Ο Λευτέρης Αυγενάκης στην «Π»: Το μέλλον των αγροτών και οι κίνδυνοι

Σωτήρης Παπανδρέου

Από το Νέο Δελχί, όπου βρίσκεται για τη συμφωνία συνεργασίας Ελλάδας–Ινδίας στον Αγροδιατροφικό τομέα, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων Λευτέρης Αυγενάκης μίλησε στην «Πελοπόννησο», επί μιας σειράς θεμάτων του χαρτοφυλακίου του. Το υπουργείο στο οποίο προΐσταται, άλλωστε, το τελευταίο χρονικό διάστημα έχει βρεθεί στο επίκεντρο των εξελίξεων, λόγω του έργου αποκατάστασης και ενίσχυσης του Πρωτογενούς τομέα στη «λαβωμένη» Θεσσαλία, με οικονομικό αντίκτυπο σε όλη τη χώρα.

– Ποιες συνέπειες αναμένετε από την καταστροφή στη Θεσσαλία και τι θα κάνετε για να τις αντιμετωπίσετε;

Η καταστροφή ξεπέρασε κάθε φαντασία. Ως κυβέρνηση και ως υπουργείο ήμασταν από την πρώτη στιγμή εκεί. Παρόντες. Οι προκαταβολές των αποζημιώσεων για τη μεν ζωική παραγωγή θα αρχίσουν να πιστώνονται από τις αρχές της εβδομάδας, ενώ για τη φυτική θα καταβληθούν το τελευταίο δεκαήμερο του τρέχοντος μηνός. Πιο γρήγορα από ποτέ στην ιστορία του ΕΛΓΑ. Εμείς, απέναντι στις κραυγές της αντιπολίτευσης αντιπαραθέτουμε τα έργα μας υπέρ των αγροτών.

Εξασφαλίσαμε τη στήριξη της Ευρώπης και στις 9 Νοεμβρίου αντιπροσωπεία υπουργών χωρών μελών της ΕΕ θα επισκεφθούν την περιοχή. Σε ό,τι αφορά στο ζωικό κεφάλαιο, για πρώτη φορά υλοποιείται πρόγραμμα δωρεάν (κάλυψη 100%) αντικατάστασης του ζωικού κεφαλαίου κι επίσης δωρεάν, ανακατασκευής κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων. Επίσης, για πρώτη φορά θα αποζημιωθούν παραγωγές που δεν ήταν ασφαλισμένες στον ΕΛΓΑ, επειδή δεν υπήρχε πρόβλεψη, όπως πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, αρωματικά φυτά κ.λπ.

Οι αποζημιώσεις θα ξεπεράσουν τα 200 εκατ. ευρώ και προέρχονται από τον κρατικό προϋπολογισμό, ύστερα από άδεια της ΕΕ και τα πρόσθετα μέτρα στήριξης ξεπερνούν τα 100 εκατ. ευρώ. Πιστεύουμε ότι με τη στήριξη όλων μας και με την υλοποίηση του σχεδίου ανασυγκρότησης του Θεσσαλικού Κάμπου που επεξεργάζεται η κυβέρνηση, σύντομα θα επανέλθει η κανονικότητα στην περιοχή.

– Ποιο είναι το σχέδιο προσαρμογής στην αγροτική παραγωγή απέναντι στις απειλές της κλιματικής κρίσης;

Κανένας κλάδος της οικονομίας δεν επηρεάζεται τόσο από την κλιματική κρίση όσο ο πρωτογενής τομέας. Γιατί μια καταστροφή δεν επηρεάζει μόνο την παραγωγή, αλλά και τη μεταποιητική βιομηχανία. Για τον λόγο αυτό πρέπει να ξαναδούμε το τι παράγουμε, πώς και πού το παράγουμε. Επί παραδείγματι, οι θερμοκηπιακές καλλιέργειες μπορούν να διασφαλίσουν σε μεγαλύτερο βαθμό την παραγωγή από ό,τι οι υπαίθριες καλλιέργειες. Είναι ζητήματα που με τη συμβολή επιστημόνων τα εξετάζουμε, ενώ σε Ινστιτούτα του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ εξετάζονται και νέες πιο ανθεκτικές καλλιέργειες στην κλιματική αλλαγή.

