Σύνδεσμος Βιομηχάνων, 110 χρόνια ιστορίας

Βαριά η κληρονομιά που κουβαλάει ο ΣΕΒ Πελοποννήσου και ∆υτικής Ελλάδας. Προσφέρεται σαν μελέτη περίπτωσης για τη διαδρομή που ακολούθησαν οι βιομήχανοι στην Αχαΐα πριν από περίπου έναν αιώνα. Μπορεί να μην υπήρχαν κάπιταλ κοντρόλ εκείνα τα χρόνια, ήταν όμως πολύ δύσκολα για εκείνους που αποφάσιζαν να περάσουν στην πλευρά του εργοδότη.

Ανήσυχα πνεύματα οι πρώτοι αχαιοί βιομήχανοι, κινήθηκαν από νωρίς για να οργανωθούν συνδικαλιστικά και να διεκδικήσουν παρεμβατικό ρόλο στις αποφάσεις που λαμβάνονταν σε κεντρικό επίπεδο για την οικονομική ζωή του τόπου.

Η παγκοσμιοποιημένη αγορά

Μέσα από τις σελίδες του ενθέτου «Επιλογές» διαπιστώνουμε ότι οι βιομήχανοι της Αχαΐας είχαν πάντα τα μάτια τους στραμμένα προς τη ∆ύση. Πολύ πριν ανακαλύψουμε την έννοια της παγκοσμιοποιημένης αγοράς, των ηλεκτρονικών συναλλαγών, των μέσων κοι- νωνικής δικτύωσης κ.ο.κ., οι πρωτοπόροι βιομήχανοι της περιοχής μας είχαν διαγνώσει τα οφέλη που θα προέκυπταν για τις εταιρείες τους από τις συνεργασίες με επιχειρηματίες του εξωτερικού. Λένε ότι η ιστορία διδάσκει. Ίσως αυτός
να είναι ένας τρόπος για να καλυφθεί το κενό που προκάλεσε η κρίση και κατά συνέπεια η μείωση της αγοραστικής δύναμης του εγχώριου καταναλωτή…


Ο ΣΕΒ Πελοποννήσου και ∆υτικής Ελλάδας εκφράζει σήμερα τον κλάδο και με πιλότο το παρελθόν θέλει να οικοδομήσει ένα καλύτερο μέλλον για τα μέλη του. Προσβλέποντας σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο να αποτελέσει μελλοντικά έναν από τους κύριους πόλους της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας, με τη δημιουργία προϊόντων υψηλής ποιότητας.
Για να πορευθεί η χώρα μας στο μέλλον απαιτείται εθνική συνεννόηση και να προχωρήσουμε χωρίς ιδεοληψίες. Θέλουμε μια οικονομία διεθνώς ανταγωνιστική, που να αναπτύσσεται με βάση την παραγωγή, τις επενδύσεις και τις εξαγωγές κι όχι την κατανάλωση και τις εισαγωγές. Μια οικονομία που δεν δαιμονοποιεί το κέρδος, αλλά επιβραβεύει την υγιή επιχειρηματικότητα, την εξωστρεφή και ικανή να προσελκύει επενδύσεις. Η Ελλάδα μπορεί να γίνει η χώρα των ευκαιριών για την επιχειρηματικότητα. Οι δημιουργικοί της άνθρωποι μπορούν να έχουν ένα καλό μέλλον και οι νέοι μας να έχουν τις ευκαιρίες που τους αξίζουν με την στήριξη της νεανικής επιχειρηματικότητας και των start-ups.
Η Πολιτεία οφείλει να κάνει το χρέος της. Πρέπει με ταχείς ρυθμούς και ουσιαστικές παρεμβάσεις να υλοποιήσει όλες εκείνες τις μεταρρυθμίσεις που θα ανοίξουν τις αγορές στον ανταγωνισμό και στη δημιουργική επιχειρηματική δράση και ακόμα περισσότερο, τις μεταρρυθμί- σεις εκείνες που θα περιορίσουν το κράτος και τους μηχανισμούς του, που εξακολουθούν να δημιουργούν ελλείμματα, να διώχνουν επενδύσεις , να απορ- ροφούν τη ρευστότητα και τα κεφάλαια, να πνίγουν την ανάπτυξη και να οδηγούν σε ασφυξία την Αγορά, διατηρώντας την ανεργία.
Η θέση του Συνδέσμου και όλων των Βιομηχανικών Συνδέσμων, είναι πεντακάθαρη: η Ελληνική οικονομία πρέπει να ανακτήσει την ανταγωνιστικότητά της μέσα στην Ευρώπη και εντός του ΕΥΡΩ. Δεν μπορούμε και δεν θα τα καταφέρουμε να γίνουμε μια πραγματικά ανταγωνιστική, εξωστρεφής και καινοτομική οικονομία αν αυτοεξαιρεθούμε από τον ενιαίο ευρωπαϊκό οικονομικό χώρο.

