ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Ο Αβέρωφ στην ηγεσία της ΝΔ – Μιλούν στην «Π» Αχαιοί που τον έζησαν

Ως απόγονος της οικογένειας Αβέρωφ με την καταγωγή από το Μέτσοβο, ο Ευάγγελος Αβέρωφ δεν θα μπορούσε να μην έχει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά του ευπατρίδη πολιτικού, στοιχεία τα οποία αναγνώριζαν και οι πολιτικοί του αντίπαλοι.

Αβέρωφ Ο Ευάγγελος Αβέρωφ ανάμεσα στους συνυποψηφίους του Ιω. Μπούτο και Κ. Στεφανόπουλο.

Οι εκλογές της 18ης Οκτωβρίου 1981, που διεξήχθησαν από την κυβέρνηση του Γεωργίου Ράλλη, κερδήθηκαν από το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου, με ευρεία κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Οι εξελίξεις στη Νέα Δημοκρατία ήταν ραγδαίες, με τον Γ. Ράλλη να θέτει ο ίδιος θέμα εμπιστοσύνης. {arx_4}
Το αποτέλεσμα ήταν να καταψηφιστεί από την τότε Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΝΔ, με τις διαδικασίες για την εκλογή νέου αρχηγού να δρομολογούνται αμέσως. Η ώρα του Ευάγγελου Αβέρωφ, του ηττημένου στις εσωκομματικές εκλογές του 1980, είχε ήδη σημάνει. Συνδιεκδικητές της αρχηγίας οι Κωστής Στεφανόπουλος και Ιωάννης Μπούτος, με τον Ηπειρώτη όμως πολιτικό να τους κερδίζει με σχετική άνεση. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο Αβέρωφ απέσπασε 67 ψήφους, ακολούθησε ο Κ. Στεφανόπουλος με 32, ενώ ο Ι. Μπούτος έλαβε 12.

Υπό την ηγεσία του Αβέρωφ, η Νέα Δημοκρατία συσπειρώθηκε και άσκησε πολύ σκληρή αντιπολίτευση, συγκρατώντας με αυτό τον τρόπο τις δυνάμεις της σε μια εποχή που το ρεύμα ήταν με την… «Αλλαγή». Ο Αβέρωφ, μάλιστα, άσκησε σκληρή συντηρητική αντιπολίτευση, κρατώντας όρθια τη ΝΔ, και οργανώνοντας το νεολαιίστικο κίνημα της παράταξης, μετατρέποντάς το σε κορυφαία δύναμη στα Πανεπιστήμια. Χαρακτηριστικό είναι, επίσης, ότι ο ίδιος ο Αβέρωφ αναγκάστηκε να πωλήσει ένα κτήμα του για να συνεισφέρει στην ενίσχυση της ΟΝΝΕΔ και γενικότερα στον προεκλογικό αγώνα της ΝΔ κάτι που, η αλήθεια είναι, δεν το βλέπουμε συχνά στις μέρες μας.

Ο αείμνηστος Ηπειρώτης πολιτικός οδήγησε τη ΝΔ μέχρι τις Ευρωεκλογές του 1984, έχοντας ως σύνθημα το «Αβέρωφ σημαίνει δύναμη». Παρά την ήττα της γαλάζιας παράταξης, η Νέα Δημοκρατία είχε χτίσει τα θεμέλια γι΄ αυτό που θα ερχόταν στα τέλη της 10ετίας του ΄90. Την κυριαρχία της επί του ΠΑΣΟΚ σε απανωτές – ελέω εκλογικού συστήματος- εκλογικές αναμετρήσεις.

 

ΠΑΠΑΔΗΜΑΤΟΣ: «Ο 113ος είναι ο Κωστής!»

Ο πρώην επικεφαλής της παράταξης «Πάτρα Ενωμένη» Νίκος Παπαδημάτος μοιράστηκε μαζί μας τις εξής σκέψεις και αναμνήσεις από τον Ευάγγελο Αβέρωφ:

Αβέρωφ

«Στην Ιστορία της Ελλάδας και φυσικά στη διαδρομή της Νέας Δημοκρατίας στον χρόνο, ο Ευ. Αβέρωφ καταγράφεται ως ευπατρίδης πολιτικός με στέρεες φιλελεύθερες και δημοκρατικές αρχές και αξίες. Ιστορικά θα έπρεπε να είχε εκλεγεί αυτός ως συνέχεια του Κωνσταντίνου Καραμανλή και όχι ο – καθ΄ όλα άξιος κι αυτός – Γεώργιος Ράλλης.

