Παρίσι 2024: Η Ολυμπιακή Φλόγα ανέβηκε στον ουρανό

Ο Λαυρέντιος Γ. Δελλασούδας είναι ομ. καθηγητής ΕΚΠΑ-π. πρόεδρος Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής, Ψυχολογίας ΕΚΠΑ.

Στις Μαΐου 2024, με αφορμή το ταξίδι της Ολυμπιακής Φλόγας από την Ελλάδα στη Γαλλία με το ιστορικό ιστιοφόρο Belem, το οποίο ναυπηγήθηκε την ίδια χρονιά με την τέλεση των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, η Διεθνής Ολυμπιακή Ακαδημία σημείωνε διακηρυκτικά ότι: «Το Ολυμπιακό Πνεύμα συνδέεται με τις αξίες και τα ιδεώδη του Ολυμπισμού. Η πνευματική διάσταση των Αγώνων τονίστηκε εξαρχής από Pierre de Coubertin και πάνω σ’ αυτή βασίστηκαν οι αξίες, που αποτελούν το θεμέλιο λίθο της αθλητικής και Ολυμπιακής Παιδείας. Η συμβολή των αξιών στην εκπαίδευση και την κοινωνία κρίνεται θεμελιώδης σε όλο τον κόσμο».

Στη συνέχεια επιχειρώντας να δώσουμε απάντηση στο ερώτημα για το ποιες είναι οι αξίες αυτές αναφερθήκαμε «σε μία ερμηνευτική προσέγγιση του ύμνου των Ολυμπιακών Αγώνων, τον οποίο έγραψε ο Κωστής Παλαμάς το 1895 εν όψει της σύγχρονης αναβίωσης των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα το 1896. Ο «Ολυμπιακός ύμνος» είναι μια επίκληση στο πνεύμα του Αρχαίου Ολυμπισμού, αλλά κι όπως έχει καταγραφεί στη συνείδηση του σύγχρονου κόσμου («ωραίο», «μεγάλο», «αληθινό»), προκειμένου να φωτίσει και να κυριαρχήσει στους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες. Στην πραγματικότητα ο ποιητής εύχεται τα ιδεώδη των αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων (ευγενής άμιλλα, ανιδιοτελής συμμετοχή των αθλητών, συναδέλφωση των λαών, ολυμπιακή εκεχειρία κ.ά.) να γίνουν σεβαστά και στη σύγχρονη εποχή. Ιδιαίτερα τονίζει την παγκόσμια αποδοχή και τον πάνδημο σεβασμό που γνωρίζει το αρχαίο Ολυμπιακό Πνεύμα. Η τέλεση των Αγώνων αποτελεί αφορμή για να αποτίσουν όλοι οι άνθρωποι φόρο τιμής στο σπάνιο συνδυασμό δυναμισμού και αγνότητας («λευκοπόρφυρος ναός»), που χαρακτήριζε το αρχαίο ολυμπιακό ιδεώδες.

Ενώ παρακολουθούσα την Τελετή Εναρξης της 33ης Ολυμπιάδας με προοπτική την επισήμανση των σύγχρονων κοινωνικών μηνυμάτων που εκπέμπουν κάθε φορά οι Ολυμπιάδες, άλλαξα προσανατολισμό. Η αιτία ήταν και πάλι η Ολυμπιακή Φλόγα. Παρωθούμενος από το φως, που εκπέμπει από εκεί ψηλά που ανέβηκε σαν ήλιος για να στέλνει τα μηνύματά της από τις κεραίες του Πύργου του Αιφελ θεωρώ αναγκαίο να γνωστοποιήσω ένα συγκεκριμένο γεγονός για το οποίο «νομιμοποιούμαι» όπως εκτιμώ «να ομιλώ». Πρόκειται για την ιστορία και το μέσον μεταφοράς της Ολυμπιακής Φλόγας.

Βέβαια η αφορμή, η έμπνευση προήλθε από την προ ημερών επίσκεψή μου σε μια έκθεση, που φιλοξενείται στο σπίτι που γεννήθηκε και έζησε τα πρώτα 7 χρόνια της ζωής του ο Κ. Παλαμάς, στην έκθεση της Ολυμπιακής Λαμπαδηδρομίας «Η Φλόγα του ωραίου του μεγάλου και τ’ αληθινού στην Πάτρα, του Κωστή του Παλαμά της Κούλας Πράτσικα», την οποία διοργάνωσε η Δημοτική Παράταξη «σπιράλ» και φιλοξενεί η Στέγη Γραμμάτων «Κωστής Παλαμάς», μη παραλείποντας να συγκρατήσουν και την ιστορία της διέλευσης της Φλόγας από την πόλη των Πατρών.

Ξεφυλλίζοντας το νοητό σπιράλ της έκθεσης βλέπουμε περιγραφές και εκθέματα με δάδες και πλήθος κειμηλίων και ενθυμημάτων για τις παρακάτω θεματικές ενότητες, το σύνολο των οποίων αφενός μεν καταδεικνύει τόσο τη σημασία όσο και την πρωτοτυπία της και αφετέρου παρωθεί τον επισκέπτη να συγχαρεί εμπνευστές και συντελεστές.

1. Ολυμπιακή Φλόγα: Ιερό σύμβολο Ιδεωδών και Αξιών

2. Απαρχές της σύγχρονης Λαμπαδηδρομίας

3. Τελετή της Αφής

4. Ταξίδι της Ιερής Φλόγας (οι δάδες χειμερινών, θερινών, Παραολυμπιακών Αγώνων)

5. Το πέταλο από τον βωμό των Ολυμπιακών αγώνων του Λονδίνου 2012

6. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας

7. Πρώτη λαμπαδηδρομία: Αρχ. Ολυμπία-Βερολίνο (1936) & η πρώτη Πρωθιέρεια Κούλα Πράτσικα

8. Ο Ολυμπιακός Υμνος Παλαμάς-Σαμάρας

9. Ενθυμήματα

Σημειώνεται ότι ήδη η έκθεση εμπλουτίστηκε με την προσωπική συλλογή του Ομ. του ΕΚΠΑ-επικεφαλής της έδρας και του Δικτύου UNESCO για τη Διαχείριση & Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη στη Μεσόγειο Μιχάλη Σκούλλου, η οποία περιλαμβάνει το σπάνιο πορτραίτο του Σπύρου Λούη από τον ζωγράφο Νικολάο Φερεκύδη, αυθεντικά ολυμπιακά μετάλλια (πρώτη Ολυμπιάδα 1896 και Μέσο-Ολυμπιάδα 1906), σπάνια μετάλλια (Βερολίνο 1936), αναμνηστικά νομίσματα (Μόσχα 1980, Αθήνα 2004), «Ειδική διάταξη τρισδιάστατης παρουσίασης φωτογραφιών από Αρχαία Ολυμπία» κ.ά.

Κλείνω τη σύντομη αυτή ξενάγηση σημειώνοντας ότι το «νομιμοποιητικό» για τον γράφοντα στοιχείο σύνταξης του παρόντος σημειώματος αποτελεί η εικόνα από τη συμμετοχή του στη μεταφορά της Ολυμπιακής Φλόγας στη Μελβούρνη όταν ήταν μαθητής του Α΄Γυμνασίου Αρρένων Πατρών.