– Ποιες προτεραιότητες έχετε θέσει για να ξαναγίνει ο πρωτογενής τομέας η ατμομηχανή της ανάπτυξης για την πατρίδα μας;

Ο εκσυγχρονισμός του Κανονισμού του ΕΛΓΑ είναι μια από τις βασικές προτεραιότητες. Επίσης, η διαχείριση των υδάτινων πόρων μέσα από την υλοποίηση του προγράμματος «Υδωρ 2.0», ύψους 4 δις ευρώ, αλλά και η επίλυση των προβλημάτων των ΤΟΕΒ–ΓΟΕΒ. Η ενίσχυση της αγροτικής εκπαίδευσης είναι μια άλλη βασική προτεραιότητα, όπως και η είσοδος νέων αγροτών στον πρωτογενή τομέα. Στόχος μας μέχρι το τέλος της 4ετίας να έχουν μπει σε όλες τις μορφές αγροτικής παραγωγής τουλάχιστον 60.000 νέοι. Φυσικά αυτό δεν πρόκειται να συμβεί αν οι παραγωγοί δεν αισθάνονται ασφάλεια, κάτι που μπορεί να εγγυηθεί η λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ με διαφανή και δίκαιο τρόπο.

– Υπάρχει κάποιο σχέδιο αναμόρφωσης του ΕΛΓΑ;

Μέχρι το τέλος του έτους θα είμαστε έτοιμοι σε ό,τι αφορά τον εκσυγχρονισμό του Κανονισμού του ΕΛΓΑ. Προχωράμε στηριζόμενοι σε μελέτες της Παγκόσμιας Τράπεζας και της PWC, αλλά και στο έργο προκατόχων μου. Ο νέος Κανονισμός θα δώσει τη δυνατότητα κάλυψης νέων κινδύνων, αλλά θα δημιουργήσει και νέους κανόνες και νέα πεδία επιλογής για ασφαλιστική κάλυψη. Θα υπάρξουν τρία πεδία κάλυψης. Το πρώτο πεδίο θα είναι υποχρεωτικό για όλους και τα άλλα δύο πεδία θα είναι προαιρετικά, το ένα ως προς τους κινδύνους που επιθυμεί να επιλέξει ο ασφαλισμένος και το άλλο ως προς τον φορέα ασφάλισης, δίνοντας τη δυνατότητα, σε αυτό το τρίτο επίπεδο, να εμπλακούν και ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. Οταν είμαστε έτοιμοι θα γίνει διαβούλευση με όλους τους εμπλεκομένους. Είναι σημαντικό ότι ήδη επιμέρους αγροτικοί κλάδοι, όπως οι αλιείς, ζητούν μόνοι τους να ενταχθούν στον νέο, εκσυγχρονισμένο ΕΛΓΑ.

– Εχετε τη δυνατότητα παρέμβασης για συγκράτηση του «ράλι» τιμών στην αγροδιατροφική αλυσίδα και πώς;

Η αρμοδιότητα για τις τιμές στην αγορά δεν ανήκει στο υπουργείο μας, αλλά στο Ανάπτυξης. Το ΥπΑΑΤ είναι αρμόδιο για την παραγωγή. Εχουν ληφθεί –και θα συνεχίσουν να λαμβάνονται- συγκεκριμένα μέτρα για τη συγκράτηση των τιμών. Οι τιμές, ιδιαίτερα στο ελαιόλαδο, διαμορφώνονται από την προσφορά και τη ζήτηση και η μειωμένη παραγωγή, λόγω της κλιματικής κρίσης, έχει επηρεάσει τις τιμές. Πιστεύω ότι το φαινόμενο είναι πρόσκαιρο.

