θέαμα, την ένταση, την αδρεναλίνη; Μάλλον δικά μας είναι: Γεννήματα των ορμονών και των νευρώνων μας, υπό ορισμένες περιστάσεις. Σε ομαλότερες συνθήκες έχουμε τα περιθώρια να κρατάμε τους βελζεβούληδές μας στα έγκατά μας. Και ενώ ξέρουμε πώς πάει το πράγμα, ξεκινάμε και πάμε στο γήπεδο ή στο καζίνο, γιατί θα γίνει ο χαλασμός που μας ξετρελαίνει. Μπράβο αφεντικό, φωνάζουν ξετρελαμένοι οι βελζεβούληδες και φοράνε το κασκόλ τους.