Ευδοκία Στάμου Βασιλειάδου: «Θεωρώ πως όλοι οι ποιητές είναι και εν δυνάμει ψυχολόγοι»

Γεννημένη στη Θεσσαλονίκη, σπούδασε ψυχολογία στο ΑΠΘ και στο PARIS VIII, ενώ ζει μόνιμα στην Πάτρα, όπου σταδιοδρόμησε ως εκπαιδευτικός. Με αφορμή την κυκλοφορία της πρώτης της ποιητικής συλλογής «Φωτεινά σχέδια» (εκδ. «Το Δόντι«), η Ευδοκία Στάμου Βασιλειάδου μάς ξεναγεί στις ποιητικές της συνθέσεις, ενώ σχολιάζει τα της παιδείας και της επικαιρότητας.

Πότε αρχίσατε να γράφετε ποίηση;
Αρχισα να γράφω ποίηση από τα νεανικά μου χρόνια, όταν κατάλαβα πόσο πιο εύκολο μου είναι να εκφράζομαι με στίχους. Πάντα διάβαζα ποίηση και ένιωθα ότι μου λέει πολύ περισσότερα από ένα πεζό.

Υπήρξαν ποιητές των οποίων το έργο σάς καθόρισε;
Η πρώτη ποιητική συλλογή που πήρα στα χέρια μου ήταν οι «Μικρές Κυκλάδες» του Ελύτη και μαγεύτηκα. Ωστόσο ο Σολωμός, ο Κάλβος, ο Μαβίλης δεν έπαψαν ποτέ να είναι κοντά μου. Αρχισα να γράφω όταν διάβασα Πρεβέρ και ιδιαίτερα Ελυάρ, ο οποίος θεωρώ και ότι με καθόρισε, αν θέλετε.

Η πρώτη σας ποιητική συλλογή «Φωτεινά σχέδια» κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο. Πώς έγινε η επιλογή του τίτλου;
Η αλήθεια είναι πως νονός του τίτλου της ποιητικής συλλογής είναι ο ποιητής και φίλος μου Δημήτρης Αβούρης. Ενιωσα αμέσως ότι μου ταιριάζει -ταιριάζει στη συλλογή-, γιατί το φως με ακολουθεί σ’ όλη μου τη ζωή, μέσα απ’ τα σχέδια που σχηματίζει στην καθημερινότητά μου.

Ο έρωτας, η φιλία, η ελευθερία, η μοναξιά, η απώλεια κάποια θέματα των ποιητικών σας συνθέσεων. Τι μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για εσάς και όντας σε ποια συναισθηματική κατάσταση νιώθετε πιεστική την ανάγκη να εκφραστείτε με στίχους;
Οτιδήποτε συμβαίνει σε μένα ή στον περίγυρό μου ή στην κοινωνία μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης, εφόσον, βέβαια, κινητοποιεί το συναίσθημά μου. Γράφω όταν είμαι ήρεμη, όταν καταλαγιάσει η συγκίνηση και γίνει συνειδητοποίηση.

«Αυτό που αντέχω/σε σένα/κι εκείνο που δεν υποφέρω/με σένα/είναι η σαφήνεια/Ο μοναδικός τρόπος να εκφράζεσαι/και ‘γω να μην καταλαβαίνω […] Αυτό που μ’ αρέσει/σε σένα/κι εκείνο που ‘ναι λατρευτό/με σένα/είναι η σαφήνεια». Από τις «Διαφορές». Τι σας γοητεύει σε ό,τι ενώνει και χωρίζει ταυτόχρονα;
Ο,τι ενώνει, χωρίζει. Οχι ταυτόχρονα, αλλά ανάλογα με τις συνθήκες, την ψυχική μας διάθεση, τα ειλικρινή συναισθήματα που τρέφουμε για τον άλλον. Με γοητεύει αυτό το ψάξιμο του άλλου μέσα από μένα.

«Ολη η Ελλάδα/ένα απέραντο μπλε/Το μπλε του μεγαλείου/της έκστασης/.Το μπλε/παρελθόν και μέλλον/Το αισιόδοξο αύριο». Τι θεωρείτε πως συμβάλλει στην αντοχή αυτού του μπλε στις κακουχίες -προηγούμενες, τωρινές, επόμενες;
Η πίστη είναι αυτή που συμβάλλει στην αντοχή. Η πίστη στη φύση, με την ευρεία έννοια του όρου, στον άνθρωπο, στην ομορφιά, στην Ελλάδα.

Ψυχολογία και Ποίηση. Πού συναντώνται και πώς συμπορεύονται;
Θαρρώ πως όλοι οι ποιητές είναι και εν δυνάμει ψυχολόγοι, με την έννοια ότι ενδοσκοπούν, παρατηρούν, συναισθάνονται, εντρυφούν στον ανθρώπινο ψυχισμό και στη κοινωνική πραγματικότητα.