Η ίδρυση του ΣΕΒ

Το ξεκίνημα για την ίδρυση του Συνδέσμου Βιομηχάνων της Πάτρας έγινε στις 15 Μαρτίου 1918. ∆εκατέσσερις πατρινοί βιομήχανοι συγκεντρώθηκαν στην αίθουσα του Εμπορικού Συλλόγου «Ερμής» και αποφάσισαν τη συγκρότηση επιτροπής για τη δημιουργία «Συνδέσμου των εν Πάτραις Βιομηχάνων προς προστασία όχι μόνον των ιδίων των συμφερόντων, αλλά και εκείνων των παρ’ αυτοίς εργαζόμενων, υπέρ ων οι συνέλθοντες κατά τη γενομένη συζήτησιν λίαν αξιεπαίνως έδειξαν το μεγαλύτερον ενδιαφέρον».

Οι βιομήχανοι που μετείχαν στη συνάντηση ήταν οι: Χαράλαμπος Τριάντης, ∆ημοσθ. Αλεξόπουλος, Αναστ. Αναστασόπουλος, Κων. Πραπόπουλος, Παναγ. Σαμαράς, Σπ. Καράμαλης, Βασ. Ηλιόπουλος, Βασ. Τασσόπουλος, Αθαν. Σπηλιωτόπουλος, Πέτρος Καμπότσαρης, Αντώνιος Καράμπελας, Πολυχρ. Σπηλιώτης, Κωνστ. Γυφτόπουλος και Θ. Αναγνωστόπουλος.

Ο πρώτος πρόεδρος

Πρώτος πρόεδρος του Συνδέσμου εκλέχθηκε ο Χαρ. Τριάντης, στη γενική συνέλευση της 10ης Ιουνίου 1918. Ελαβε 26 ψήφους (σε σύνολο 30 ψηφισάντων). Για την εκλογή συμβούλων έλαβαν: Κ. Πραπόπουλος 27 ψήφους, Δ. Αλεξόπουλος 25 ψήφους, Π. Μάμος 20 ψήφους, I. Μικρούτσικος 19, Κ. Αλεξόπουλος 18 και Α. Αναστασόπουλος 15.

Σημαντικό σταθμό για τον Σύνδεσμο των εν Πάτραις Βιομηχάνων (μετέπειτα Σύνδεσμο Βιομηχανιών Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδας) αποτελεί η καταστατική συνέλευση της 26ης Ιουνίου 1931 και η δημιουργία πληρέστερου μητρώου.

Η βιομηχανία στην Πάτρα

Η Βιομηχανία της Πάτρας, όπως άλλωστε και της υπόλοιπης Ελλάδας, ήταν ελαφριά. Αφορούσε κυρίως στη μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων του πρωτογενούς τομέα. Ετσι, λοιπόν, μέχρι τα 1875-1880, οι κυριότεροι κλάδοι της βιομηχανίας ήταν η οινοποιία, η κλωστοϋφαντουργία, η αλευροποιία.

Είναι προφανής η σχέση αυτών των βιομηχανικών κλάδων με τους πιο ανεπτυγμένους τομείς της αγροτικής μας οικονομίας. Ειδικά για την Πάτρα μεγάλη ανάπτυξη είχε η οινοποιία. Χαρακτηριστικό είναι το 1882 στην έκθεση προϊόντων της Αμπέλου στο Μπορντό της Γαλλίας, ο Βιομηχανικός Οίκος Ασημακόπουλου βραβεύτηκε με το Αργυρό Βραβείο. Αλλά και η παραγωγή σταφίδας είχε
ως αποτέλεσμα τη λειτουργία οκτώ σταφιδοκαθαριστηρίων. Για την ίδια εποχή, και συγκεκριμένα για το 1883, αναφέρεται η ίδρυση και λειτουργία του μεταλλουργικού εργοστασίου των αδελφών Μουδάκη, καθώς επίσης και το ατμοκίνητο υφαντήριο του Αντώνη Γιαννακόπουλου. Το 1893 οι αδερφοί Γεώργιος και Κωνσταντίνος Πραπόπουλος ιδρύουν το πρώτο στην Πάτρα,
εργοστάσιο μεταλλουργικών προϊόντων. Παράγει κυρίως ψεκαστήρες, γαλβανισμένα δοχεία, μαγειρικά σκεύη, καρφοβελόνες,
συρματοπλέγματα κ.λπ. Μάλιστα. οι ψεκαστήρες βραβεύτηκαν στη Παγκόσμια Εκθεση του Παρισιού το 1900, με το αργυρό βραβείο. Να τονιστεί επίσης, ότι η μηχανική εγκατάσταση της επιχείρησης αποτελούνταν από μηχανουργείο, γαλβανιστήριο, χυτήριο, σιδηρουργείο και ήταν εφάμιλλη των αντίστοιχων ευρωπαϊκών.

