Ο Γιάννης Ξανθούλης στην «Π»: «Mάλλον θα εξαφάνιζα τον κόσμο μας για πάντα»

Κρίστυ Κουνινιώτη

Κι εκεί που γελάς με την καρδιά σου με τα μύρια όσα ευτράπελα διαβάζεις, την επόμενη στιγμή μια στενάχωρη ή δραματική κατάσταση μετατρέπει την ευθυμία σε μια θλίψη που σε «πιάνει» στον λαιμό. Πού συμβαίνει αυτό; Στο νέο μυθιστόρημα του Γιάννη Ξανθούλη «Η άλωση των Αθηνών από τις αδερφές Γαργάρα» (εκδ. Διόπτρα), το οποίο αποτελεί μια ζωηρότατη αποτύπωση της μικρής κοινωνίας της  διάσημης -για το ευεργετικό παραγόμενο προϊόν της- Ροδόσταμης, ενώ παράλληλα μας μεταφέρει, μαγικά, «στας Αθήνας» του ‘60. Ο συγγραφέας με την ανεξάντλητη φαντασία και το παντελώς δικό του, επίσης αστείρευτο, χιούμορ μιλάει στην «Πελοπόννησο» για το βιβλίο του, τις αξιαγάπητες «Γαργάρες», την αθηνολατρεία του, μοιράζεται την άποψή του για τον σημερινό κόσμο αλλά και για τον Tραμπ.

-Πώς γεννήθηκαν στη φαντασία σας οι αδερφές Γαργάρα, και η εμμονή της Φιλοθέης, της μεγαλύτερης, που συμπαρασύρει και τη μικρότερη, τη Μαγιοπούλα, για την Αθήνα; Και, αλήθεια, γιατί Γαργάρα;

Επαιξε ρόλο η φωτογραφία του εξωφύλλου, που βρισκόταν στο συρτάρι τριάντα πέντε χρόνια. Ηταν από μια έρευνα του National Geographic για τους μετανάστες στην Αυστραλία. Αυτά τα εγκληματικά αθώα κοριτσάκια ήμουν σίγουρος πως κάποτε θα τα συναντούσα συγγραφικά. Οπως κι έγινε, η Φιλοθέη, η μεγαλύτερη από τις αδερφές, είναι αθηνολάτρης, όπως υπήρξα κι εγώ, γι’ αυτό και βρίσκει διεξόδους απόδρασης, έστω φανταστικές. Οσο για το όνομα Γαργάρα, μάλλον μου θύμιζε τις γαργάρες με αλατόνερο, που έκανα όταν αρρώσταινα από τις αμυγδαλές. Πιθανόν να μου έμεινε απωθημένο.

-Τοποθετείτε την ιστορία σας το 1959 με το πολλά υποσχόμενο 1960 προ των πυλών. Τι σημαίνει για εσάς αυτή η δεκαετία, στην οποία επανέρχεστε σε πολλά βιβλία σας;

Είμαι περίπου συνομήλικος των αδερφών Γαργάρα. Το 1959 έμπαινα τρομοκρατημένος στην εφηβεία, όμως κατασκόπευα με, ας πούμε, «λυρική διάθεση» το μεγάλωμά μου και τα ήθη της εποχής. Το «εξάρι» της δεκαετίας του εξήντα φάνταζε εξαιρετικά ελπιδοφόρο και τελικά αποδείχτηκε πως σήμαινε κοσμοϊστορικές αλλαγές. Σαν χώρα βγαίναμε από τη μεταπολεμική μας μιζέρια, αργά και σταθερά.

-Βρισκόμαστε στην κωμόπολη Ροδόσταμη, όπου ευδοκιμούν τα τριαντάφυλλα, από τα οποία παρασκευάζεται το γλυκό με τις λυτρωτικές για τον ανθρώπινο οργανισμό ιδιότητες.  Τι απολαμβάνετε χτίζοντας φανταστικούς τόπους σε κάποια βιβλία σας;

Μου αρέσει να δραπετεύω από την τρέχουσα γεωγραφία. Ετσι πιστεύω πως στα παρθένα βοσκοτόπια αισθάνομαι καλύτερα με τους ήρωές μου. Φυσικά κάνω πολλά αυτοβιογραφικά δάνεια. Στην «Αλωση των Αθηνών» ένα βασικό στοιχείο είναι το όνομα της βορειοελλαδικής κωμόπολης «Ροδόσταμη», εξαιτίας της παραγωγής αρωματικών και ιαματικών (κατά της δυσκοιλιότητας) τριαντάφυλλων.

