Γυμναστικές επιδείξεις στην παλιά Πάτρα

Και ποιος από τους μεγαλύτερους δεν θυμάται τις περίφημες γυμναστικές επιδείξεις.

Tέτοια εποχή γίνονταν πάντα, στη λήξη δηλαδή της σχολικής περιόδου, πριν από πολλά χρόνια. Μέχρι δηλαδή τη δεκαετία του ’70 οπότε και δόθηκε τέλος στον «θεσμό», μαζί και στην ικανοποίηση τωνγονέων που έβλεπαν τα μικρά (αλλά και πιο μεγάλα) παιδιά τους να καταχειροκροτούνται.

Η αρχή προσδιορίζεται στα τέλη του 19ου αιώνα και για σχεδόν 80 χρόνια ήταν αναπόσπαστο στοιχείο της σχολικής χρονιάς.

ΘΕΣΜΟΣ

Θεσμός οι αθλητικές επιδείξεις των μαθητών, που χάθηκε στο πέρασμα των χρόνων. Κι όμως από τα τέλη του 19ου αιώνα και μέχρι τη δεκαετία του ’80, για έναν σχεδόν αιώνα, λίγο πριν το τέλος της σχολικής περιόδου κάθε σχολείο έκανε τις δικές του (εσωτερικές) επιδείξεις, ενώ ο μεγάλος χαμός γινόταν στο γήπεδο της Παναχαϊκής!

Αρχές δεκαετίας ’60 λοιπόν στο γήπεδο της Παναχαϊκής είχαμε τις σχολικές επιδείξεις όπου συμμετείχε το Γ’ Γυμνάσιο (δεν υπήρχαν Λύκεια τότε) της Πάτρας, που στεγαζόταν, από τότε που ιδρύθηκε, τη δεκαετία του ’30, στο σχολικό συγκρότημα στην πλατεία Βουδ. Εδώ και μερικά χρόνια είναι πια λίγο νοτιότερα, στο τέρμα της Αγίας Τριάδος, και Ελ. Βενιζέλου.

ΥΠΕΡΘΕΑΜΑ

«Νους υγιής εν σώματι υγιεί». Το ρητό που εξέφραζε το εκπαιδευτικό σύστημα για πολλά χρόνια.

Κάποτε η απόδειξη του υγιούς νου ήταν το «Απολυτήριον», ενώ του υγιούς σώματος οι γυμναστικές επιδείξεις. Ήταν η μεγαλύτερη εκδήλωση, το ετήσιο υπερθέαμα του σχολείου. Πρωταγωνιστές, οι μαθητές.

ΣΤΟ ΑΡΕΘΕΙΟ

H δυνατότητα ίδρυσης ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων στην Ελλάδα θεσπίστηκε για πρώτη φορά το 1836. Mάλιστα, σύμφωνα με έρευνα του Κώστα Κοκοβίκα, πρώτος που έλαβε τη σχετική άδεια για την ίδρυση στην Πάτρα ιδιωτικού σχολείου ήταν ο Γεώργιος Βρανάς το 1840.

Έκτοτε τα ιδιωτικά σχολεία αυξάνονταν με δυσανάλογους ρυθμούς από τα σχολεία του δημοσίου.

Ενα από τα πιο γνωστά, όσο και πλήρη εκπαιδευτήρια, και μάλιστα μετ’ οικοτροφείου ήταν το «Αρέθειο» του Γεωργίου Μπούρα, που βρισκόταν επί της οδού Μαιζώνος και Ζαΐμη.

Και στο οποίο, φυσικά, είχαμε γυμναστικές επιδείξεις.

ΣΤΗ ΒΟΥΔ
Ξεχωριστή ήταν η συμμετοχή στις σχολικές επιδείξεις των αθλητών, που σαφώς είχαν ένα προβάδισμα έναντι των συμμαθητών τους που δεν έκαναν στίβο ή άλλα αθλήματα.

Εκείνα τα χρόνια ήκμαζε η Παναχαϊκή, αναδεικνύοντας διαρκώς σπουδαίους πρωταθλητές.

Μια από τις πιο σημαντικές «φουρνιές» ήταν αυτή της δεκαετίας του ’70. Προπονητές ο Ιορδάνης Κερασίδης, και οι αείμνηστοι Λουκάς Αδαμόπουλος και  Μπάμπης Τριανταφυλλόπουλος, ο τελευταίος υπήρξε και ένας από τους πιο δημοφιλείς γυμναστές στην Πάτρα επί δεκαετίες.

ΣΤΟ ΑΙΓΙΟ

Ένα χαρακτηριστικό δείγμα σχολικών επιδείξεων, στο Αίγιο, έχουμε από το αναλυτικό ρεπορτάζ του «Νεολόγου» τον Μάιο του 1937.

Λήξη σχολικής περιόδου και οι γυμναστικές επιδείξεις δίνουν την αφορμή για το ανάλογο θέαμα. Η περιγραφή είναι χαρακτηριστική:

«ΑΙΓΙΟΝ 22-5 (του ανταποκριτού μας). Μ’ επιτυχίαν ικανοποιητικήν διεξήχθησαν χθες εις την Καλλιθέαν και εις τον προ του Γυμνασιακού μεγάρου χώρον αι γυμναστικαί επιδείξεις των Γυμνασίων Αρρένων και Θηλέων της πόλεώς μας. Ο κόσμος αθρόως έσπευσε να καταλάβη τας θέσεις διά να παρακολούθηση τας μαθητικάς προόδους πού συνδυάζουν το θεαματικόν μετά τού ωφελίμου. Εις τας 5 ακριβώς μ.μ. γίνεται η έναρξις των παρελάσεων,

Ευσταλείς μα τας αθλητικάς στολάς των παρελαύνουν πρώτον οι μαθηταί και ακολουθούν αι μαθήτριαι. Η μαθητιώσα νεολαία παρατάσσεται και ο Γυμνασιάρχης Αρρένων κ. Θεοδ. Μάλιος την προσφωνεί ενθουσιαστικά. Ακολουθούν αι γυμναστικαί επιδείξεις των τάξεων A. Β και Γ. αρρένων υπό τον γυμναστήν κ. Μίχον, των Θηλέων υπό την Δίδα Σοφίαν Περιστέρη και των Δ. Ε. και ΣΤ. υπό τον κ. Σπανόν. Η Μαθητική Χορωδία θηλέων υπό τον κ. Σπ. Περιστέρην ψάλλει. Και αι μαθήτριαι εκτελούν ωραίους Ελληνικούς χορούς. Παρελαύνουν οι αθληταί, αι αθλήτριαι και κατόπιν κηρύσσεται η έναρξις των αθλητικών αγώνων.

ΤΟ “ΤΟΤΕ”

Δεν θα πρέπει να αποκόψει κανείς τον θεσμό των γυμναστικών μαθητικών επιδείξεων από το κοινωνικό και ιδεολογικό πλαίσιο της εποχής στην οποία καθιερώθηκαν.

Δεν ήταν απλά μια προπόνηση ή ένας αθλητικός αγώνας, μα πάνω από όλα, επίδειξη, όπως ακριβώς περιγράφεται στον τίτλο: Γυμναστικές μαθητικές επιδείξεις.

  • Από τις “Επιλογές” 29 Ιουνίου 2019