Αθηνά Κακούρη: «Οι πολιτικοί οφείλουν σε μας, τον λαό, σεβασμό και αγάπη»

Κρίστυ Κουνινιώτη

Κάθε της βιβλίο καταδεικνύει τόσο τη βαθιά της γνώση της Ιστορίας μας όσο και την έγνοια της να την παρουσιάσει, όπως εκείνη ξέρει τόσο καλά να κάνει, με τρόπο εύληπτο και ελκυστικό. Στο «Αλφαβητάρι Νεοελληνικής Ιστορίας – Επανάσταση-Καποδίστριας-Οθων 1821-1862»  (εκδ. Καπόν) επιτυγχάνει απόλυτα τον στόχο της. Κεντρίζει τον αναγνώστη, τον ωθεί να σκεφτεί και τον τροφοδοτεί με επιπλέον πληροφορίες, μέσα από την πλούσια εικονογράφηση. Η Αθηνά Κακούρη μιλάει στην «ΠτΚ».

Στο «Αλφαβητάρι» σας καλύπτετε 41 χρόνια του νεώτερου ελληνικού κράτους περιλαμβάνοντας Επανάσταση-Καποδίστρια αλλά και τη βασιλεία του Οθωνα. Τόσα χρόνια, παρουσιασμένα συνοπτικά μεν,   διαφωτιστικά δε. Πείτε μας γι’ αυτή σας γι’ αυτή σας την απόφαση, τον στόχο και τις προκλήσεις της συγγραφής.

Θα ξεκινήσω λέγοντας πως το βιβλίο προσφέρει δύο πρωτοτυπίες: Η μία είναι η πυκνότατη εικονογράφηση που αποτελεί από μόνη της αφήγηση. Εστω και αν απλώς το φυλλογυρίσεις, οι εικόνες του θα σου μάθουν πολλά, χωρίς καν εσύ να το προσπαθήσεις.

Η άλλη πρωτοτυπία μου είναι οι ημερομηνίες  -1821-1862. Δεν ξέρω άλλο βιβλίο με τέτοιο χρονικό πλαίσιο. Εντούτοις, μόνον το 1862 –όταν τελειώνει το πρώτο στάδιο ζωής του νέου ελληνικού κράτους, -μπορούμε πλέον να διακρίνουμε το τι επέτυχε η Επανάσταση. Οπως και το τι προσέφερε ο καθένας από τους πρωταγωνιστάς της Επανάστασης, μπορούμε να το ζυγιάσουμε μόνον μετά τον θάνατό του. Το πρώτο στάδιο κλείνει με την Εξωση του Οθωνος, το 1862. Αλλά και ο κύκλος ζωής των πρωταγωνιστών της Επανάστασης κλείνει φυσιολογικά γύρω στα 1860.  Η σύμπτωση των δύο αυτών χρονολογιών μού έδωσε τα όρια της εικόνας: Επανάσταση – Καποδίστριας –Οθων.

Απόφαση παράτολμη η Επανάσταση του ’21. Επειδή θέτετε το ερώτημα. Πού πέτυχε και πού απέτυχε;

Ερώτημα, ναι, διότι εγώ δεν ισχυρίζομαι ότι κατέχω όλη την αλήθεια -σε αυτό, όπως και σε άλλα πολλά σημεία, παρακινώ με το ερωτηματικό τον αναγνώστη να σκεφτεί, να ερευνήσει περισσότερο και, ενδεχομένως, να με αμφισβητήσει.

Η Επανάσταση τώρα. Αυτή έγινε με στόχο την αναβίωση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, που σήμαινε τη διάλυση της Οθωμανικής. Σε αυτό απέτυχε. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία έζησε ακόμα έναν αιώνα. Η Ελληνική Επανάσταση όμως επέτυχε να δημιουργήσει ένα εθνικό κράτος, κάτι που ήταν μεν μέσα στο κλίμα των καιρών εκείνων αλλά δεν ήταν τότε αυτομάτως αποδεκτό. Στο βιβλίο εξετάζονται και άλλες παράμετροι όπου η Επανάσταση ξεστράτισε, αλλά αυτά δεν χωρούν στα στενά περιθώρια μιας συνέντευξης.

