«Η Καλοσύνη του κόσμου»: Μια χριστουγεννιάτικη παράσταση που βάζει δύσκολες ερωτήσεις σε μικρούς και μεγάλους
Μια χριστουγεννιάτικη παράσταση που δεν χαϊδεύει αυτιά ούτε μοιράζει εύκολες απαντήσεις, αλλά θέτει ένα ουσιαστικό ερώτημα: είναι η καλοσύνη επιλογή ή συναλλαγή; Η «Καλοσύνη του κόσμου» του Κώστα Νταλιάνη, σε σκηνοθεσία Ιωάννη Αναστασόπουλου, που παρουσιάζεται στο θέατρο Επίκεντρο+ απευθύνεται σε παιδιά και μεγάλους με τον ίδιο σεβασμό, φωτίζοντας τη λεπτή γραμμή ανάμεσα στην ανιδιοτέλεια και την προσδοκία ανταμοιβής, μέσα από τη φαντασία, το χιούμορ και ένα παιδί με ένα κρανάκι.
Τι σημαίνει σήμερα «να είσαι καλό παιδί»; Είναι επιλογή, υποχρέωση ή όρος για να κερδίσεις μια ανταμοιβή; Στην «Καλοσύνη του κόσμου» του Κώστα Νταλιάνη, που παρουσιάζεται στο Επίκεντρο+, μια χριστουγεννιάτικη παράσταση για όλη την οικογένεια, το ερώτημα αυτό τίθεται χωρίς διδακτισμό, αλλά με χιούμορ, φαντασία και καθαρή θέση.
Η Νεφεντίνα Μοσχόβου, ο Χρήστος Βασιλόπουλος και ο Τριαντάφυλλος Κωνσταντινάκος μιλούν για το έργο, για την πίεση των «πρέπει» που φορτώνουν οι μεγάλοι στα παιδιά, για τη φαντασία ως διέξοδο και για την καλοσύνη που δεν ζητά αντάλλαγμα.
Νεφεντίνα Μοσχόβου: «Τα παιδιά καταλαβαίνουν περισσότερα απ’ όσα νομίζουμε»
– Το έργο μιλά για την καλοσύνη όχι ως αρετή, αλλά ως επιλογή χωρίς αντάλλαγμα. Πόσο δύσκολο είναι, κατά τη γνώμη σας, να μιλήσεις για αυτή την έννοια σε ένα παιδικό κοινό που μεγαλώνει με όρους επιβράβευσης και τιμωρίας;
εγάλη συζήτηση αυτή. Πιστεύω ότι τα παιδιά πια, είναι πιο καλλιεργημένα από ότι είμαστε εμείς παιδιά, έχουν πάρα πολλά ερεθίσματα και καταλαβαίνουν ακριβώς τι θέλουμε να πούμε στο έργο. Το βλέπω στην αντίδραση τους, μου κάνουν ερωτήσεις μετά που καταλαβαίνω ότι το έπιασαν το νόημα.
– Υπάρχει μια λεπτή γραμμή ανάμεσα στη φαντασία που απελευθερώνει και στη φαντασία που λειτουργεί ως καταφύγιο. Πού πιστεύετε ότι στέκεται το έργο και πώς το υπηρετείτε μέσα από τον ρόλο σας;
Γινόμαστε πάλι παιδιά. Το έργο βγήκε με αυτοσχεδιασμούς και πάρα πολύ δουλειά και φαντασία. Κάνουμε ακριβώς όπως κάνουν τα παιδιά: παίζουν τους πειρατές και το ζουν, και μετά από λίγο σταματάνε και παίζουν άλλο παιχνίδι. Ο συγγραφέας έχει πιάσει αυτή την λεπτή γραμμή στον ήρωα του, το ίδιο έκανε και ο σκηνοθέτης μας. Το μότο μας είναι “τα παιδιά ξέρουν”. Υπηρετώ και τους 5 ρόλους με πολύ σεβασμό προς τα παιδιά, με χιούμορ, με αγάπη και πάρα πολλά, αστεία. Ακόμα και οι μεγάλοι γελάνε με την ψυχή τους.
