Πάπας Φραγκίσκος: Η κηδεία, η διαθήκη, το τελετουργικό διαδοχής και υποψήφιοι διάδοχοι

Παγκόσμια θλίψη για τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου, που έφυγε από τη ζωή τη Δευτέρα του Πάσχα 21/04/2025, σε ηλικία 88 ετών.

Πάπας

Χιλιάδες πιστοί κατέκλυσαν την Πλατεία του Αγίου Πέτρου στο Βατικανό, αποχαιρετώντας έναν από τους πιο χαρισματικούς και ταπεινούς πνευματικούς ηγέτες των τελευταίων δεκαετιών, τον Πάπα Φραγκίσκο.

Γεννημένος ως Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο, έφυγε από τη ζωή στις 7.35 π.μ. την Δευτέρα του Πάσχα (21 Απριλίου 2025), αφήνοντας πίσω του ένα αναμφισβήτητο αποτύπωμα κοινωνικής ευαισθησίας, προοδευτικών μεταρρυθμίσεων και διαρκούς προσπάθειας για ενότητα και ταπεινότητα στην καρδιά της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.

Η 12ετής παποσύνη του χαρακτηρίστηκε από έντονες αντιπαραθέσεις, εσωτερικές διενέξεις και διαρκείς προσπάθειες εκσυγχρονισμού της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.

Παρά τα σοβαρά προβλήματα υγείας που τον ταλαιπώρησαν, παρέμεινε ενεργός μέχρι το τέλος, επιχειρώντας να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στις συντηρητικές και προοδευτικές φωνές της Εκκλησίας.

Η αιτία θανάτου του Ποντίφικα

«Ο Πάπας Φραγκίσκος πέθανε από εγκεφαλικό επεισόδιο και μη αναστρέψιμη καρδιακή ανεπάρκεια», ανέφερε ο γιατρός του Βατικανού, Αντρέα Αρκάντζειλι, στο πιστοποιητικό θανάτου του 88χρονου Ποντίφικα που δόθηκε στη δημοσιότητα το βράδυ της Δευτέρας. Σύμφωνα με το πιστοποιητικό, ο Πάπας Φραγκίσκος είχε πέσει σε κώμα πριν αφήσει την τελευταία του πνοή.

Ζήτησε να ταφεί «στη γη» χωρίς ταφικό διάκοσμο

Στη διαθήκη του, που επίσης δημοσιοποιήθηκε από το Βατικανό, ο Πάπας Φραγκίσκος επιβεβαίωσε ότι η τελευταία επιθυμία του ήταν να ταφεί στη Βασιλική Σάντα Μαρία Ματζόρε της Ρώμης και όχι στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου.

Στο κείμενο διευκρινίζεται ότι ο Φραγκίσκος επιθυμούσε να ταφεί «στο έδαφος, χωρίς κάποιον ιδιαίτερο διάκοσμο» αλλά μόνο με το όνομά του, γραμμένο στα λατινικά, «Franciscus». Σύμφωνα με την ανακοίνωση, ο Ποντίφικας είχε φροντίσει να καλυφθούν τα έξοδα της κηδείας του από έναν ανώνυμο δωρητή.

Τι αναφέρει η πνευματική διαθήκη του Πάπα Φραγκίσκου

«Δια του ελέους και της εκλογής
Στο όνομα της Αγίας Τριάδας. Αμήν.

Καθώς αισθάνομαι ότι πλησιάζει η δύση της επίγειας ζωής μου και με σταθερή ελπίδα στην αιώνια ζωή, επιθυμώ να διατυπώσω τις τελευταίες μου επιθυμίες αποκλειστικά και μόνο όσον αφορά τον τόπο της ταφής μου.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μου και κατά τη διάρκεια του ποιμαντικού μου έργου ως ιερέα και επισκόπου, εμπιστευόμουν πάντοτε τον εαυτό μου στη Μητέρα του Κυρίου μας, την Υπεραγία Παρθένο Μαρία. Για το λόγο αυτό, ζητώ να αναπαυθεί η θνητή σορός μου – αναμένοντας την ημέρα της Ανάστασης – στην Παπική Βασιλική της Σάντα Μαρία Ματζόρε.

Εύχομαι το τελευταίο γήινο ταξίδι μου να τελειώσει ακριβώς σε αυτό το αρχαίο ιερό, όπου πάντα σταματούσα για να προσευχηθώ στην αρχή και στο τέλος κάθε Αποστολικού Ταξιδιού, εμπιστευόμενος με σιγουριά τις προθέσεις μου στην άμωμη Μητέρα και δίνοντας ευχαριστίες για την ευγενική και μητρική της φροντίδα.

