Και Ιατρίδης και Γαλιλαίος

Για τον γράφοντα ο Κώστας Καζάκος δεν ήταν ένα πρόσωπο, αλλά δύο. Δύο ρόλοι για την ακρίβεια. Ο Μίλτος Μακρίδης και ο Γαλιλαίος Γαλιλέι.

Τον πρώτο τον ενσάρκωσε με απίστευτη πειστικότητα στην κινηματογραφική μεταφορά της ιστορίας του θρυλικού υποβρυχίου «Παπανικολής» που έδρασε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Και τον δεύτερο τον παρακολουθήσαμε πριν από μερικά χρόνια από κοντά, στο Δημοτικό Θέατρο της Πάτρας.

Και οι δυο ερμηνείες μας καθήλωσαν. Η αλήθεια είναι ότι στα μάτια μας ο Κώστας Καζάκος μπορούσε να είναι το ίδιο «παραγωγικός» σαν ηθοποιός, είτε φορούσε το πηλίκιο με το στέμμα, είτε ήταν ο σοφός επαναστάτης της επιστήμης και της ηθικής. Είτε κυνηγούσε τα ιταλικά πλοία και υποβρύχια στο Ιόνιο και την Αδριατική, είτε τον κυνηγούσε η Ιερά Εξέταση για να τον κάψει ζωντανό!

Αυτά για το κομμάτι της υποκριτικής. Υπάρχουν, άλλωστε, ειδικότεροι και ικανότεροι για να περιγράψουν την πορεία του και τους ρόλους του στο σανίδι και στο σελιλόιντ.

Για το κομμάτι των πολιτικών του πεποιθήσεων, τις οποίες μεταπολιτευτικά δεν τις έκρυψε ποτέ, ο ιστορικός του μέλλοντος θα κρίνει και θα καταγράψει το αν ο Κώστας Καζάκος είχε δίκιο στην επιμονή του να παραμένει πιστός μέχρι τέλους στον υπαρκτό (ή πλέον στον μη υπαρκτό) σοσιαλισμό. Αλλωστε, ακόμη και για την περίπτωση του Γαλιλαίου απαιτήθηκαν 350 ολόκληρα χρόνια από τον θάνατό του για να αποκατασταθεί η μνήμη του από τη Ρωμαιοκαθολική εκκλησία για εκείνο το ασύλληπτο που είχε τολμήσει να εκστομίσει: «Κι όμως γυρίζει…».

Ποτέ δεν ξέρεις, λοιπόν, τι μπορεί να συμβεί και με τα κηρύγματα του Καρόλου Μαρξ και των επιγόνων του. Ισως έρθουν όλα τούμπα κάποια μέρα, ίσως πάλι όχι…

Σε κάθε περίπτωση, η συνομιλία που είχαμε με τον Κώστα Καζάκο μετά από εκείνη την πολύ ωραία παράσταση στο Δημοτικό Θέατρο «Απόλλων» (παράσταση με έντονα πολιτικά και κομματικά μηνύματα πάντως), δεν εντάχθηκε απλά και μόνο στα στενά δημοσιογραφικά πλαίσια. Χάρη σε αυτό το επάγγελμα που κάνουμε εδώ και πάνω από δύο 10ετίες, μας έχει δοθεί το δικαίωμα να προσεγγίζουμε πιο άνετα ανθρώπους σε διάφορους χώρους και γενικά να μιλάμε με πολύ κόσμο. Με τον Κώστα Καζάκο πήγαμε λίγο παρακάτω…

Σε κάθε περίπτωση, είτε κάποιος συμφωνούσε μαζί του πολιτικά είτε όχι, στις βασικές αρχές για την κοινωνική αλληλεγγύη, τις αξίες της ζωής και τη συνεχή αγωνιστικότητα του ανθρώπου, κανείς δεν θα μπορούσε να διαφώνει. Ελάχιστοι θα ήταν εκείνοι, οι οποίοι δεν θα συνέπλεαν σε αυτά τα θέματα με τον αείμνηστο ηθοποιό και τις (ενίοτε προφητικές) επισημάνσεις του.

Ξέρετε γιατί; Γιατί ο άνθρωπος είναι θηρίο. Ο,τι κι αν είναι. Δεξιός, αριστερός, κεντρώος. Και σε αυτό συμφωνούν και ο Μπρεχτ και ο Σαίξπηρ. Και ο Εντμουντ Μπερκ και η Ρόζα Λούξεμπουργκ.

«Να μην προσκυνήσεις κανέναν και τίποτα Κωνσταντίνε. Ζωή προσκυνημένη δεν είναι ζωή. Μόνο η ζωή που αγωνίζεσαι για το δίκιο μέχρι τέλους έχει νόημα», ήταν η συμβουλή του Κώστα Καζάκου. Ωραία λόγια. Γεμάτα νιάτα και ενθουσιασμό! Η μεγάλη περιπέτεια είναι εκεί έξω…

Και κάπως έτσι κλίναμε λίγο προς τα αριστερά. Αλλά μετά θυμηθήκαμε και τον Μάνο Χατζηδάκη: «Εγώ περιέχω και τον αριστερό. Ο αριστερός όμως δεν με περιέχει».