Καποδίστριας. Τον πρωτοσυναντάμε χρόνια προ της Επανάστασης, να προετοιμάζει την ελληνική ανεξαρτησία, ενώ την έγνοια του την απέδειξε έμπρακτα αφότου ανέλαβε κυβερνήτης. Σήμερα υπάρχουν ηγέτες με αντίστοιχη διάθεση για ολόψυχο δόσιμο στην πατρίδα;

Είναι λιγάκι σαν να με ρωτάτε αν έχουμε σήμερα πολιτικό που να μπήκε υπαλληλάκος στο Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ ή της Αγγλίας, να έφτασε μέσα σε επτά χρόνια στην κορυφή του, και κατόπιν να ήρθε εδώ να βάλει θεμέλια στο κράτος μας. Προφανώς η απάντηση είναι αρνητική. Φυσικά τη διάθεση μπορεί να την είχαν πολλοί, αλλά αυτό ενδιαφέρει τον εξομολογητή ή τον ψυχίατρό τους, όχι εμάς. Για μας το σημαντικό είναι τι είχαν ήδη και ερχόνταν να το δώσουν στην πατρίδα. Οταν δείτε το θέμα από αυτήν τη σκοπιά, διαπιστώνετε ότι ο Καποδίστριας ξεπερνά παρασάγγας όλους μα όλους ανεξαιρέτως, τους άλλους Ελληνες πολιτικούς.

Ο Κοραής, πάντως, τον αποκαλούσε τύραννο και «κοζάκο». Σφιχτά λουριά χρειαζόμαστε, ως λαός, λέτε;   

Ο Κοραής ήταν σοφός στην αρχαία γραμματεία, αλλά δεν ήξερε τίποτα για την Ελλάδα της εποχής του όπου δεν είχε πατήσει το πόδι του. Εμπιστευόταν δε ό,τι πληροφορίες έτρεφαν τις κλίσεις του χωρίς την παραμικρή  προσπάθεια να τις διασταυρώσει. Ηταν σοφός, αλλά όχι απαλλαγμένος από πάθη και μικρότητες. Τον τελευταίον από τους λιβέλλους του εναντίον του Καποδίστρια, τον κυκλοφόρησε αφού πλέον ο Κυβερνήτης είχε δολοφονηθεί. Αυτό και μόνον μας λέει  κάτι πολύ ουσιαστικό -και πολύ  θλιβερό-  για τον χαρακτήρα του ανθρώπου και επομένως για την αξιοπιστία των κρίσεών του.

Οσο για τα λουριά, αυτά χρειάζονται πράγματι, αλλά όχι για τον λαό. Για τους πολιτικούς μας. Εκείνοι οφείλουν σε μας, τον  λαό, σεβασμό και αγάπη,  λίγους και  καλούς νόμους, συνετή  και γρήγορη απόδοση Δικαιοσύνης και την ακάματη προσπάθεια να εξευρίσκουν τις αμοιβαίες εκείνες υποχωρήσεις που θα τους επιτρέψουν να συνεργαστούν, ώστε να προωθείται το κοινό καλό της Ελλάδας και των Ελλήνων. Αυτό είναι καθήκον των πολιτικών -δεν είναι επιλογή τους.  Δεν είναι φύλαρχοι να μας τραβολογούν σε διχόνοιες. Υπάρχουν μόνον ως υπηρέτες ενός κοινοβουλευτικού συστήματος το οποίον απαιτεί συναινέσεις.