Οι ιδεολογικοί του αντίπαλοι τον αδίκησαν όσο ήταν ενεργός στην πολιτική, όμως ευτυχώς είχαν την παρρησία να τον αποκαταστήσουν μετά θάνατον. Για όλους εμάς, που σαν πολιτική γενιά, είχαμε πάρει το στίγμα των Αβερωφικών, αποτελούσε και αποτελεί μια μεγάλη και ηγετική μορφή για την παράταξη στη μετά Καραμανλή εποχή. Ο Ευάγγελος Αβέρωφ δικαιώθηκε σε όλες του τις επιλογές, καθώς από το 1981 κι έπειτα που ανέλαβε την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας είχε σαν πρώτη του επιλογή την οργάνωση του κόμματος, με αιχμή του δόρατος την ΟΝΝΕΔ και τη ΔΑΠ-ΝΔΦΚ.

Το αποτέλεσμα φάνηκε άμεσα με την κυριαρχία, για 10ετίες ολόκληρες, της παράταξής μας στο νεολαιίστικο κίνημα. Θυμάμαι ακόμη ένα περιστατικό κατά την εκλογή του, όταν στο γραφείο του αείμνηστου Χριστόφορου Στράτου στην πλατεία Κλαυθμώνος, εκφράστηκαν προβληματισμοί για μια πιθανή ίδρυση νέου κόμματος από τον Κωστή Στεφανόπουλο σε περίπτωση μη εκλογής του στην προεδρεία της Νέας Δημοκρατίας.

Αβέρωφ

Ο Ν. Παπαδημάτος στο προσυνέδριο της ΝΔ (1983) στην Πάτρα

Η απάντηση του Αβέρωφ ήταν αποστομωτική: «Από τους 112 βουλευτές που αριθμεί η Κοινοβουλευτική μας Ομάδα, ο 113ος που μπορεί να φύγει από τη ΝΔ είναι ο Κωστής Στεφανόπουλος». Ναι, ο Ευάγγελος Αβέρωφ δεν είχε καμία απολύτως αμφιβολία για τη συνέπεια του Κωστή Στεφανόπουλου στην παράταξη και για την πίστη του στη Νέα Δημοκρατία. Και όπως αποδείχθηκε σε εκείνες τις εσωκομματικές εκλογές είχε απόλυτο δίκιο. Κι όλοι εμείς που ζήσαμε από κοντά εκείνα τα χρόνια την ηγεσία της ΝΔ υπό τον Ευ. Αβέρωφ, μπορούμε με σιγουριά να πούμε ότι υπήρξε ένας ευπατρίδης πολιτικός, ο οποίος υπηρέτησε με αφοσίωση τα ιδανικά του και τα ιδανικά της παράταξης».

ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΗΣ: «Στην Κέρκυρα για να τον μεταπείσουμε»

Αβέρωφ

Ο πρώην πρόεδρος της ΝΟΔΕ Αχαΐας Θρασύβουλος Μαυρομμάτης ανέφερε τα εξής για τον Ευάγγελο Αβέρωφ: «Υπήρξε ευπατρίδης πολιτικός, θυμόσοφος, καλλιγεργημένος. Ηταν αυτός, ο οποίος ξεσήκωσε τον κόσμο της Νέας Δημοκρατίας μετά τη δολοφονία του Τζώρτζη Αθανασιάδη. Ηταν πολύ αγαπητός από τον κόσμο της παράταξης, όμως στην πορεία του είχαν προκύψει και προβλήματα με την υγεία του. Με τον Κωστή Στεφανόπουλο είχε πολύ καλή σχέση, όμως σε εκείνες τις εσωκομματικές εκλογές του 1984 είχε στηρίξει τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Εμείς τον λέγαμε καλλιεργητή του πνεύματος και της γης. Αγαπημένο του παιδί ήταν ο σημερινός πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Τασούλας, ενώ ως μελλοντικό πολιτικό του συνεχιστή έβλεπε τον Αντώνη Σαμαρά. Ημουν πιτσιρικάς θυμάμαι όταν είχαμε πάει μαζί με τον Βάιο Σταθόπουλο στην Κέρκυρα που είχε απομονωθεί, για να τον μεταπείσουμε να μην αποχωρήσει από την αρχηγία της ΝΔ. Θυμάμαι ότι ο μεγάλος του καημός ήταν ότι η κόρη του ήταν στην ΚΝΕ… ».

