Υπόθεση Καλογριάς: Πεδίο σύγκρουσης ο φυσικός παράδεισος – Συνεχίζονται οι αντιδράσεις
Η Καλογριά θεωρούταν για δεκαετίες δημόσια και προστατευόμενη περιοχή. Ομως, η κατάσταση άλλαξε το 2011 όταν ιδιώτης περίφραξε την επίμαχη έκταση των 35 στρεμμάτων στο βόρειο τμήμα της παραλίας.
Η υπόθεση της αναγνώρισης από το υπουργείο Οικονομικών, ιδιοκτησίας 35 στρεμμάτων σε ιδιώτη στο βόρειο τμήμα της εμβληματικής παραλίας της Καλογριάς, έχει πυροδοτήσει πολιτική θύελλα και θεσμικό σοκ στην Αχαΐα, τους τελευταίους δύο μήνες.
Η Καλογριά θεωρούταν για δεκαετίες δημόσια και προστατευόμενη περιοχή. Ομως, η κατάσταση άλλαξε το 2011 όταν ιδιώτης περίφραξε την επίμαχη έκταση των 35 στρεμμάτων στο βόρειο τμήμα της παραλίας. Η Κτηματική Υπηρεσία αντέδρασε, απομάκρυνε την περίφραξη και προσέφυγε στη Δικαιοσύνη, ενώ ο ιδιώτης κατέθεσε αίτηση αναγνώρισης κυριότητας, επικαλούμενος παλαιούς τίτλους, προσκρούοντας όμως στις αρνητικές αποφάσεις των αρμοδίων υπηρεσιών.
Η καθοριστική τομή ήρθε με τον Νόμο 5092/2024, τον οποίο εισήγαγε ο τότε υπουργός Κωστής Χατζηδάκης. Η επίμαχη διάταξη (παρ. 12, άρθρο 5) επιτρέπει την αναγνώριση ιδιοκτησίας σε περιοχές παλαιού αιγιαλού με βάση τίτλους που προϋπάρχουν της χάραξής του.
Αν και η Κτηματική Υπηρεσία Αχαΐας εισηγήθηκε αρνητικά σε κάθε φάση –επικαλούμενη ατεκμηρίωτους τίτλους, έλλειψη 20ετούς διακατοχής, αυθαίρετη αύξηση εμβαδού και το καθεστώς προστασίας- η γενική γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας ενέκρινε την αναγνώριση, με έγγραφα του Απριλίου και Μαΐου 2025, επικαλούμενη «αποκατάσταση ιδιοκτησιακής αδικίας».
Η εντολή χαρακτηρίστηκε από θεσμικούς φορείς ως παράκαμψη κάθε διοικητικού και δικαστικού ελέγχου. Αναφέρεται πως η έκταση καταχωρείται ως ιδιωτική, όχι με απόφαση δικαστηρίου, αλλά με διοικητική παρέμβαση – και μάλιστα με απειλή παράβασης καθήκοντος προς την Κτηματική Υπηρεσία αν δεν συμμορφωθεί.
ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ
Η θεσμική αντίδραση ήταν άμεση και σφοδρή. Το ΠΑΣΟΚ κατέθεσε επίκαιρη ερώτηση στη Βουλή καταγγέλλοντας την απόφαση ως αυθαίρετη και περιβαλλοντικά επιζήμια. Ο ΣΥΡΙΖΑ μίλησε για «παραθυράκι ιδιωτικοποίησης» εντός προστατευόμενης περιοχής, ενώ το ΚΚΕ έκανε λόγο για «εκποίηση δημόσιου πλούτου».
Ο Δήμος Δυτικής Αχαΐας κατήγγειλε την έλλειψη διαβούλευσης, δηλώνοντας παράσταση στα αρμόδια όργανα και ζητώντας ανάκληση της απόφασης. Ακολούθησαν αντίστοιχα ψηφίσματα από την Περιφερειακή Ενωση Δήμων, το περιφερειακό συμβούλιο και το Τεχνικό Επιμελητήριο, που κάνουν λόγο για «θεσμικό προηγούμενο» με ανυπολόγιστες συνέπειες.