Σε λίγες μέρες «κλείνει» η 200ή επέτειος από την Επανάσταση. Πιστεύετε ότι αντιληφθήκαμε κάποια πράγματα αυτή τη χρονιά για την ιστορία μας; Σκύψαμε μέσα μας;

Δημοσιεύθηκαν πάρα πολλά, από έργα σημαντικά ως ανοησίες. Το τι διδαχθήκαμε απ’ όλα αυτά, πόσο παρακινηθήκαμε να εμβαθύνουμε και να διδαχθούμε, θα φανεί στο προσεχές μέλλον. Εγινε όμως, κάτι χρήσιμο: ξεκολλήσαμεαπό την «προοδευτικότητα» που σαν παχιά λάσπη μάς εμπόδιζε το βήμα τα τελευταία σαράντα χρόνια. Αυτή απαγόρευε την αγάπη για την πατρίδα, την αξία των συμβόλων όπως η σημαία, και λογόκρινε αυστηρά την αναδρομή στην Ιστορία καταντώντας την έρευνά της κοροϊδία. Βέβαια δεν ενίκησε ακόμη η ελευθερία σε αυτό το πεδίον. Μένει μπόλικη δουλειά που απαιτεί ερευνητικό πνεύμα, συστηματική εργασία αλλά και εκείνο το απαραίτητο συστατικό κάθε αρετής, την τόλμη. Να ξαναθυμηθούμε, λόγου χάριν, πώς οι εύζωνες της  πρώην βασιλικής και νυν προεδρικής φρουράς χτυπούν το πόδι δυνατά κάτω σε κάθε τους βήμα για να διαμηνύσουν με τον βρόντο αυτόν σους νεκρούς που θυσιάστηκαν, ότι είμαστε εδώ «όσοι ζωντανοί» για να τους τιμούμε όλους –να δοξάζουμε τους δοξασμένους και να βγάζουμε από την αφάνεια τους αδικημένους –και να συνεχίζουμε το έργο τους.

Εμφύλιοι, μεγάλες δυνάμεις, δάνεια. Μοιάζει να κουβαλάμε εσαεί αυτή την τριάδα. Γιατί δεν μπορούμε να ξεφύγουμε;

Βεβαίως μπορούμε. Δεν δανειστήκαμε πάντοτε προκειμένου να χρηματοδοτήσουμε έναν εμφύλιο πόλεμο ή για ταξειδάκια στις Σεϋχέλλες. Ο Τρικούπης δανείστηκε για να κάμει έργα που τα απολαμβάνουμε ακόμη και σήμερα. Αλλά οι πολιτικοί του αντίπαλοι προτίμησαν να τον ρίξουν παρά να βοηθήσουν, ώστε να πάει η χώρα μπροστά. Σήμερα, που μας ανοίγεται και πάλι μια μεγάλη ευκαιρία -και ίσως η τελευταία μας- πόσο υπεύθυνα συμπεριφέρεται ο πολιτικός μας κόσμος;

Η σημερινή στάση της Τουρκίας, κατά πόσο σας ανησυχεί;

Πολύ. Θεωρώ μεγάλο μας ευτύχημα ότι η σημερινή μας κυβέρνηση δεν παρασύρεται σε φανφαρονισμούς αφενός και αφετέρου είναι πολύ δραστήρια και αποτελεσματική στη δημιουργία συμμαχιών. Μόνοι μας δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε έναν εχθρό που πληθυσμιακά και μόνον είναι οκταπλάσιος. Αλλά και στη βιομηχανία έχουμε ξεμείνει πίσω δεκαετίες. Πρέπει να κερδηθεί χαμένος χρόνος και σε αυτό χρειάζεται να βάλουν πλάτη όλες οι πολιτικές δυνάμεις.

«Εθνος ολοζώντανο και δυναμικό» χαρακτηρίζετε στο βιβλίο σας την επαναστατημένη Ελλάδα του ’21. Εχουμε κρατήσει κάτι από την ψυχή του Ρωμιού;

Νομίζω ότι έχουμε πολλά και καλά δείγματα. Εχουμε όμως και βαρίδια λογής λογής, κακές κληρονομιές στον κοινοβουλευτισμό μας, έναν διαστρεβλωμένο συνδικαλισμό, μια εδραιωμένη δημοσιοϋπαλληλική ακηδία και φαινόμενα μαζικής ανοησίας, όπως αυτό των αντιεμβολιαστών.

Η ευχή σας για το 2022;  

Να μπορέσει ο πολιτικός μας κόσμος να στείλει στον αγύριστο εκείνο το ολέθριο «ή αυτοί ή εμείς».

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News