Χρήστος Βασιλόπουλος: «Η καλοσύνη δεν μπορεί να είναι υπακοή στην εξουσία»
– Η παράσταση θέτει εμμέσως το ερώτημα αν μαθαίνουμε στα παιδιά να είναι «καλά» ή απλώς υπάκουα. Πώς βιώσατε αυτή τη διάκριση μέσα από τη δουλειά σας στο έργο;
Στην παράσταση, χτίζεται αυτό το ερώτημα που αναφέρατε, το οποίο με απασχολεί κι εμένα ως γονιό πάρα πολύ. Πώς μπορώ να μάθω στα παιδιά μου να είναι καλοί άνθρωποι, να έχουν όρια στη συμπεριφορά τους ώστε να είναι κοινωνικά αποδεκτά άτομα, χωρίς όμως αυτά τα όρια, αυτή η υπακοή, να φτάνει να γίνεται υποδούλωση στην αυθεντία των “μεγάλων “. Τι κάνει ένα παιδί όταν ένας ενήλικος με καποιο είδος εξουσίας – στην παράστασή μας ο Άγιος Βασιλης- του ζητά να παραβεί τον κώδικα αξιών του; Τι κάνει ο οποιοσδήποτε υφιστάμενος, ακόμα και ενήλικος, όταν ο προϊστάμενός του, του ζητά κάτι τέτοιο; Και τελικά τι μπορούν να κάνουν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί για να εφοδιάσουν τα παιδιά σωστά ώστε να μπορούν να αποφασίζουν για το καλό και το κακό και να στηρίζουν την απόφασή τους, όποιον κι αν έχουν απέναντί τους. Αν βρείτε απάντηση, παρακαλώ θα ήθελα να την ξέρω…
– Υπάρχει ένα ηθικό δίλημμα που διατρέχει όλη την παράσταση: καλοσύνη από επιλογή ή καλοσύνη από φόβο απώλειας. Ποια εκδοχή πιστεύετε ότι κυριαρχεί στη σύγχρονη κοινωνία και γιατί;
Νομίζω πως έχει να κάνει με την ανθρώπινη φύση και δεν είναι θέμα σύγχρονης ή παλιάς κοινωνίας. Πάντα υπήρχαν εγγενώς καλοί άνθρωποι και εκείνοι που κάνουν το καλό και δεν το “ρίχνουν στο γιαλό”. Ίσως στις μέρες μας να επικρατεί περισσότερο η καλοσύνη από φόβο απώλειας γιατί έχουμε γίνει πιο πολύ του “φαίνεσθαι” παρά της ουσίας. Η ζωή μας καταγράφεται – και ηθελημένα και άθελά μας- και υπάρχει ο φόβος της κριτικής. Επίσης η επιβίωση εξαρτάται όλο και πιο πολύ απο τον αριθμό όσων κατέχουμε οπότε η ανιδιοτέλεια θεωρείται αδυναμία ενδεχομένως. Αν καταφέρναμε ως κοινωνία την καλοσύνη από επιλογή από τους περισσότερους, μάλλον θα περνούσαμε πολύ καλύτερα. Όμως κατά τη γνώμη μου, απέχουμε από κάτι τέτοιο. Προς το παρόν αυτά γίνονται μόνο στο θέατρο.
Τριαντάφυλλος Κωνσταντινάκος: «Δεν κάνεις το καλό για το αντάλλαγμα, αλλά για να είσαι ο εαυτός σου»
– Το παιδί με το κρανάκι βρίσκεται διαρκώς αντιμέτωπο με κανόνες, παροιμίες και προσδοκίες των μεγάλων. Πώς αποδίδεται σκηνικά αυτή η πίεση χωρίς να γίνεται διδακτισμός;
Το παιδί με το κρανάκι, δηλαδή ο Νίκος Βέλλιος, στην ουσία έρχεται αντιμέτωπο με ένα παρελθόν που κουβαλάει προκαταλήψεις, ιδεοληψίες, ηθικούς εξαναγκασμούς, ένα παρελθόν φορτωμένο με «πρέπει». Μεγαλώνει σε ένα περιβάλλον, που το διέπει μια καθοδηγούμενη ελευθερία, μια κακώς εννοούμενη καλοσύνη, η οποία στηρίζεται στην ανταλλαγή και στην ανταμοιβή. Αυτό, από μόνο του, υποκρύπτει μια πίεση, μία σκληράδα και μια απαίτηση από ένα παιδί να φανεί αντάξιος της προσδοκίας για την ικανοποίηση εσωτερικών αναγκών των γονιών του. Στην παράστασή μας, η παρεμβατική οπτική του σκηνοθέτη είναι καταλυτική. Τοποθετεί τον Νίκο, ως ένα εκκρεμές, να μεταβαίνει από το πραγματικό στο φαντασιακό. Το κρανάκι λειτουργεί ως μέσο μετάβασης από έναν κόσμο ρεαλιστικό σε έναν κόσμο μη ρεαλιστικό, σε έναν κόσμο ιδεατό. Η απόδραση από την πραγματικότητα και η προσφυγή στο φαντασιακό, είναι διέξοδος που προσδίδει μια πιο εύπεπτη και ανάλαφρη οπτική με αρκετή δόση χιούμορ, η οποία αποσυμπιέζει τη συναισθηματική κατάσταση του Νίκου , αλλά και των θεατών.
– Αν αφαιρούσαμε το χριστουγεννιάτικο πλαίσιο, θεωρείτε ότι το έργο θα μιλούσε το ίδιο δυνατά στο σήμερα; Τι είναι αυτό που το κάνει, κατά τη γνώμη σας, διαχρονικό;
Κάθε έργο που μιλάει για τις ανθρώπινες σχέσεις, για συναισθήματα αλλά και για τις κοινωνικές αξίες, έχει μια θέση στο κάδρο της διαχρονικότητας. Και ο πυρήνας του έργου, συνομιλεί με τα παραπάνω. Η έννοια της ανιδιοτέλειας, είναι σημαντική για τον άνθρωπο και το μέλλον του. Η καλοσύνη, η αγάπη, η προσφορά, όταν είναι αληθινή, δεν προσδοκά αντάλλαγμα! Εάν παρακάμψουμε το Εγώ μας, σίγουρα θα γεννηθεί κάτι όμορφο, κάτι φωτεινό! Υπάρχει μια φράση στο έργο που λέει: «Δεν κάνεις το καλό για να πάρεις αντάλλαγμα, το κάνεις γιατί αλλιώς δεν θα είσαι ο εαυτός σου». Μακάρι αυτή η φράση, να ποτίσει τη σκέψη μας, μήπως φωτίσουμε λίγο την πραγματικότητα που ζούμε.
ΙΝΦΟ
Η «Πελοπόννησος» και το pelop.gr σε ανοιχτή γραμμή με τον Πολίτη
Η φωνή σου έχει δύναμη – στείλε παράπονα, καταγγελίες ή ιδέες για τη γειτονιά σου.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
