Aπεί ρωτάν (Των Ηπειρωτών)… Οι «Επιλογές» αφιερώνουν το σημερινό ένθετο στον Πανηπειρωτικό Σύλλογο Πατρών. Γενιές Ηπειρωτών έφυγαν από τα μέρη τους και ήλθαν στην Πάτρα επειδή έτσι τα έφερε η ζωή. Πρόκοψαν, κι αυτοί, και τα παιδιά τους, και τα εγγόνια τους… Δεν ξέχασαν όμως ποτέ τον τόπο καταγωγής τους.

Των Ηπειρωτών

Ο Πανηπειρωτικός ιδρύθηκε το 1919 και έγινε ο γνήσιος εκφραστής τους. Οι δράσεις, οι πρωτοβουλίες και η έμφυτη δημιουργικότητα των Ηπειρωτών δεν έμειναν στα στενά όρια του Συλλόγου. Κατάφερε στο πέρασμα του χρόνου με τη συμβολή όλων των διοικήσεών του, να γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της Πάτρας.


Σημαντικές μορφές που ηγήθηκαν του Πανηπειρωτικού, όπως ο Τοπάλης, ο Ράπτης κ.ά. είχαν σημαντική συνεισφορά και στην κοινωνική ζωή της Πάτρας. Επίσης, μεγάλες οικογένειες Ηπειρωτών (Πράτσικας, Τζίνης, Κρεμμύδης κ.ά.) διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην οικονομική και κοινωνική ζωή της πόλης, που επέλεξαν για δεύτερη πατρίδα τους.
Στο σημερινό ένθετο επιλέξαμε την προβολή του πολιτιστικού και πολιτισμικού χαρακτήρα του Πανηπειρωτικού σήμερα, με μια μικρή «δόση» από την πλούσια ιστορία τουΣυλλόγου.
Είναι πολύ ενθαρρυντικό, όχι μόνο για τους Ηπειρώτες της Πάτρας αλλά και για την πόλη συνολικά, ότι ο χώρος τους («Σπίτι του Ηπειρώτη», Μουρούζη 14) μετατρέπεται καθημερινά σε μια ζωντανή κυψέλη πολιτισμού μέσα από ποικίλες δραστηριότητες: θεατρικές, χορωδιακές, χορευτικές, μουσικές κ.ά. Είναι κυρίως αυτή η ανάγκη για διατήρηση του Ηπειρώτη με τον τόπο του, αλλά όχι μόνο. Οι δράσεις προσφέρουν κάτι πολύ περισσότερο από την διάσωση και τη διάδοση της παράδοσης. Είναι ένας Σύλλογος κι ένας χώρος κοινωνικοποίησης για τα παιδιά και συναναστροφής για τα μεγαλύτερα μέλη.

Η μακρόχρονη πορεία και ιστορία του

Ο Πανηπειρωηκός ξεκινάει επίσημα το 1919, στηρίζεται από χιλιάδες Ηπειρώτες που διαμένουν και ευημερούν στη Πάτρα, αφήνοντας σπουδαία δημιουργήματα και μεγάλες ευεργεσίες. Ξεχωριστές είναι:


> Το Στρούμπειο Παρθεναγωγείο, σχολικό συγκρότημα σήμερα στη Μαιζώνος, δωρεά του Γεωργίου & Κων/νου Στρούμπου.
> Ο ναός του Αγίου Ιωάννη Πράτσικα από τους αδελφούς Πράτσικα από τη Δρόβιανη της Βορείου Ηπείρου.
> Ο μητροπολιτικός ναός της Ευαγγελίστριας, τον οποίο έκτισαν οι ηπειρώτες έμποροι της Πάτρας.
> Το Αρσάκειο, κτίριο δωρεά του μεγάλου ευεργέτη Απόστολου Αρσάκη προς τον Δήμο Πατρέων.

Ο Σύλλογος

Στο πέρασμα του χρόνου, ο Σύλλογος δείχνει ιδιαίτερη αντοχή και συνοχή, με μοναδική εξαίρεση στη διάρκεια του πολέμου, οπότε προσωρινά αδρανεί.
Μετά την Κατοχή όμως, ανασυντάσσεται με πρόεδρο τον Μ. θέμελη. Ακολουθεί η προεδρία του Γ. Ντόντη, διευθυντή τότε της Εμπορικής Τράπεζας, μέχρι το 1949.


Ο επόμενος πρόεδρος είναι ο Δ. Μπογδανόπουλος, μέχρι το 1954. Την περίοδο αυτή αναπτύσσονται πολλές εκδηλώσεις, οι οποίες αγκαλιάζονται από τους Ηπειρώτες της Πάτρας.
Από το 1954 μέχρι το 1965 πρόεδρος είναι ο Γ. Πανταζής, ο οποίος έχει διατελέσει και δήμαρχος Πατρέων. Ο X. Αναστασίου αναζωογονεί τον Σύλλογο μέχρι το 1982, οπότε και πρόεδρος αναλαμβάνει ο Ε. Τοπάλης.
Η οργάνωση χορευτικών τμημάτων και η συστηματική διδασκαλία των ηπειρώτικων χορών, η κατασκευή παραδοσιακών ενδυμασιών, η δημιουργία αθλητικών τμημάτων και ο εμπλουτισμός της βιβλιοθήκης αποτελούν βασικά επιτεύγματα της συγκεκριμένης περιόδου, την οποία συνεχίζει μα αξιόλογες επιτυχίες και δράσεις ο Κ. Λιαρής.
Το 1991 αναλαμβάνει πρόεδρος ο Μ. Μαγκλάρας. Ακολουθεί μία μακρόχρονη και πετυχημένη περίοδος για τον ιστορικό σύλλογο της Πάτρας, κατά την οποία εξελίσσεται σε έναν αξιοσημείωτο πολιτιστικό φορέα της περιοχής της Αχαΐας, με καθολική αναγνώριση. Πολλές εκδηλώσεις πραγματοποιούνται, καλύπτοντας πολύ μεγάλο φάσμα δραστηριοτήτων.
Η πορεία και οι δραστηριότητες του Πανηπειρωτικού Συλλόγου τα τελευταία χρόνια ως σήμερα ξεδιπλώνονται στις σελίδες που ακολουθούν, όπου θα παρουσιάσουμε έναν ξεχωριστό σύλλογο, που διακρίνεται με μεγάλη επιτυχία στους ζοφερούς καιρούς που διανύουμε.