– Οι παραγωγοί λένε ότι εάν είχαν κατάλληλη στήριξη να συγκρατήσουν το κόστος παραγωγής, θα διέθεταν φθηνότερα προϊόντα. Μπορεί να γίνει;

Εχουμε λάβει σειρά μέτρων, με στόχο τη μείωση του κόστους της παραγωγής. Το τελευταίο είναι η μείωση κατά 11 μονάδες του ΦΠΑ, από το 24% στο 13%, στα αγροτικά μηχανήματα. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε τη μείωση της φορολογίας κατά 50% στους μετέχοντες σε συνεργατικά σχήματα (συνεταιρισμούς, ομάδες παραγωγών και συμβολαιακή παραγωγή). Οπως επίσης ότι κι εφέτος η κυβέρνηση θα προχωρήσει στην επιστροφή στους αγρότες του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο. Μη ξεχνάμε ότι η μια παγκόσμια κρίση διαδέχεται την άλλη. Αλλά η κυβέρνηση Μητσοτάκη ήταν παρούσα. Πάντα δίπλα στους αγρότες. Περισσότερα από 1 δις δόθηκαν για τη στήριξή τους στις διαδοχικές κρίσεις που βίωσε και η Ελλάδα. Επίσης, στην τελευταία τετραετία ο ΕΛΓΑ έδωσε για αποζημιώσεις περισσότερα από 1,2 δις €. Με πράξεις είμαστε δίπλα στους αγρότες και τους στηρίζουμε. Γιατί γνωρίζουμε ότι έτσι θα κρατήσουμε τους παραγωγούς στη γη τους, αλλά και θα στηρίξουμε την κοινωνική συνοχή, στοιχείο καθοριστικό για την ομαλή λειτουργία της δημοκρατίας μας.

– Πώς σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε την έλλειψη εργατικών χεριών;

Είναι ένα μεγάλο πρόβλημα που πιστεύουμε ότι θα αντιμετωπισθεί σύντομα με το νομοσχέδιο που ετοιμάζει το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου. Λόγο έχουν και τα υπουργεία Εργασίας, Εσωτερικών και Εξωτερικών. Το ΥπΑΑΤ είναι το τελευταίο από τα εμπλεκόμενα. Εξετάζεται μια γκάμα ενδεχόμενων πρακτικών μέτρων ανάμεσα σε αυτά και η επιδότηση εργασίας.

– Η Δυτική Πελοπόννησος είναι κατά βάση αγροτική. Θα ενισχύσετε με κάποιον επιπλέον τρόπο τα συνεργατικά σχήματα;

Το πλέον ευέλικτο συνεργατικό σχήμα αποδεικνύεται ότι είναι οι Ομάδες Παραγωγών. Προκειμένου να αντιμετωπισθούν προβλήματα που έχουν διαπιστωθεί, αλλά και για να ενισχύσουμε τις Ομάδες Παραγωγών, προτιθέμεθα να εντάξουμε σε νομοσχέδιο που θα φέρουμε σύντομα στη Βουλή διάταξη που θα δίνει τη δυνατότητα στις Ομάδες Παραγωγών που υλοποιούν επενδύσεις ή παρέχουν υπηρεσίες προς όφελος των μελών τους αγροτών, να αντιμετωπίζονται ως γεωργική εκμετάλλευση και όχι ως επιχείρηση του δευτερογενούς ή του τριτογενούς τομέα. Θα τους δίνουμε δηλαδή τη δυνατότητα να μπορούν να αναγείρουν γεωργικές εγκαταστάσεις (π.χ. αποθήκες, ποιμνιοστάσια κ.λπ.) σε γη υψηλής παραγωγικότητας, να απαλλάσσονται του ΦΠΑ, να ηλεκτροδοτούνται με αγροτικό ρεύμα, να επιδοτούνται με αγροτικό πετρέλαιο κ.λπ. Το μέλλον βρίσκεται στο συνεργατισμό και πρόθεσή μας είναι να τον στηρίξουμε.

– Οι προκαταβολές βασικής ενίσχυσης φέτος γιατί ήταν μικρότερες; Πώς θα λειτουργήσει καλύτερα ο ΟΠΕΚΕΠΕ;