Η Οικολογική Κίνηση Πάτρας (ΟΙΚΙΠΑ) ήταν ο πρώτος φορέας που σήμανε συναγερμό, κάνοντας λόγο για «θεσμική ρωγμή» και καλώντας σε υπεράσπιση της παραλίας με κάθε νόμιμο μέσο.
Σημαντική είναι η καταγγελία ότι ούτε ο Δήμος ούτε ο Φορέας Διαχείρισης είχαν ενημερωθεί, με την πληροφόρηση να φτάνει από τον τοπικό Τύπο, αφού ο ιδιώτης είχε ήδη κινηθεί νομικά.
Ο δήμαρχος Δυτικής Αχαΐας, Γρηγόρης Αλεξόπουλος, ζητεί την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος για την οριστική θεσμική προστασία της περιοχής.
Το Τεχνικό Επιμελητήριο Δυτικής Ελλάδας ζητά την κατάργηση της διάταξης του Ν. 5092/2024, θεωρώντας την κατάχρηση νομοθετικής εξουσίας και τονίζει ότι η επίκληση βασιλικών τίτλων από τον 19ο αιώνα αποτελεί νομικό παράδοξο και θεσμική ύβρη.
Χθες παρενέβη και ο γραμματέας Περιβάλλοντος του ΠΑΣΟΚ, Παναγιώτης Δημόπουλος, που θέτει κρίσιμα ερωτήματα, σε συνέχεια της συνέντευξης που έδωσε την προηγούμενη εβδομάδα στην «ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ» ο γγ Δημόσιας Περιουσίας για το ζήτημα της απόδοσης ιδιοκτησίας σε ιδιώτη, σημειώνοντας συνοπτικά τα εξής:
@ Το περιβαλλοντικό ζήτημα: Ποιές ενέργειες έκανε μέχρι σήμερα η Πολιτεία για την προστασία του δημοσίου συμφέροντος, όπως είναι η προστασία του Φυσικού Περιβάλλοντος στην περιοχή (π.χ. έγκριση σχετικής ΕΠΜ και έκδοσης Προεδρικού Διατάγματος με όρους και προϋποθέσεις για έργα και δραστηριότητες) και μάλιστα με ταχύτητα ανάλογη της περίπτωσης απόδοσης ιδιοκτησίας στον αιγιαλό, στην περιοχή της Καλόγριας;
@ Το πολιτικό ζήτημα: Γιατί έπρεπε να παρέμβει με αυτόν τον τρόπο ο γενικός γραμματέας Δημόσιας Περιουσίας για την έκδοση της σχετικής απόφασης αναγνώρισης ιδιοκτησίας; Γιατί δόθηκε το παράδειγμα ότι για κάθε πολίτη από εδώ και πέρα θα πρέπει (εφόσον αποδείχθηκε ότι μπορεί) να παρεμβαίνει ο πολιτικός προϊστάμενος για την προώθηση των υποθέσεων του;
Η Καλογριά, πέρα από φυσικός παράδεισος, αναδεικνύεται σε πεδίο σύγκρουσης για το νόημα και τα όρια του Δημοσίου. Η υπόθεση αποκαλύπτει τον θεσμικό κίνδυνο όταν η διοίκηση λειτουργεί σαν διαχειριστής τίτλων και όχι προστάτης της κοινής κληρονομιάς. Το ζήτημα δεν είναι απλώς 35 στρέμματα· είναι η αρχή μιας θεσμικής κατρακύλας που, αν δεν ανακοπεί, μπορεί να μετατρέψει τις παραλίες και τα δάση της χώρας σε οικόπεδα –με νομιμοποιητική υπογραφή του ίδιου του κράτους.
«Δεν είναι παραχώρηση, αλλά αναγνώριση δικαιώματος»
??????????????
Απέναντι στις φωνές που μιλούν για φωτογραφική ρύθμιση και επικίνδυνο θεσμικό προηγούμενο, το υπουργείο Οικονομικών υπερασπίζεται την απόφαση ως πράξη συμμόρφωσης με τον νόμο.
Οπως δήλωσε την προηγούμενη εβδομάδα στην «Π» ο γενικός γραμματέας Δημόσιας Περιουσίας Αθανάσιος Τσιούρας, που υπέγραψε και την επίμαχη διοικητική πράξη, στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν έχουμε παραχώρηση δημόσιας έκτασης, όπως λανθασμένα παρουσιάζεται, αλλά αναγνώριση ενός δικαιώματος, όπως ακριβώς προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία.
