Παγωμένοι πλανήτες

Του Κωνσταντίνου Μάγνη, Διευθυντή Σύνταξης της εφημερίδας «Πελοπόννησος».

 

Όταν δουλεύεις στις ειδήσεις, πολύ συχνά συμβαίνει ο έξω κόσμος να ξέρει πολύ περισσότερα από σένα, αν τύχει να έχεις αφιερώσει τις μέρες σου σε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο της επικαιρότητας: Σου διαφεύγουν τα άλλα, που αν τραβούν το δημόσιο ενδιαφέρον, η κοινωνία τα έχει ρουφήξει, από την τηλεόραση, το διαδίκτυο, την εφημερίδα (ξέρετε από πού κατ’ εξοχήν). Αυτό μας συνέβαινε κατά κόρον με τον κόβιντ: Πότε φορούσαμε μάσκα και πού ή πόσα άτομα μπορούσαν να μπαίνουν στο αυτοκίνητο ή αν μπορούσες να πας για μπάνιο ή στη μαμά σου, αυτά ήταν ζητήματα για τα οποία ρωτούσαμε όσους ήξεραν, και πάντα όλοι ήξεραν, διότι εσύ πού να ξέρεις, εσύ δουλεύεις στις ειδήσεις.

Έτσι και τώρα με τις αποσύρσεις συσκευών, μόλις μάθαμε τα νέα, πεταχτήκαμε.

-Α, ωραία, κάπου μας έχει ξεμείνει ένα ανενεργό παλιό ψυγείο, ευκαιρία να το ξεφορτωθούμε, να πάρουμε κανένα φράγκο.

-Δεν παίρνεις λεφτά, μας προσγειώνει ο συνάδελφος. Παίρνεις κρέντιτ, ανάλογα με το εισόδημά σου, για να κάνεις ανταλλαγή.

-Δε βαριέσαι, είπαμε. Ας πάρουμε κρέντιτ, μπας και πάρουμε μια τηλεορασίτσα για το γραφείο ή ένα ηχητικό μηχάνημα.

-Δεν μπορείς;

-Γιατί να μην μπορώ; Συσκευές δεν είναι και τούτα;

-Είναι, αλλά εσύ, αφού δίνεις ψυγείο, ψυγείο μπορείς να πάρεις.

-Μα έχω ψυγείο.

-Πάρε κι άλλο.

-Τι να το κάνω δεύτερο ψυγείο; Δεν έχω ταβέρνα. Και στην ηλικία μας, με αυτά που μας αφήνουν να τρώμε, περισσεύει χώρος να βάζω και βιβλία μέσα.

-Μόνο ψυγείο κάνει να πάρεις, λέμε.

-Έχει βγει ψυγείο που να παίζει μουσική;

-Όχι.

-Τα πλυντήρια πώς παίζουνε;

-Είναι η μουσική που σε ειδοποιεί ότι τελείωσε η πλύση

-Ε, το ψυγείο δεν μπορεί να σε ειδοποιεί ότι πάγωσε το νερό;

-Πάρ΄ το απόφαση. Μόνο ψυγείο μπορείς να πάρεις, γιατί ο στόχος δεν είναι να σε βοηθήσουν να πάρεις καινούργιες συσκευές. Αυτό θα το κάνεις με την τσεπούλα σου. Στόχος είναι να αντικαταστήσεις τις συσκευές που επιβαρύνουν το περιβάλλον, με καινούργιες.

-Έτσι ε; Λοιπόν, άμα θέλουν πόλεμο, θα τον έχουν. Θα φέρω το παλιό ψυγείο στο γραφείο, θα το βάλω στην πρίζα και θα το έχω ανοιχτό, να κάνει το κλιματιστικό.