Ζητώ να ετοιμαστεί ο τάφος μου στην ταφική κόγχη στον πλάγιο διάδρομο μεταξύ του παρεκκλησίου του Παύλου (παρεκκλήσι του Salus Populi Romani) και του παρεκκλησίου Σφόρτσα της Βασιλικής, όπως φαίνεται στο συνημμένο σχέδιο.

Ο τάφος θα πρέπει να είναι στο έδαφος: απλός, χωρίς ιδιαίτερο διάκοσμο, φέροντας μόνο την επιγραφή: Φραγκίσκος.

Το κόστος της προετοιμασίας της ταφής θα καλυφθεί από ένα ποσό που παρέχεται από έναν ευεργέτη, το οποίο έχω φροντίσει να μεταφερθεί στην Παπική Βασιλική της Σάντα Μαρία Ματζόρε. Έχω δώσει τις απαραίτητες οδηγίες σχετικά με αυτό στον καρδινάλιο λάντας Μακρίτσκας, έκτακτο επίτροπο της Βασιλικής της Λιβερίας.

Είθε ο Κύριος να δώσει την κατάλληλη ανταμοιβή σε όλους εκείνους που με αγάπησαν και συνεχίζουν να προσεύχονται για μένα. Τα βάσανα που σημάδεψαν το τελευταίο μέρος της ζωής μου, τα προσφέρω στον Κύριο, για την ειρήνη στον κόσμο και την αδελφοσύνη μεταξύ των λαών.

Είθε ο Κύριος να δώσει την κατάλληλη ανταμοιβή σε όλους εκείνους που με αγάπησαν και που συνεχίζουν να προσεύχονται για μένα. Τα βάσανα που σημάδεψαν το τελευταίο μέρος της ζωής μου, τα προσφέρω στον Κύριο, για την ειρήνη στον κόσμο και την αδελφοσύνη μεταξύ των λαών.

Σάντα Μάρτα, 29 Ιουνίου 2022
Φραγκίσκος».

Εντός του Σαββατοκύριακου η κηδεία του πάπα Φραγκίσκου

Σύμφωνα με τον ιταλικό Τύπο, η κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου αναμένεται να τελεστεί εντός του Σαββατοκύριακου (26-27/5). Δεν έχει ληφθεί, όμως, ακόμη η τελική απόφαση.

Μάλιστα σύμφωνα με την εφημερίδα La Repubblica, το Κονκλάβιο των Καρδιναλίων είναι πιθανό να ξεκινήσει στο διάστημα από 5 έως 10 Μαΐου.

Σε λαϊκό προσκύνημα η σορός – Εκκινούν οι διαδικασίες της κηδείας και της διαδοχής

Η σορός του Πάπα Φραγκίσκου πρόκειται να τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα στις 23 Απριλίου. Από το Βατικανό έγινε γνωστό ότι το Άγιο Έτος των Καθολικών (την έναρξη του οποίου είχε κηρύξει ο Πάπας Φραγκίσκος στο τέλος του περασμένου Δεκεμβρίου) θα συνεχιστεί, αν και θα πρέπει να αναβληθούν -υποχρεωτικά- κάποιες προγραμματισμένες θρησκευτικές εκδηλώσεις.

Χιλιάδες στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στο Βατικανό

Ο θάνατος του Ποντίφικα, ο οποίος σφράγισε την ιστορία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας με το μήνυμα της ταπεινότητας, της αγάπης και της κοινωνικής δικαιοσύνης, αφήνει πίσω του ένα δυσαναπλήρωτο κενό. Από τις πρώτες, κιόλας, ώρες της είδησης του θανάτου του , πλήθη πιστών συγκεντρώθηκαν μπροστά από τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου, σε μια σιωπηλή και συγκινητική πομπή αποχαιρετισμού, μεταφέροντας λουλούδια, εικόνες και προσευχές για τον Πάπα που άγγιξε τις καρδιές εκατομμυρίων.

Πάπας

Τα τελετουργικά της Αγίας Έδρας, τα «βήματα» προς την αιωνιότητα και το Κονκλάβιο

Ο 266ος Ποντίφικας της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας υπήρξε πνευματικός ηγέτης για 1,4 δισεκατομμύρια καθολικούς ανά τον κόσμο, και η πορεία του από την εκλογή του το 2013 έως την τελευταία του πνοή χαρακτηρίστηκε από έμφαση στην ταπεινότητα, την αλληλεγγύη και τη μεταρρύθμιση.

Η απώλειά του σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής για την Αγία Έδρα, που πλέον εισέρχεται σε μεταβατική φάση μέχρι την εκλογή νέου Πάπα.