Μάλιστα, ο κ. Τσιούρας διευκρινίζει ότι η διεκδικούμενη ζώνη δεν είναι αιγιαλός, αλλά παλαιός αιγιαλός, δηλαδή έκταση που στο παρελθόν βρεχόταν από τη θάλασσα, αλλά σήμερα είναι ξηρά. Σύμφωνα με τον νόμο που ψηφίστηκε το 2024, ο παλαιός αιγιαλός ανήκει στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου, εκτός αν κάποιος διαθέτει τίτλο ιδιοκτησίας παλαιότερο από τη χάραξη -οπότε η Πολιτεία έχει την υποχρέωση και όχι τη διακριτική ευχέρεια, να το αναγνωρίσει.
Επιπλέον, ο κ. Τσιούρας αναφέρει ότι δεν πρόκειται για «απάτητη παραλία», κατά συνέπεια δεν εμπίπτει σε αυτό το καθεστώς προστασίας, αλλά ούτε και ζώνη Natura. «Η περιοχή είναι εκτός Natura, δεν είναι αιγιαλός, και μπροστά της έχει ήδη παραχωρηθεί έκταση για ομπρελοκαθίσματα από την Κτηματική Υπηρεσία» σημειώνει, κάνοντας αναφορά και στην παρακείμενη ξενοδοχειακή μονάδα που λειτουργεί εκεί για δεκαετίες.
Σε σχέση με τις κατηγορίες περί πολιτικής παρέμβασης προς την Κτηματική Υπηρεσία, ο κ. Τσιούρας επιμένει πως ενήργησε θεσμικά: «Ως προϊστάμενος της Υπηρεσίας είχα υποχρέωση να την καλέσω να εφαρμόσει τον νόμο. Η Πολιτεία όφειλε να αναγνωρίσει το ιδιοκτησιακό δικαίωμα.
Δεν πρόκειται για πολιτική επιλογή, αλλά για εφαρμογή μιας καθολικής, οριζόντιας διάταξης που αποκαθιστά αστοχίες του παρελθόντος» αναφέρει.
Για την Οικολογική Κίνηση Πάτρας, η υπόθεση Καλογριάς δεν είναι απλώς μια νομική διαφορά, αλλά «προειδοποίηση» για μια γενικευμένη υποχώρηση της προστασίας του αιγιαλού και των περιοχών Natura.
Μετά τις αποφάσεις των πολιτικών οργάνων, ο εκπρόσωπος της οργάνωσης Θωμάς Κουτρούμπας δήλωσε ικανοποιημένος, γιατί δημιουργείται μια χαραμάδα αισιοδοξίας, ωστόσο επισημαίνει ότι «ο δρόμος για την αποτροπή της εκποίησης όμως, θα είναι μακρύς και θα χρησιμοποιήσουμε όλα τα μέσα (Δικαστικά κ.λπ.) για την τελική νίκη».
Να σημειωθεί ότι απομένει η συνεδρίαση της Επιτροπής Δημοσίων Κτημάτων του υπουργείου Οικονομικών, για να διαγράψει την έκταση των 35 στρεμμάτων από δημόσιο κτήμα και να αποδοθεί στον ιδιώτη!
Η ΟΙΚΙΠΑ με αίτημά της προς την Κτηματική Υπηρεσία Αχαΐας ζήτησε όλα τα έγγραφα του φακέλου προκειμένου να προσφύγει δικαστικά για την ακύρωση της απόφασης αναγνώρισης εμπραγμάτων δικαιωμάτων. Μέχρι τώρα δεν τα έχει λάβει για λόγους προστασίας προσωπικών δεδομένων.
Ανάλογες κινήσεις για την απόκτηση των εγγράφων έχουν γίνει και από τους βουλευτές Αχαΐας, Σία Αναγνωστοπούλου (Νέα Αριστερά) και Ανδρέα Παναγιωτόπουλο (ΣΥΡΙΖΑ).
Η «Π» έχει προσπαθήσει δύο φορές να επικοινωνήσει με τον ιδιώτη που εμφανίζεται ως δικαιούχος της έκτασης, προκειμένου να ακουστούν και οι δικές του θέσεις, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει ανταποκριθεί.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