Η μείωση κατά, περίπου 20%, στην καταβολή της βασικής ενίσχυσης στη νέα ΚΑΠ είναι προϊόν διαπραγμάτευσης της ηγεσίας του ΥπΑΑΤ την περίοδο του 2021. Η συνολική βασική ενίσχυση που προβλέπεται για το 2023 είναι 829 εκ εύρω έναντι 1.068 εκ ευρώ το 2022. Η διαφορά των 239 εκ ευρώ έχει μεταφερθεί στην αναδιανεμητική ενίσχυση, τις νέες συνδεμένες ενισχύσεις και τα τομεακά προγράμματα και θα καταβληθεί αργότερα. Από τα 829 εκ. ευρώ που ήταν η βασική ενίσχυση, ενεργοποιήθηκαν από τη διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ τα 741 εκ. ευρώ, δηλαδή 88 εκατ. λιγότερα από τα προβλεπόμενα. Που σημαίνει ότι οι δικαιούχοι γεωργοί, κτηνοτρόφοι και επιχειρήσεις του κλάδου, έλαβαν 88 εκατ. ευρώ λιγότερα από τα αρχικώς προγραμματισμένα, χωρίς καμία εύλογη εξήγηση. Από τα 741 εκατ. που ενεργοποιήθηκαν, καταβλήθηκαν ως προκαταβολή το 70%, ήτοι 518 εκ. ευρώ, ενώ τελικώς πιστώθηκαν στους δικαιούχους μόνο τα 488,5 εκ. ευρώ, δημιουργώντας εύλογες αμφιβολίες και απορίες για τη νόμιμη και προς το συμφέρον των δικαιούχων πληρωμή των ενωσιακών ενισχύσεων. Λόγω της κατάστασης που δημιουργήθηκε και της έλλειψης πειστικών απαντήσεων, ζήτησα την παραίτηση της διοίκησης του Οργανισμού.

– Τι προτίθεσθε, δηλαδή, να πράξετε στον ΟΠΕΚΕΠΕ;

Είμαστε έτοιμοι να τοποθετήσουμε νέα προσωρινή διοίκηση. Πρόθεσή μας είναι να οργανωθεί και να εκσυγχρονιστεί άμεσα το πληροφοριακό σύστημα του ΟΠΕΚΕΠΕ. Διαρκής στόχος της είναι να υπάρχει πεδίο σωστής συνεργασίας και με όρους διαφάνειας, με τη Διοίκηση και τους εργαζομένους στον Οργανισμό, με τις συνεργαζόμενες εταιρείες, τους τεχνικούς συμβούλους, τα εταιρικά ή ατομικά ΚΥΔ, με όλους τους εμπλεκόμενους. Στόχος και δέσμευσή μας είναι ένας σύγχρονος και υγιής Οργανισμός, ο οποίος θα λειτουργεί σύμφωνα με τους κανόνες και το πλαίσιο που έχει θέσει η Κοινότητα. Ενας Οργανισμός που θα στηρίζεται σε γερές βάσεις και θα εκπληρώνει τον σκοπό του για σωστή, έγκαιρη και διαφανή καταβολή ενισχύσεων, λειτουργώντας με συνέπεια και πλήρη διαύγεια, στο πλαίσιο των εντολών του πρωθυπουργού , ώστε να υπάρχει συστηματική, διαρκής και αδιάληπτη στήριξη των αγροτών της χώρας μας και γενικά του πρωτογενούς τομέα, που για την κυβέρνηση της ΝΔ αποτελεί βασικό πυλώνα της οικονομικής της πολιτικής.

– Πότε θα μπορέσουν να μετέχουν οι αγρότες στα Επιμελητήρια;

Με νομοσχέδιο που πέρασε από το υπουργικό συμβούλιο και σύντομα θα κατατεθεί στη Βουλή, θα προβλέπεται η ίδρυση Αγροτικών Τμημάτων στα Επιμελητήρια. Τα Αγροτικά Τμήματα θα μπορέσουν να συμβάλλουν στην ενδυνάμωση του αγροτικού τομέα μέσω καινοτόμων πρακτικών, ώστε το φυτικό και ζωικό κεφάλαιο να συμβαδίσει με τις αγοραστικές απαιτήσεις των καιρών μας. Θα μπορέσουν να στηρίξουν τους αγρότες μέσω συμβουλευτικών κέντρων και να ακολουθηθεί η σωστή προώθηση των ελληνικών αγροτικών προϊόντων στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Η γνώση, σήμερα, είναι ο μεγαλύτερος πλούτος που μπορεί να έχει ένας επαγγελματίας αγρότης. Και αυτή τη γνώση θέλουμε να διασφαλίσουμε μέσα από τη συμμετοχή τους στα Επιμελητήρια.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News