Επιβεβαίωση θανάτου και τα πρώτα τελετουργικά

Λίγο μετά την επίσημη ανακοίνωση του θανάτου του Πάπα, οι αρμόδιες Αρχές του Βατικανού ξεκίνησαν τις διαδικασίες επιβεβαίωσης. Σύμφωνα με το εθιμοτυπικό, την ευθύνη φέρει το υγειονομικό τμήμα του Βατικανού και ο camerlengo της Ρωμαϊκής Εκκλησίας, ο διαχειριστής της περιουσίας και των εσόδων της Αγίας Έδρας.

Αυτή τη στιγμή τα συγκεκριμένα καθήκοντα εκτελεί ο ιρλανδικής καταγωγής καρδινάλιος Κέβιν Τζόζεφ Φάρελ, ηλικίας 77 ετών, ο οποίος επιφορτίστηκε με την επίσημη πιστοποίηση του θανάτου και την επίβλεψη των πρώτων βημάτων των τελετουργικών.

Μετά την επιβεβαίωση, η σορός του πάπα Φραγκίσκου μεταφέρθηκε στο ιδιωτικό παρεκκλήσι του και τοποθετήθηκε σε ξύλινο φέρετρο με επένδυση από ψευδάργυρο. Οι προηγούμενοι ποντίφικες θάβονταν σε τρία ένθετα φέρετρα από κυπαρίσσι, μόλυβδο και βελανιδιά.

Σύμφωνα με την παράδοση, ο Φάρελ επισκέφθηκε τη σορό του πάπα Φραγκίσκου και φώναξε το όνομά του για να τον «ξυπνήσει».

Εφόσον δεν ανταποκρίθηκε, σε μια συμβολική τελετή που σηματοδοτεί το τέλος της παποσύνης, έσπασε η παπική σφραγίδα -γνωστή ως «Δαχτυλίδι του Ψαρά»- που χρησιμοποιείται για να σφραγίζει επίσημα παπικά έγγραφα. Ο camerlengo χρησιμοποίησε ειδικό σφυρί για να τη συντρίψει, μια βαθιά τελετουργική πράξη που «αποτρέπει οποιαδήποτε παραχάραξη» και «επιβεβαιώνει τη λήξη της παποσύνης».

Περίοδος πένθους

Αμέσως μετά τις πρώτες τελετουργίες, το Βατικανό αναμένεται να κηρύξει πένθος 9 ημερών, γνωστό ως Novendiale. Παράλληλα, η Ιταλία ενδέχεται να ανακοινώσει και εθνική ημέρα πένθους. Κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών θα τελούνται λειτουργίες και επιμνημόσυνες δεήσεις, ώστε οι καθολικοί ανά τον κόσμο να μπορέσουν να τιμήσουν τον εκλιπόντα ποντίφικα.

Σημαντική στιγμή θα είναι η δημόσια έκθεση της σορού του Πάπα. Σε αντίθεση με παλαιότερες πρακτικές, το ταριχευμένο σώμα του Πάπα Φραγκίσκου δεν θα τοποθετηθεί σε ανυψωμένο βάθρο, αλλά πιθανότατα θα παραμείνει στο φέρετρο. Η επιλογή αυτή είναι ευθυγραμμισμένη με την επιθυμία του για απλότητα και την αποστροφή του προς πομπώδεις τελετές.

Η σορός του θα μεταφερθεί με επίσημη πομπή στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου, όπου χιλιάδες πιστοί, επίσημοι και διεθνείς ηγέτες θα μπορέσουν να τον αποχαιρετήσουν.

Καθ’ όλη τη διάρκεια του sede vacante -της περιόδου κατά την οποία «ο θρόνος είναι κενός»- η διοίκηση της Εκκλησίας περνά προσωρινά στα χέρια του Κολλεγίου των Καρδιναλίων. Κατά το διάστημα αυτό, δεν λαμβάνονται σημαντικές αποφάσεις έως την εκλογή νέου Πάπα.

Η τελετή της κηδείας

Η κηδεία ενός Πάπα πραγματοποιείται συνήθως λίγες ημέρες μετά τον θάνατό του. Ένα σημαντικό σκέλος των διαδικασιών είναι ο ενταφιασμός. Αν και παραδοσιακά οι Πάπες ενταφιάζονταν σε τριπλό φέρετρο. Κατά την τελετή, το φέρετρο θα σφραγιστεί αφού πρώτα τοποθετηθεί ένα λευκό μεταξωτό ύφασμα στο πρόσωπό του, σε μια συμβολική κίνηση μετάβασης από τη ζωή στην αιωνιότητα.

