Ισραήλ και Ιράν απειλούν την παγκόσμια οικονομία – Ο πόλεμος και το νέο ενεργειακό σοκ
Η κλιμάκωση της έντασης Ισραήλ–Ιράν απειλεί να διαταράξει την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα πετρελαίου και να εκτοξεύσει τον πληθωρισμό διεθνώς
Η γεωπολιτική ένταση στη Μέση Ανατολή φτάνει σε κρίσιμο σημείο, με την ανοιχτή στρατιωτική αντιπαράθεση Ισραήλ και Ιράν να φέρνει στην επιφάνεια τους φόβους για ευρύτερη σύγκρουση με διεθνείς προεκτάσεις. Το επίκεντρο της ανησυχίας: το Στενό του Ορμούζ, ένας ζωτικός θαλάσσιος διάδρομος από τον οποίο διέρχεται σχεδόν το 20% της παγκόσμιας θαλάσσιας διακίνησης πετρελαίου.
Η πρόσφατη ισραηλινή επίθεση σε ιρανικούς στόχους ήρθε ως απάντηση στην προηγούμενη ιρανική πυραυλική επίθεση, οδηγώντας τις εξελίξεις ένα βήμα πιο κοντά σε ανεξέλεγκτη στρατιωτική ανάφλεξη. Οι επιπτώσεις δεν άργησαν να φανούν: οι τιμές του πετρελαίου εκτοξεύτηκαν κατά 13% μέσα σε λίγες ώρες, ενώ τα διεθνή χρηματιστήρια κατέγραψαν σημαντικές απώλειες.
Το κρίσιμο πέρασμα που κινδυνεύει
Το Στενό του Ορμούζ συνδέει τον Περσικό Κόλπο με τον Κόλπο του Ομάν και αποτελεί αναντικατάστατο κανάλι μεταφοράς για περίπου 20 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου ημερησίως. Οποιαδήποτε απειλή κλεισίματος ή παρεμπόδισης θα προκαλούσε σοβαρή διαταραχή στην παγκόσμια ενεργειακή αγορά και θα είχε αλυσιδωτές επιπτώσεις στις οικονομίες ανά τον κόσμο.
Επιπτώσεις ενός πιθανού αποκλεισμού
1. Άμεση ενεργειακή κρίση και εκτόξευση τιμών:
Αναλυτές προειδοποιούν ότι μια πλήρης διακοπή θα μπορούσε να ωθήσει την τιμή του πετρελαίου ακόμη και πάνω από τα 150 δολάρια το βαρέλι. Ακόμα και μια μερική συμφόρηση αρκεί για να οδηγήσει την τιμή στα 100–130 δολάρια.
2. Πληθωρισμός και παγκόσμια ύφεση:
Το αυξημένο κόστος ενέργειας θα μεταφερθεί άμεσα στις τιμές καυσίμων, τροφίμων και μεταφορών. Οι κεντρικές τράπεζες, εγκλωβισμένες ανάμεσα στην ανάγκη ελέγχου του πληθωρισμού και την αποτροπή ύφεσης, θα κληθούν να λάβουν σκληρές αποφάσεις.
3. Αναταραχή στις χρηματοοικονομικές αγορές:
Η αβεβαιότητα έχει ήδη προκαλέσει σημαντικές απώλειες σε χρηματιστήρια Ευρώπης, Ασίας και ΗΠΑ. Οι επενδυτές στρέφονται σε παραδοσιακά καταφύγια: το δολάριο, τα κρατικά ομόλογα και τον χρυσό.
4. Στρατηγικά αποθέματα και προσωρινές λύσεις:
Χώρες με αποθέματα πετρελαίου μπορεί να απορροφήσουν προσωρινά την πίεση. Ωστόσο, μια παρατεταμένη κρίση θα απαιτήσει διεθνή συντονισμό ΟΠΕΚ–ΗΠΑ–ΕΕ για τη διατήρηση της ροής ενέργειας.
