Φωτεινή Μυλωνά-Ραΐδη: «Η Ελλάδα είναι αδύναμη και με λιγοστό μυαλό»

Η Φωτεινή Μυλωνά-Ραΐδη μιλά στην «Π» με αφορμή το νέο της βιβλίο «Κι απόμειναν μονάχα οι λυγμοί» (εκδ. Το Δόντι).

Φωτεινή Μυλωνά-Ραΐδη: «Η Ελλάδα είναι αδύναμη και με λιγοστό μυαλό»

Με γλώσσα ιδιαίτερα δουλεμένη, λεπτομερείς περιγραφές και κινηματογραφικό ρυθμό, η Φωτεινή Μυλωνά-Ραΐδη ξετυλίγει το κουβάρι μιας δυνατής, πολυπρόσωπης ιστορίας που ζωντανεύει τον Εμφύλιο (1947-1949) στο Κρίκελλο. Ολα αυτά, στο νέο βιβλίο της «Κι απόμειναν μονάχα οι λυγμοί» (εκδ. Το Δόντι).

Οπως εξηγεί η μεσολογγίτισσα συγγραφέας στην «Π», με το μυθιστόρημά της, όπου αφηγείται τα βάσανα της Λένης, του Γιώργη, του Βασίλη, του Κωστή κ.ά., σκοπός της δεν ήταν να ψιθυρίσει κάτι στον αναγνώστη για τον αδελφοκτόνο πόλεμο. «Ο ψιθυρισμός, αυτός καθαυτός, θαρρώ, ότι υποκρύπτει ατολμία κι ενοχή. Ενδεχόμενη ανασφάλεια, ίσως. Δεν θα πρόσφερε κάτι στο σήμερα. Απλά θα διαιώνιζε μια κατάσταση ήδη κορεσμένη από αυτά τα αισθήματα».

Αντίθετα, όπως τονίζει,  «είναι καιρός, πιστεύω, να δούμε χωρίς παρωπίδες τη συνολική εικόνα. Να σταθούμε μπροστά στην αλήθεια με νηφαλιότητα. Γνωρίζοντας, εξαρχής, ότι ο πόλεμος, ο κάθε πόλεμος, πόσω μάλλον ο εμφύλιος, από τη φύση του είναι κακός και ντροπιαστικός για το γένος των ανθρώπων. Αυτό καταδεικνύω μέσα από τις ιστορίες των απλών ανθρώπων που περιγράφω στο βιβλίο μου, που αποτελεί συνέχεια του πρώτου μου βιβλίου με τίτλο: ‘’Δεν είναι τούτο τ’ άδικο!’’».

Οσο για τους ήρωές της, γεννήθηκαν, όπως λέει, «μέσα από τη γνώση της ιστορίας εκείνης της εποχής και των καταστάσεων που δημιουργήθηκαν. Μελετάω την ανθρώπινη ψυχή χρόνια, όπως μελετώ κι εμένα, αναζητώντας πάντα, πίσω από τις πράξεις και τα λόγια του καθένα, τη βαθύτερή του ουσία. Πλούσιο το υλικό μου, στις αποθήκες του νου μου!».

-Μέσα από την ιστορία σας θίγετε και τη σημασία της προσωπικής κρίσης: «Δεν είναι θρησκεία ο κομμουνισμός» λέει ο Γιώργης. Θα μας πείτε;

Η κριτική σκέψη είναι διαχρονικό ζητούμενο. Ιδιον ενός σκεπτόμενου πολίτη. Η βάση, θεωρώ, της αληθινής δημοκρατίας. Κι ο εχθρός κάθε καιροσκοπικής εξουσίας. Γι’ αυτό και βάλλεται τόσο πολύ. Ολόκληροι μηχανισμοί έχουν στηθεί για την απενεργοποίηση της σκέψης. Με αρωγό την ευκολία έχουν εισβάλει στην καθημερινότητά μας μέσα από τα ειδικά «κουτιά»  κι έχουν αλώσει την παιδεία μας προτάσσοντας τη διεκπεραίωση αντί της σκέψης.  «Προβλήματα πρόσθεσης!» λέει το βιβλιοτετράδιο. Είναι να σκεφτείς τι πράξη θα κάνεις;

-Η Ελλάδα «είναι αδύναμη και με λιγοστό μυαλό» λέει η Λένη. Εσείς, τι διαπιστώνετε σήμερα για τη «μεγάλη μας μάνα»;

Δυστυχώς, εξακολουθεί να «είναι αδύναμη και με λιγοστό μυαλό». Ούτε για το παρόν μας νοιάζεται, ούτε για το μέλλον μας. Δεν μπορούμε πια να είμαστε θεατές. Καιρός να στηριχτούμε στους εαυτούς μας και να αγωνιστούμε όλοι μαζί για να της δώσουμε το πρόσωπο που της ταιριάζει!

-Στην ιστορία σας προβάλλονται αξίες όπως η ελευθερία, η τιμή η αξιοπρέπεια… Στην εποχή της εικόνας, της επιφάνειας, της αδράνειας «ακούγεται» η φωνή της λογοτεχνίας, λέτε;

Θέλω να πιστεύω πώς «ακούγεται», αλλά ξεψυχισμένη. Εχουμε ανάγκη από δασκάλους σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης με φλόγα ψυχής, για να δυναμώσουν τη φωνή της. Για να ανάψουν μικρές φλογίτσες στις καρδιές των μαθητών τους. Τα σχολεία πρέπει να είναι ανοιχτά στους συγγραφείς και οι σχολικές βιβλιοθήκες να είναι ενεργές και να ανανεώνονται  διαρκώς με νέα βιβλία.

-Πώς διαμορφώνεται η καθημερινότητά σας όταν γράφετε;

Θεωρώ ότι ζω σε δύο κόσμους.  Κυριαρχεί, στις περιόδους συγγραφής, ο κόσμος της γραφής. Η πραγματικότητα μου κρούει την πόρτα μέσα από τις ανάγκες του σώματός μου και τις υποχρεώσεις της ζωής μου. Τον πλούτο των συναισθημάτων μου τον εισπράττετε διαβάζοντας τα έργα μου! Προσωπικά νιώθω ευλογημένη γι’ αυτή τη συνύπαρξη.

-Πολλοί νέοι αγνοούν κρίσιμα κεφάλαια της ιστορίας μας και διαθέτουν φτωχό λεξιλόγιο. Από την εμπειρία σας ως εκπαιδευτικού, υπάρχει τρόπος να αλλάξει αυτό;

Αν θα ήθελα να πω κάτι στους εκπαιδευτικούς και στους γονιούς είναι το εξής: «Φροντίστε με τη στάση σας να εμπνέετε στους μαθητές σας και τα παιδιά σας, εκείνα που θα θέλατε ν’ αποκτήσουν!» Ενός συναισθήματος απόσταση είναι η γνώση, ενός συναισθήματος απόσταση και το βιβλίο! Και το συναίσθημα είναι δική σας υπόθεση!