Αβέρωφ

Δεύτερος από δεξιά ο Θρ. Μαυρομμάτης στην ΟΝΝΕΔ του ’83

ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΣ: «Το προσυνέδριο του 1983…»

«Είχα την τύχη να γνωρίσω προσωπικά δύο φορές τον Ευάγγελο Αβέρωφ», εξομολογήθηκε ο αντιπρόεδρος της ΔΕΕΠ Αχαΐας της ΝΔ Κώστας Ρηγόπουλος.

Αβέρωφ

«Την πρώτη φορά ήταν τρεις μήνες μετά την ανάληψη της αρχηγίας του κόμματος, όταν του επιδώσαμε πρόσκληση για να παρεβρεθεί στα εγκαίνια των γραφείων της ΤΟ Παντάνασσας. Δεν παρεβρέθηκε λόγω του βεβαρημένου προγράμματός του, όμως μας έστειλε μια σύνθεση με λουλούδια, κάτι που μας συγκίνησε. Και η δεύτερη φορά ήταν την Ανοιξη του 1983 στο τότε ξενοδοχείο «Αβέρωφ» (σ. σημερινό «Porto Rio»), το οποίο ήταν ιδιοκτησίας του, εκεί όπου έγινε το προσυνέδριο της ΝΔ. Την παραμονή του προσυνεδρίου, μερίδα εργαζομένων είχε προκηρύξει απεργία, με αποτέλεσμα να ελλοχεύει κίνδυνος ματαίωσης. Ο τότε στενός του συνεργάτης και μετέπειτα βουλευτής Λευτέρης Καλογιάννης επισκέφτηκε τα γραφεία της ΟΝΝΕΔ και ζήτησε τη βοήθειά μας να βρούμε εθελοντές να εργαστούν το διήμερο στην εξυπηρέτηση των παρεβρισκόμενων, στην υποδοχή, στην κουζίνα, κλπ. Συγκεντρωθήκαμε 23 άτομα και πολλές κυρίες από το τμήμα Γυναικών και εργαστήκαμε αδιάκοπα με αποτέλεσμα να μην φανεί η απεργία. Στο τέλος του συνεδρίου ο αείμνηστος Αβέρωφ ζήτησε να μας δει στη σουίτα του στο ξενοδοχείο, η οποία άνοιγε μόνο για αυτόν για να μας ευχαριστήσει».

Αβέρωφ

Ο Κώστας Ρηγόπουλος θυμήθηκε το προσυνέδριο του 1983

ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΑΚΙ

«Επί εποχής Αβέρωφ, μετά την Τοπική Οργάνωση της Παντάνασσας, στην Πάτρα λειτούργησαν άλλες πέντε Τοπικές, ενώ γιγαντώθηκε και το κίνημα της νεολαίας, με τη ΜΑΚΙ, τη ΔΑΠ-ΝΔΦΚ και την ΟΝΝΕΔ», θυμήθηκε ο αντιπρόεδρος της ΔΕΕΠ Αχαΐας της Νέας Δημοκρατίας Κώστας Ρηγόπουλος και πρόσθεσε: «Ο Ευάγγελος Αβέρωφ επωμίστηκε προσωπικά πολλά οικονομικά βάρη προηγούμενων χρόνων, διαθέτοντας εκατομμύρια δραχμές από την προσωπική του περιουσία. Μέχρι το 1983 κατόρθωσε να εξοφλήσει οφειλές και να καταστήσει βιώσιμη οικονομικά τη ΝΔ». Και ο Κ. Ρηγόπουλος, βασικό στέλεχος εκείνα τα χρόνια της νεολαίας της ΝΔ, πρόσθεσε τα εξής: «Ο Αβέρωφ συνδύασε το όνομά του με τη χρυσή πορεία της ΟΝΝΕΔ. Ηταν καθοριστική η συμβολή του στην επιλογή των ατόμων που ανέλαβαν την ηγεσία της Οργάνωσης και στην εξασφάλιση πόρων προκειμένου η ΟΝΝΕΔ εκείνη τη δύσκολη περίοδο του 1982 να ξεκινήσει μια οργανωτική ανασυγκρότηση με λαμπρές επιτυχίες».