Τα πρώτα βήματα

Το 1890, ο Αναστάσιος Αναστασόπουλος ιδρύει υφασματοπωλείο και δυο χρόνια αργότερα θέτει σε λειτουργία την πρώτη πλεκτική μηχανή. Ο οίκος Αναστασόπουλου τιμάται δε, με το χρυσό μετάλλιο στη Βιομηχανική Έκθεση της Πάτρας το 1898, με το αργυρό στη Διεθνή Έκθεση της Αθήνας το 1903 και με δίπλωμα τιμής στη Διεθνή Έκθεση του Μπορντό το 1904.

Οπως ειπώθηκε και προηγουμένως, η λειτουργία της βιομηχανίας στην Πάτρα από το 1893 και λόγω της γενικής οικονομικής, αλλά και της ειδικής σταφιδικής κρίσης, έπεσε σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Κατά τον Β. Λάζαρη, μοναδική εξαίρεση στην υποτυπώδη λειτουργία των εργοστασίων της Πάτρας, αποτελούσαν οι αλευρόμυλοι, τα ξυλουργεία και τα δύο υφαντουργεία της πόλης. Αυτό φυσικά συνέβη μέχρι να ξεπεραστεί η κρίση. Από το 1904 και μετά, η κατάσταση επανέρχεται σιγά – σιγά στα προ της κρίσης, επίπεδα.
Τον Ιούλιο του 1908 ο Πέτρος Μάμος με τη βοήθεια του Οίκου Αμβούργερ ιδρύει το «Πατραϊκή Εργοστάσιο Ζυθοποιίας και Παγοποιίας». Οι εγκαταστάσεις του, των ζυθοβραστηρίων, αεριστηρίων, αποθηκών ζύμωσης και σίτευσης, είναι από τις πλέον σύγχρονες.

Το εργοστάσιο

Κατά τον Νίκο Σαραφόπουλο, σταθμός στην εξέλιξη της βιομηχανίας στην Πάτρα είναι το 1910 και το 1925. Ετσι βρίσκουμε το 1920, τη βιομηχανία στην ευρύτερη περιοχή της πόλης αρκετά ανεπτυγμένη, αριθμώντας 113 εργοστάσια. Σημαντική θέση στη βιομηχανική εξέλιξη κατέχει η κλωστοϋφαντουργία, ενισχυμένη σε πρώτες ύλες από τις νέες καλλιέργειες βαμβακιού και η βιομηχανία μάλλινων πλεκτών και υφασμάτων. Κεντρική, όμως, θέση στην βιομηχανία το 1920 κατέχει ο κλάδος της οινοποιίας-οινοπνευματοποιίας. Συγκεκριμένα, στον Νομό Αχαΐας και Ηλείας βρίσκεται το 30% της αξίας των εγκαταστάσεων του κλάδου της χώρας και παράγεται το 40% του συνόλου των προϊόντων.


Το 1920 υπάρχουν στην Πάτρα πέντε μηχανουργεία με συνολική ισχύ 85 HP, δύο πυρηνελαιουργεία που παράγουν συνολικά 1.065.000 κιλά ελαιολάδου και 12 ξυλουργεία με συνολική ισχύ 560 HP.
Στην ευρύτερη περιοχή της Πάτρας λειτουργούν 42 μεγάλες βιομηχανικές μονάδες (άνω των 25 εργατών) στις οποίες απασχολούνται 8.054 εργάτες. Τέλος, το 37% των εργοστασίων κινούνται με ατμό και το 44% με αεριόφως.
Κατά τον Αλέκο Μαρασλή, το 1928 ο αριθμός των εργοστασίων της Πάτρας φτάνει τα 80, ενώ απασχολούν ταυτόχρονα, 1.200 εργάτες και 1.600 εργάτριες. Σ’ αυτούς τους αριθμούς δεν συμπεριλαμβάνονται τα σταφιδεργοστάσια και το εργοστάσιο ηλεκτροφωτισμού. Λειτουργούν, επίσης, και δύο καπνοβιομηχανίες, την ίδια εποχή. Η μια είναι η «ΣΠΕΣΙΑΛ» των Λαϊνά και Σκούρτα με παραγωγή 400.000 κουτιών τον μήνα και η άλλη είναι η καπνοβιομηχανία του Μιχαλόπουλου με μισή περίπου παραγωγή από ό,τι η πρώτη.

  • Από τις “Επιλογές” της “Π” στις 10 Οκτωβρίου 2015