Πηγή πολιτισμού

Ο Σύλλογος των Ηπειρωτών της Πάτρας συνεχίζει δυναμικά και αποτελεσματικά την πορεία του στα πολιτιστικά και κοινωνικά δρώμενα της πόλης μας. Καλούμε όλους τους Ηπειρώτες και φίλους της Ηπείρου να βαδίσουμε μαζί τον δρόμο της παράδοσης και του πολιτισμού. Η Ηπειρος αποτελεί πηγή λαϊκού πολιτισμού και ιστορίας, που κληρονομείται από γενιά σε γενιά ως μία ιερή παρακαταθήκη.


Η περηφάνια, η λεβεντιά και η αγωνιστικότητα των προγόνων μας είναι αρετές και αξίες που δεν μας αφήνουν απαθείς, αλλά μας καλούν να τις υπερασπιστούμε. Μας ατσαλώνουν τη θέληση και το πείσμα να αντιταχθούμε σε οτιδήποτε μας προσβάλλει την ταυτότητα ως Ηπειρο, αλλά και ως πατρίδα Ελλάδα.

Λαογραφική έκθεση

Στην οδό Μουρουζη 14, στο «Σπίτι του Ηπειρώτη», λειτουργεί τα τελευταία χρόνια μια λαογραφική έκθεση που περιλαμβάνει αντικείμενα της καθημερινής ζωής των Ηπειρωτών από το παρελθόν. Προέρχονται από την ιδιωτική συλλογή του Δημήτρη Μάκκα.
Τα εκθέματα φυλάσσονταν στο σπίτι του Δ. Μάκκα, στο Ριζό Ιωαννίνων. Σκέφτηκε τι να τα κάνει. Συζήτησε το θέμα με τον αείμνηστο Παύλο Βρέλλη, φίλο του και δημιουργό του γνωστού μουσείου κέρινων ομοιωμάτων στα Γιάννενα. «Φτιάξε ένα μουσείο» τον παρότρυνε. Ομως ο Δ. Μάκκας δεν έβλεπε να υπάρχει προοπτική σε ένα τέτοιο εγχείρημα.


Το 2005 έγινε μια συζήτηση με τη διοίκηση του Πανηπειρωτικού Συλλόγου Πατρών και συμφωνήθηκε να δημιουργηθεί η λαογραφική έκθεση με αντικείμενα, ώστε να την βλέπουν παλιά και νέα μέλη, αλλά και να είναι επισκέψιμη από σχολεία της Πάτρας. Σχεδόν όλα τα αντικείμενα ανήκαν στην οικογένειά του. Κατά παραγγελία του δωρητή ο χώρος που διατέθηκε στην κεντρική αίθουσα του «Σπιτιού του Ηπειρώτη» διαμορφώθηκε σε τέσσερα τμήματα. Το καθένα απ’ αυτά περιέχει αντικείμενα που χρησιμοποιούνταν για διαφορετικές εργασίες και ασχολίες στην καθημερινότητα των Ηπειρωτών.

Αγάπη για τον τόπο καταγωγής

Ο Πανηπειρωτικός Σύλλογος Πάτρας αποτελεί έναν από τους λίγους φορείς πολιτισμού, που στόχο έχει τη διατήρηση και διάδοση όλων εκείνων των ξεχωριστών χαρακτηριστικών της πολιτιστικής και πολιτισμικής κληρονομιάς της Ηπείρου και κατ’ επέκταση της πατρίδας μας.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Σύλλογος αναπτύσσει ένα ευρύ φάσμα πολιτιστικών δραστηριοτήτων.
Τον Φλεβάρη, γιορτάζοντας την απελευθέρωση των Ιωαννίνων και τη μνήμη του ΝεομάρτυραΓεωργίου, γίνεται Δοξολογία στην Ιερά Μητρόπολη και μετά η κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας όπου γίνεται και η βράβευση Ηπειρωτόπουλων που αρίστευσαν σε Γυμνάσιο και Λύκειο την προηγούμενη σχολική χρονιά.

Λίγο πριν το Καρναβάλι, διοργανώνεται ο μεγάλος αποκριάτικος χορός, πάντα με ζωντανή ηπειρώτικη ορχήστρα. Τα τελευταία χρόνια οι νέοι του Συλλόγου συμμετέχουν με δικό τους γκρουπ στο θεσμό.
Στις σταθερές εκδηλώσεις του Συλλόγου είναι και το παραδοσιακό πανηγύρι, που διοργανώνεται μετά τη θεία Λειτουργία στο εκκλησάκι των Μυροφόρων.

  • Από τις “Επιλογές” της “Π” στις 7 Νοεμβρίου 2015