Σενάρια που εξετάζονται διεθνώς
– Σύντομη ή μακροχρόνια διακοπή;
Μια σύντομη αναταραχή μπορεί να σταθεροποιήσει τις τιμές γύρω από τα 95–100 δολάρια. Όμως, παρατεταμένος αποκλεισμός ή ευρύτερη σύγκρουση θα εκτινάξει τις τιμές και τις οικονομικές επιπτώσεις.
– Παγκόσμια ύφεση στον ορίζοντα;
Η ακριβή ενέργεια θα επιβαρύνει ιδιαίτερα τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, μειώνοντας την κατανάλωση και επενδυτική δραστηριότητα. Η συνδυαστική επίδραση με υψηλά επιτόκια θα εντείνει τις πιέσεις στις οικονομίες.
– Επιτάχυνση ή επιβράδυνση της ενεργειακής μετάβασης;
Κάποιες κυβερνήσεις ίσως επιταχύνουν την ανάπτυξη των ΑΠΕ και των ενεργειακά ανεξάρτητων τεχνολογιών. Άλλες, ίσως αναγκαστούν να επιστρέψουν σε «παραδοσιακές» λύσεις ανάγκης όπως το LNG και τον άνθρακα.
Τομείς που πλήττονται άμεσα
1. Μεταφορές και logistics:
Αεροπορικές εταιρείες, ναυτιλιακές και οδικές μεταφορές βλέπουν το κόστος λειτουργίας να αυξάνεται δραματικά, γεγονός που αναπόφευκτα θα μετακυλιστεί στις τελικές τιμές.
2. Βιομηχανία και αγροτικός τομέας:
Η βιομηχανία αντιμετωπίζει άνοδο στο κόστος παραγωγής. Οι αγρότες πλήττονται από αυξημένα έξοδα καυσίμων και λιπασμάτων, με κίνδυνο περαιτέρω αύξησης των τιμών βασικών αγαθών.
3. Αναδυόμενες οικονομίες:
Οι οικονομίες που εξαρτώνται ενεργειακά από εισαγωγές, ενδέχεται να υποστούν διπλό πλήγμα: αύξηση χρέους και πληθωρισμό, με παράλληλη υποτίμηση των εθνικών τους νομισμάτων.
4. Στρατιωτική κλιμάκωση και διεθνής παρέμβαση:
Η στρατηγική σημασία του Ορμούζ αναγκάζει μεγάλες δυνάμεις – όπως οι ΗΠΑ και η Βρετανία – να ενισχύσουν τη ναυτική παρουσία τους στην περιοχή, για την εξασφάλιση της απρόσκοπτης διέλευσης των δεξαμενόπλοιων.
Τι προβλέπουν οι αναλυτές
– Η ING προειδοποιεί για τιμές πετρελαίου άνω των $150 σε περίπτωση πλήρους αποκλεισμού.
– Η JPMorgan κάνει λόγο για σταθεροποίηση στα $130 υπό μερική διακοπή.
– Άλλοι αναλυτές θεωρούν πως τα στρατηγικά αποθέματα και η ευελιξία της αγοράς μπορεί να αποτρέψουν το χειρότερο – προσωρινά.
Ένας κόμβος που κρατά την παγκόσμια οικονομία σε ομηρία
Καθώς η ένταση Ισραήλ–Ιράν συνεχίζεται, το Στενό του Ορμούζ γίνεται ξανά το «νευρικό κέντρο» μιας κρίσης με παγκόσμια επίδραση. Ο αποκλεισμός του θα σήμαινε νέα ενεργειακή κρίση με απρόβλεπτες συνέπειες για τις αγορές, τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Η ανθρωπότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα από τα πιο επικίνδυνα σταυροδρόμια της τελευταίας δεκαετίας – ένα σταυροδρόμι όπου η διπλωματία, η ενέργεια και η ειρήνη συγκρούονται καθημερινά.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
