Τρεις νύχτες χωρίς ύπνο, τρία χρόνια πιο γέρος: Ο κίνδυνος που δεν φαντάζεσαι

Ο κακός ύπνος δεν φέρνει μόνο κόπωση· μπορεί να αφήνει βαθιά αποτυπώματα στον εγκέφαλο. Επιστήμονες προειδοποιούν ότι η χρόνια αϋπνία συνδέεται με πρόωρη γήρανση του εγκεφάλου και αυξημένο κίνδυνο άνοιας.

Τρεις νύχτες χωρίς ύπνο, τρία χρόνια πιο γέρος: Ο κίνδυνος που δεν φαντάζεσαι

Η χρόνια αϋπνία, όταν δηλαδή κάποιος δυσκολεύεται να κοιμηθεί τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα για περίοδο άνω των τριών μηνών, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας ή ήπιας γνωστικής εξασθένησης κατά 40% σε σύγκριση με όσους δεν έχουν αυτό το πρόβλημα, σύμφωνα με νέα μελέτη που παρουσιάστηκε από την Αμερικανική Ακαδημία Νευρολογίας. Οι ερευνητές τονίζουν πως αυτή η κατάσταση ισοδυναμεί με περίπου 3,5 χρόνια πρόωρης γήρανσης του εγκεφάλου.

«Εντοπίσαμε ταχύτερη μείωση στις δεξιότητες σκέψης και αλλαγές στον εγκέφαλο που δείχνουν ότι η χρόνια αϋπνία μπορεί να αποτελεί πρώιμο προειδοποιητικό σημάδι ή ακόμη και παράγοντα επιδείνωσης γνωστικών προβλημάτων», ανέφερε ο Δρ. Ντιέγκο Καρβάλιο από την Mayo Clinic.

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Neurology, παρακολούθησε 2.750 ηλικιωμένους για πέντε χρόνια. Στην αρχή ήταν γνωστικά υγιείς, ωστόσο το 16% έπασχε από χρόνια αϋπνία. Στο τέλος, το 14% αυτής της ομάδας εμφάνισε άνοια ή ήπια γνωστική εξασθένηση. Οι εξετάσεις έδειξαν περισσότερες βλάβες στη λευκή ουσία του εγκεφάλου και αυξημένες πλάκες αμυλοειδούς, παρόμοιες με εκείνες που παρατηρούνται σε άτομα με τη γονιδιακή παραλλαγή APOE ε4, η οποία συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο Αλτσχάιμερ.

Η χρόνια αϋπνία δεν περιορίζεται στην κόπωση. Έχει ήδη συνδεθεί με σοβαρές παθήσεις όπως διαβήτη τύπου 2, υπέρταση, καρδιακά προβλήματα, παχυσαρκία, αλλά και με νευρολογικές διαταραχές. Οι ειδικοί σημειώνουν ότι οι γυναίκες, τα άτομα άνω των 60 ετών και όσοι καταναλώνουν συχνά αλκοόλ ανήκουν στις πιο ευάλωτες ομάδες.

Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι τα ευρήματα δεν αποδεικνύουν πως η αϋπνία προκαλεί άμεσα άνοια, αλλά αναδεικνύουν τη σημασία της αντιμετώπισής της. «Η θεραπεία της χρόνιας αϋπνίας δεν βελτιώνει μόνο την ποιότητα του ύπνου, αλλά λειτουργεί και ως μέτρο προστασίας για την υγεία του εγκεφάλου», τονίζει ο Δρ. Καρβάλιο.

Η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία της Αϋπνίας (CBT-I) θεωρείται η πιο αποτελεσματική παρέμβαση, ενώ οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, η ψυχολογική στήριξη και η καλή υγιεινή ύπνου μπορούν επίσης να βοηθήσουν. Όπως επισημαίνει ο Δρ. Κρίστοφερ Άλλεν, «η αϋπνία μπορεί να αποτελέσει μέρος της πρόληψης της υγείας του εγκεφάλου, όχι μόνο της ανακούφισης των συμπτωμάτων».

Η Δρ. Μέγκαν Γκλεν προσθέτει ότι ο συνδυασμός παραγόντων όπως ο ύπνος, η διατροφή, η φυσική δραστηριότητα και η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης μπορεί να καθυστερήσει ή να προλάβει σχεδόν το 45% των περιπτώσεων άνοιας.