Μέσα στο φέρετρο θα τοποθετηθούν:

ένα σακουλάκι με νομίσματα που κόπηκαν κατά τη διάρκεια της παποσύνης του
το rogito, ένα έγγραφο που περιγράφει τη ζωή και το έργο του Πάπα, το οποίο παραδοσιακά διαβάζεται πριν τη σφράγιση του φέρετρου

Το Κονκλάβιο

Μετά την κηδεία και την ταφή, το επόμενο καθοριστικό στάδιο είναι το Κονκλάβιο – η μυστική συνεδρίαση των Καρδιναλίων για την εκλογή του νέου Πάπα.

Το Κονκλάβιο συγκαλείται συνήθως 15 έως 20 ημέρες μετά τον θάνατο του Πάπα. Το διάστημα αυτό αξιοποιείται για τις προετοιμασίες από το Κολλέγιο των Καρδιναλίων, που ασκεί προσωρινή διοίκηση.

Πρόεδρος του Κονκλαβίου αναμένεται να είναι ο καρδινάλιος Τζιοβάνι Μπατίστα Ρε, ηλικίας 91 ετών, σημερινός κοσμήτορας του Κολλεγίου.

Εφόσον δεν μπορεί να ψηφίσει λόγω ηλικίας, τη διαδικασία θα συντονίσει πιθανότατα ο υποκοσμήτορας ή άλλος ανώτερος καρδινάλιος κάτω των 80 ετών.

Μόνο οι καρδινάλιοι κάτω των 80 ετών, έως 120 στον αριθμό, μπορούν να συμμετάσχουν στην εκλογή. Η διαδικασία περιλαμβάνει πολλαπλούς γύρους ψηφοφορίας.

Αν δεν εκλεγεί Πάπας με πλειοψηφία δύο τρίτων, τα ψηφοδέλτια καίγονται.

Η καύση συνοδεύεται από καπνό που ανεβαίνει από την καμινάδα της Καπέλα Σιστίνα:

Μαύρος καπνός σημαίνει πως δεν έχει εκλεγεί νέος Πάπας
Λευκός καπνός σηματοδοτεί την εκλογή του νέου Ποντίφικα

Η μετάβαση

Μόλις ένας Καρδινάλιος συγκεντρώσει την απαιτούμενη πλειοψηφία, ακολουθεί το επόμενο στάδιο. Ο κοσμήτορας προσεγγίζει τον εκλεγέντα και τον ρωτά: «Δέχεστε την εκλογή σας ως Ποντίφικα;»

Αν απαντήσει καταφατικά, πρέπει να επιλέξει το νέο του παπικό όνομα – μια ιστορική στιγμή που σηματοδοτεί την έναρξη της παποσύνης του.

Ο νέος Πάπας ενδύεται με ένα λευκό ράσο, σύμβολο καθαρότητας και νέας αρχής. Έπειτα, από το μπαλκόνι της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου, ένας καρδινάλιος αναγγέλλει τα ιστορικά λόγια: «Habemus papam» (Έχουμε Πάπα).

Η φράση απευθύνεται στους χιλιάδες πιστούς στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου και τα εκατομμύρια που παρακολουθούν παγκοσμίως.

Οι πιθανοί διάδοχοι του Πάπα Φραγκίσκου

Την ίδια ώρα, «φουντώνει» η ονοματολογία για τους πιθανούς διαδόχους του, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται ο 66χρονος Γάλλος Jean-Marc Aveline που γεννήθηκε στην Αλγερία, ο Ούγγρος Peter Erdo 72 ετών, 0 68χρονος Μαλτέζος, Mario Grech, ο 79χρονος Ισπανός Juan Jose Omella, ο Ιταλός διπλωμάτης του Βατικανού, Pietro Parolin, 70 ετών, αλλά και καρδινάλιοι από τις Φιλιππίνες, την Γκάνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Επιστροφή εκδρομέων Πάσχα: «Γολγοθάς» για χιλιάδες οδηγούς ΦΩΤΟ – ΒΙΝΤΕΟ

Ο καιρός σήμερα 22/4, εβδομάδα των «ψυχρών λιμνών», η πρόγνωση για την Πάτρα ΧΑΡΤΕΣ

Αμοργός: Σεισμός τα ξημερώματα

Ακρωτηριάστηκε σε δύο δάχτυλα ο Αχαιός δεξιοτέχνης του κλαρίνου Άρης Μουγκοπέτρος – Δηλώσεις ΒΙΝΤΕΟ

Ριγανόκαμπος: Βολίδα από άσκοπο πυροβολισμό τρύπησε τέντα και «καρφώθηκε» σε τραπέζι αυλής – Αναζητείται ο δράστης