-Τοπικός ήρωας, ο Ηρακλής Γαργάρας, με προσόντα σωματικά πολλά, ψυχικά όμως, μηδέν. Με το «παλιοτόμαρο» τον γιο του Ηρακλή είναι κακοποιητικοί. Το γεγονός ότι η άποψή τους για τα αρσενικά κρατάει και σήμερα, με τόσα περιστατικά βίας, τι σας λέει για την εξέλιξη της ανθρώπινης φύσης;  

Κοιτάξτε… οι άντρες της οικογένειας Γαργάρα είναι μεν προβληματικοί και «κακοποιητικοί», αλλά ανταποκρίνονταν απόλυτα στην έννοια του αρσενικού, όπως υπήρχε κι όπως υπάρχει. Πιστεύω ότι, παρά τα όσα λέγονται και γράφονται, δεν άλλαξε τίποτα στην ανθρώπινη φύση. Οι Ελληνες έχουν μια λατρεία σε ανάλογα ανδρικά μοντέλα, όσο κι αν τα κατακρίνουν. Ο ερωτισμός του Ηρακλή Γαργάρα αλλά και του γιου του συνεργάζεται στενά με τη βία και την αμάθεια…

– Φιλοθέη η ονειροπόλα και Σους ο καλλιτέχνης. Αυτά τα δύο αδέλφια Γαργάρα κρύβουν μέσα τους κάποια δικά σας στοιχεία;

Μέσα στον ζόφο αλίμονο αν δεν υπήρχε και η ελπίδα. Τόσο η Φιλοθέη όσο και ο μικρός γιος, που δεν πολυμιλά αλλά ζωγραφίζει, ψάχνονται για κάτι καλύτερο. Φυσικά προτεραιότητα είναι η Αθήνα. Εδώ αυτοβιογραφούμαι, αφού πάντα περίμενα να συναντήσω τον άλλο μου εαυτό στην Αθήνα.

-«Πασών των ατυχιών» η μητέρα Κατίνα, ξυπνά από τις «κατινίσιες μέρες» της, αίφνης και καταλυτικά. Πώς στέκεστε απέναντι στις υποταγμένες, αγόγγυστα, στη μοίρα τους γυναίκες;

Η Κατίνα Γαργάρα είναι το αρχέτυπο της υπομονής και της γυναίκας, που προτιμά να λείπει από το σπίτι παρά να ζει της αλήθεια της οικογενειακής πραγματικότητας. Είναι μάνα, αλλά αμφιβάλει αν όντως αγαπά τα παιδιά της και βέβαια δεν την απασχολεί καθόλου ο θρυλικός αισθησιασμός του συζύγου της.

-Στο μυθιστόρημά σας ο αναγνώστης γελά με τις ευτράπελες καταστάσεις, τα ευφάνταστα ονόματα των χαρακτήρων, αλλά και τα πικάντικα στιχάκια. Παράλληλα, όμως, του μένει και μια πικρή γεύση, ένας κόμπος.  Εσείς πώς περάσατε ενόσω γράφατε;

Το βιβλίο είναι δραματικά αστείο. Οπως εγώ βλέπω την αληθινή ζωή. Μεταξύ τραγωδίας και γελοιότητας συμβαίνουν όλα. Χαρακτηριστικοί είναι οι στίχοι από την άρια που ερμηνεύει μια μισότρελη στον σταθμό των τρένων της Αθήνας τρομάζοντας τη Φιλοθέη.

«Ολα ίδια κι όλα αλλιώς

πότε φίλος πότε εχθρός

θα είναι η πολιτεία κτήνος

σαν ωραίος ροζ καρκίνος.

Σαν περάσουν λίγα έτη

θα ’ρθει ωχρά η σπειροχαίτη

και το μόνο που θα μείνει

θα είναι ένα άστρο από ασπιρίνη…».

Ολο τον καιρό που έγραφα τις «Γαργάρες» ζήσαμε πολλές απώλειες φίλων και δικών μας ανθρώπων. Ομως όταν μεγαλώνεις -τώρα είμαι αισίως 78 ετών- συμβιβάζεσαι και προσπαθείς να εκπαιδευτείς για το μέλλον.

-Η Φιλοθέη ζει, τρέφεται, αντέχει τη μαυρίλα της ζωής της με το όνειρο. Πιστεύετε στη δύναμη των ονείρων;

Το όνειρο, αν το υπερασπιστείς σθεναρά, γίνεται αλήθεια. Χρειάζεται μεγάλη αντοχή, αλλά μπορεί να σου δώσει και μια αίσθηση ανταμοιβής. Ολοι προχωράμε με όνειρα. Οσο για μένα τώρα ονειρεύομαι την κανονικότητα μιας συνηθισμένης μέρας… Δεν είναι λίγο.

-Για να πάμε και στην πραγματικότητα. Εχετε απέναντί σας τον Τραμπ. Τι θα του λέγατε;

Θα του έλεγα να αλλάξει τα χάπια του και να παντρέψει οσονούπω τον γιόκα του με την κόρη του Κιμ Γιογκ Ουν. Θα είναι το τέλειο συμπεθεριό.

-«Ο κόσμος άλλαζε […]αιμορραγούσε, διψούσε και πεινούσε» διαβάζουμε. Αν μπορούσατε, τι θα αλλάζατε εσείς σ’ αυτόν τον κόσμο με την πένα ή το πινέλο σας ως  μαγικό ραβδάκι;

… Νομίζω πως δεν έχω την καλύτερη ιδέα για τον κόσμο μας. Μάλλον θα τον εξαφάνιζα. Για πάντα. Κι ας μου έκοβε την καλημέρα ο δημιουργός του…

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News