Υπάρχει ακόμα μία αγάπη σας: το θέατρο. Μιλήστε μας για την ενασχόλησή σας με αυτό και τη θεατρική ομάδα «Τρίτο Κουδούνι».
Είχα την τύχη να βλέπω θέατρο από παιδί. Με μάγεψε. Από την εφηβεία άρχισα να ασχολούμαι, ερασιτεχνικά πάντα. Το «Τρίτο Κουδούνι» προέκυψε το 2012, όταν μια ομάδα ανθρώπων που είχαμε την ίδια οπτική για το θέατρο, αποφασίσαμε να ανεβάζουμε θεατρικά έργα κλασικού ρεπερτορίου. Είμαστε ενεργοί από τότε. Φέτος συμμετέχουμε στο ΜΩΜΟ με την «Ψεύτρα» του Κοκτώ.

Με το ποίημα «Καρδιά» απευθύνεστε στη γενέτειρά σας. Τι αγαπάτε στη Θεσσαλονίκη και τι στην Πάτρα;
Η Θεσσαλονίκη είναι η πόλη που γεννήθηκα. Είναι τα παιδικά μου χρόνια, η εφηβεία μου, τα φοιτητικά μου χρόνια, το δυνάμωμά μου να βγω στη ζωή. Της οφείλω την κουλτούρα μου, στοιχεία της προσωπικότητάς μου. Την Πάτρα την επέλεξα. Θυμάμαι την πρώτη φορά που την επισκέφτηκα, τη βρήκα πανέμορφη. Εδώ έκανα οικογένεια, εργάστηκα, είναι ο τόπος μου κι οι φίλοι μου.

Εργαστήκατε στη β΄ βάθμια και γ΄ βάθμια εκπαίδευση. Επειδή μια συζήτηση για την ελληνική παιδεία θα χρειαζόταν σελίδες ολόκληρες, πείτε μου τι είναι αυτό που κυρίως σας θλίβει στην κατάσταση ως έχει σήμερα.
Δεν με θλίβει απλώς, αλλά με θυμώνει η παιδεία δυο ταχυτήτων που υπάρχει σήμερα. Το ότι το λύκειο λειτουργεί σαν φροντιστήριο για τις Πανελλαδικές και τα παιδιά μας δεν αποκτούν γνώσεις γενικής Παιδείας, απαραίτητες για την ενήλικη ζωή τους. Τα δίδακτρα στα Μεταπτυχιακά Τμήματα δεν επιτρέπουν σε πολλούς νέους να τα παρακολουθήσουν, με αποτέλεσμα να έχουν λιγότερες πιθανότητες να βρουν εργασία. Και το κερασάκι στην τούρτα, οι συζητήσεις που γίνονται για δίδακτρα και στο Προπτυχιακό και την ιδιωτικοποίηση των πανεπιστημίων! Οσο για την αστυνόμευση στα ΑΕΙ -εμείς κι ο Ερντογάν ;- ελπίζω ο νόμος να μείνει μόνο στα χαρτιά. Η νεολαία μας δεν θα επιτρέψει να περάσει.

Για τις αποτρόπαιες συμπεριφορές που έρχονται στο φως, από τον αθλητικό και καλλιτεχνικό -έως τώρα- χώρο, ποια η γνώμη σας; Εννοώ από την πλευρά των θυτών, και σας ρωτώ ως ψυχολόγο.
Οι νόμοι του κράτους που αφορούν στη σεξουαλική παρενόχληση είναι πια καιρός ν’ αλλάξουν. Ιδιαίτερα ο νόμος για την παιδεραστία!
Κάθε θύτης είναι και μια διαφορετική περίπτωση, ανάλογα μ’ αυτά που έχει βιώσει στην παιδική και εφηβική του ηλικία. Από κει και πέρα είναι σίγουρο ότι όλοι δεν κατάφεραν να ενταχθούν ουσιαστικά στην κοινωνία. Οι αρχές σεβασμός, εκτίμηση, γι’ αυτούς υπάρχουν μόνο στα λόγια. Τους βρίσκουμε, δυστυχώς, παντού και όχι μόνο σε θέσεις ή ρόλους εξουσίας. Και αναφέρομαι στους βιαστές και σε όσους παρενοχλούν σεξουαλικά και μόνο σ’ αυτούς, που δεν θα απευθυνθούν ποτέ σε ειδικό, δυστυχώς.
Στις ζοφερές καταστάσεις, όπως αυτή που βιώνουμε εδώ κι ένα χρόνο, από πού αντλείτε φως;
Το φως για μένα αντλείται από το αισιόδοξο αύριο και από την προσαρμοστικότητα στο σήμερα, στο εδώ και τώρα.

Εχετε στα σκαριά κάτι άλλο;
Με τη φίλη μου Λίλη Λέζου, η οποία φιλοτέχνησε το εξώφυλλο και τα σχέδια που υπάρχουν μες στη συλλογή, ετοιμάζουμε ένα παιδικό παραμύθι και εν ευθέτω χρόνω ελπίζω πως θα υπάρξει και δεύτερη ποιητική μου συλλογή.