Σάββατο του Λαζάρου: Η πρώτη Ανάσταση, τα έθιμα και τα ψωμάκια της μνήμης – Η συνταγή για τα παραδοσιακά λαζαράκια

Πελοπόννησος Newsroom

Το Σάββατο του Λαζάρου, μία ημέρα συνδεδεμένη με την «πρώτη Ανάσταση», σηματοδοτεί την ανάσταση του Λάζαρου από τον Χριστό – ένα θαύμα που ξεπερνά τον θάνατο και ανοίγει τον δρόμο προς τη Μεγάλη Εβδομάδα.

Στην παράδοση, ο Λάζαρος περιγράφεται ως ο «αγέλαστος νεκρός», που επέστρεψε από τον Άδη χωρίς ποτέ να γελάσει ξανά, κουβαλώντας το βάρος όσων αντίκρισε. Γι’ αυτό και η μέρα θεωρείται ιερή, φορτισμένη με τη συνύπαρξη του θανάτου και της ζωής. Σε κάποιες αγροτικές περιοχές, οι γεωργοί αποφεύγουν ακόμη και να μαζέψουν τη σοδειά τους, πιστεύοντας πως οι καρποί εκείνης της μέρας φέρουν τον θάνατο μέσα τους.

Σχεδόν σε όλη την Ελλάδα, η παράδοση των λαζαροκούλουρων κρατά ζωντανή τη σύνδεση με τους νεκρούς. Οι γυναίκες πλάθουν ψωμάκια σε σχήμα ανθρώπου –τα «λαζαράκια»– και τα παιδιά, κρατώντας τα σε καλαθάκια, ψάλλουν τα κάλαντα του Λαζάρου από σπίτι σε σπίτι. Σε χωριά του Ρεθύμνου, οι κουλούρες αυτές στολίζονται με σταυρούς, στέφανα και άνθη, τοποθετούνται μέσα στον ναό, ευλογούνται κατά τη Θεία Λειτουργία και μοιράζονται στους συγχωριανούς. Ένα κομμάτι μένει πάντα στην οικογένεια του εκλιπόντος – τα υπόλοιπα φεύγουν σε πανέρια με τον ιερέα, για να φτάσουν παντού: στην πλατεία, στα καφενεία, στα σπίτια.

Ιδιαίτερη είναι και η παρουσία των Λαζαρίνων: νεαρά κορίτσια, ντυμένα με παραδοσιακές στολές, που την παραμονή της γιορτής μαζεύουν λουλούδια και το Σάββατο γυρίζουν στις γειτονιές τραγουδώντας και σκορπίζοντας ευχές. Αντί για δώρα, παίρνουν αυγά, φρούτα ή μικρά χρήματα – ένα είδος τελετουργικού φιλοδωρήματος για την ελπίδα που φέρνουν με τα τραγούδια τους.

Η μέρα του Λαζάρου, με την εναλλαγή ζωής και θανάτου, λειτουργεί ως κατώφλι ανάμεσα στον πένθιμο χρόνο και στη χαρμόσυνη προσμονή της Ανάστασης. Και το τραπέζι της ημέρας, λιτό αλλά αρωματικό, συνεχίζει την παράδοση με συνταγές που συνδέουν τη νηστεία με την παρηγοριά – συνταγές που κρατούν τη μνήμη ζωντανή και το βλέμμα στραμμένο προς το φως.

Η παραδοσιακή συνταγή για τα λαζαράκια

Υλικά για τη συνταγή

• 1 κιλό αλεύρι για όλες τις χρήσεις
• 1 φακελάκι ξηρή μαγιά (περίπου 7-8 γρ.)
• 1 φλιτζάνι ζάχαρη
• 1/2 φλιτζάνι ελαιόλαδο
• 1 κουταλάκι γλυκού κανέλα
• 1/4 κουταλάκι γλυκού γαρίφαλο τριμμένο
• 1/4 κουταλάκι γλυκού κάρδαμο τριμμένο (προαιρετικά)
• 1 πρέζα αλάτι
• 1 φλιτζάνι χλιαρό νερό (περίπου)
• 1/2 φλιτζάνι σταφίδες
• 1/2 φλιτζάνι καρύδια χοντροκομμένα
• Γαρίφαλα ολόκληρα για τα μάτια

Οδηγίες για τη συνταγή

1. Σε ένα μεγάλο μπολ ή στον κάδο του μίξερ, ανακατέψτε το αλεύρι, τη μαγιά, τη ζάχαρη, την κανέλα, το γαρίφαλο, το κάρδαμο (αν χρησιμοποιείτε) και το αλάτι.
2. Προσθέστε το ελαιόλαδο και το χλιαρό νερό.
3. Ζυμώστε με τα χέρια ή με τον γάντζο του μίξερ για 8-10 λεπτά, μέχρι να έχετε μια λεία και ελαστική ζύμη. Αν χρειαστεί, προσθέστε λίγο ακόμα χλιαρό νερό ή αλεύρι για να επιτύχετε την κατάλληλη υφή.
4. Σκεπάστε το μπολ με μια καθαρή πετσέτα και αφήστε τη ζύμη να φουσκώσει σε ζεστό μέρος για περίπου 1 ώρα, ή μέχρι να διπλασιαστεί σε όγκο.
5. Προθερμάνετε τον φούρνο στους 170°C (στον αέρα).
6. Χωρίστε τη ζύμη σε μικρά μπαλάκια (περίπου 60 γρ. το καθένα).
7. Για κάθε λαζαράκι, πάρτε ένα μπαλάκι και χωρίστε το σε δύο μέρη: ένα μεγαλύτερο για το σώμα (περίπου 50 γρ.) και ένα μικρότερο για τα χέρια (περίπου 10 γρ.).
8. Πλάστε το μεγαλύτερο κομμάτι σε ένα μακρόστενο σχήμα.
9. Ανακατέψτε τις σταφίδες και τα καρύδια για τη γέμιση.
10. Ανοίξτε ελαφρώς το μακρόστενο ζυμάρι στη μέση και βάλτε 1 κουταλάκι του γλυκού από τη γέμιση. Κλείστε καλά τη ζύμη.
11. Πλάστε το μικρότερο κομμάτι ζύμης σε δύο λεπτά κορδονάκια για τα χέρια. Τοποθετήστε τα χέρια χιαστί πάνω στο σώμα του λαζαριού.
12. Βάλτε δύο γαρίφαλα στη θέση των ματιών.
13. Τοποθετήστε τα λαζαράκια σε ένα ταψί στρωμένο με λαδόκολλα.
14. Ψήστε για 20-30 λεπτά, ή μέχρι να ροδίσουν.
15. Αφήστε τα λαζαράκια να κρυώσουν ελαφρά πριν τα σερβίρετε.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News