Ο συνάδελφος μας κοίταξε με την απαρέσκεια και τον οίκτο με τον οποίο κοιτάς τον απολίτιστο. Και το μυαλό μας πέταξε στο παλιό, παραπεταμένο ψυγείο που κάποτε ζούσε μέρες ευφορίας, ξεχειλίζοντας από ζαρζαβατικά, μπριζόλες και κιμάδες, σε εποχές πολυπραγμοσύνης και ανησυχίας, τότε που η ελληνική οικογένεια ανακάλυπτε τις ομαδικές εξορμήσεις, στον προθάλαμο του πολιτισμού των γουίκ εντ και των διακοπών. Πότε πάλιωσε το πρώτο παλιό ψυγείο, κι έγινε ένας σοφός, συνεπής γεράκος που χρειάστηκε εναλλακτική υποστήριξη; Το πρώτο παλιό ψυγείο, χαμηλού αναστήματος, θορυβώδες, με μπελαλίδικες αποψύξεις, μια πρόκληση να κατανοήσεις ποια σατανική τεχνολογία καταφέρνει να ρίχνει τη θερμοκρασία, πώς γίνεται η θέρμη του ρεύματος να κάνει ένα μοτέρ να παγώνει τον χώρο. Το πρώτο παλιό ψυγείο, με ταπεινούς χώρους: Τι να’ χες να παγώσεις, δα;

Οι οικογένειες ψώνιζαν το φαγητό των ημερών από τον χασάπη και τον μπακάλη της γωνίας. Τα μαγειρέματα του 15ημέρου, τα στοκαρίσματα, οι κετσαπ και τα αναψυκτικά, τα μακράς διαρκείας γάλατα, όλα αυτά ήρθαν αργότερα να μας παχύνουν τις μνήμες και τις προσδοκίες των απολαύσεων. Ο κύκλος έγινε, το πρώτο παλιό ψυγείο ετελεύτησε μαζί με τους παππούδες, και πρόλαβαν και πάλιωσαν και απόθαναν και τα επόμενα. Ανοίγεις το εγκαταλειμμένο μαραφέτι, και βλέπεις τις υποδοχές και τα ράφια σαν αίθουσα του ιατροδικαστή, με απόντα τα πτώματα της πολύχρονης κατανάλωσης, ξεπερασμένη τεχνολογία. Σήμερα ήρθαν τα έξυπνα ψυγεία, τα μορφωμένα, τα διαστημικά, και σύντομα θα έρθουν τα συστήματα που θα σου φωνάζουν, το αυγό θα δηλώνει πόσων ημερών είναι και το πεπόνι θα σε ενημερώνει ότι θα πρέπει να το σφάξεις.

Προς το παρόν, το παρελθόν μπαίνει στον πάγο. Χρειαζόμαστε ένα νεκροταφείο παλαιών τεχνολογιών, να ανάβουμε κανένα κερί στις πρώτες μας τηλεοράσεις, στα βαριά ραδιόφωνα, τα τρανζίστορ των αγώνων της Κυριακής και του Θεάτρου της Δευτέρας, τις πρωτόγονες τοστιέρες και ψηστιέρες που έτρεμες μήπως παρά τρίχα ακουμπήσεις, τις ηλεκτρικές κουζίνες με τα μαύρα, μελαγχολικά μάτια , και τα δαιμονικά πλυντήρια που όταν μάχονταν με τα ρούχα γινόταν ο πόλεμος του νοικοκυριού, και παραφύλαγες μην αρχίσει το πλυντήριο να την κάνει μαλλιοκούβαρα μαζί με την ηλεκτρική σκούπα με την οποία είναι βέβαιο ότι τσακώνονταν εν ώρα λειτουργίας.

Παλιά ψυγεία, παλιά αυτοκίνητα και τρένα, παλιά καράβια, παλιοί δρόμοι και αρχαίοι φωτισμοί, παλιές ασπρόμαυρες εκπομπές και φωνές των ανθρώπων που πήρε ο χρόνος μαζί του. Πρόγραμμα ανακύκλωσης. Δίνεις τις αναμνήσεις σου, παίρνεις μια επιταγή, σου φέρνουν μια καινούργια συσκευή, και γίνεσαι καινούργιος, φρέσκος, ελαστικός, παίρνεις τη μπάλα και φεύγεις για την πλατεία, να βρεις την παρέα των σκελετών, για παιχνίδι.