Πένυ Θεολόγη-Γκούτη: «Θείο δώρο η απρόσμενη αναγνώριση»

Μαγδεβούργο

Υπεύθυνη στο Μουσείο Επιστημών και Τεχνολογιών (ΜΕΤ) Πανεπιστημίου Πατρών -το οποίο ΜΕΤ μαζί με την οικογένειά της είναι οι δυο «μεγάλες αγάπες» της- και αντιπρόεδρος Ελληνικού Τμήματος ΙCOM, χρίστηκε, με διάταγμα της πρωθυπουργού της Γαλλικής Δημοκρατίας, Chevalier dans l’ Ordre des Palmes académiques για την προσφορά της στον πολιτισμό και τις επιστήμες. Η Πένυ Θεολόγη-Γκούτη ξεναγεί την «Π» σε σταθμούς της επαγγελματικής της πορείας, που όπως σημειώνει «έχει στηριχθεί σε πολύ σκληρή δουλειά και συνεργασίες».

Τι θυμάστε εντονότερα από τα παιδικά σας χρόνια;

Τις επισκέψεις με τη μητέρα μου στη Λαϊκή αγορά της Καρδίτσας, όπου Καραγκούνηδες, σαρακατσάνοι, βλάχοι και ορεσίβιοι ξεπούλαγαν τα τελευταία τεκμήρια του παραδοσιακού τους πολιτισμού, φορεσιές, κοσμήματα, κ.λπ., μια εποχή που στην Ελλάδα συντελούνταν μεγάλες κοινωνικές αλλαγές. Κάπου εκεί, μέσα από τη συλλεκτική δραστηριότητα της μητέρας μου άρχισαν να χαράσσονται στο μυαλό μου οι λέξεις πολιτισμός, παράδοση, μουσείο.

Επιλέξατε να σπουδάσετε αρχιτέκτων μηχανικός επειδή…

…είναι μια δημιουργική επιστήμη που θα με οδηγούσε στον χώρο του πολιτισμού και των μουσείων, αλλά και στην εθνολογία μέσα από μια διαφορετική οπτική.

Συνεπώς η Εθνολογία ήταν έρωτας;

Ηταν σίγουρα έρωτας από την παιδική ηλικία, που φούντωνε καθώς μεγάλωνα, παρά το ότι φοιτούσα σε πρακτικό τμήμα στο Γυμνάσιο και παρά την αγάπη μου για τα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες.

Πότε έρχεστε στην Πάτρα και ξεκινάτε να εργάζεστε στο Πανεπιστήμιο Πατρών;

Στην Πάτρα ήρθα το 1986, λόγω του συζύγου μου, ο οποίος ήταν ήδη μέλος ΔΕΠ στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Εργάστηκα σε άλλους χώρους πριν να αναλάβω, το 1998, την οργάνωση αρχικά και στη συνέχεια τη λειτουργία του Μουσείου Επιστημών και Τεχνολογίας.

Τι αγαπάτε και ποιες οι προκλήσεις της δουλειάς σας ως υπεύθυνης στο Μουσείο Επιστημών και Τεχνολογιών (ΜΕΤ) του Πανεπιστημίου Πατρών;

Είναι αδύνατον να απαριθμήσω όλα όσα αγαπώ στη δουλειά μου. Η δημιουργικότητα, οι συνεργασίες με διαφορετικούς ανθρώπους και φορείς, ο συνεχής εμπλουτισμός των γνώσεων, η σύνδεση των επιστημών με τις τέχνες είναι μερικά. Πάνω απ’ όλα όμως αγαπώ τη μετάδοση γνώσεων στο κοινό, κυρίως στα παιδιά που κατακλύζουν καθημερινά το ΜΕΤ στις εκπαιδευτικές δράσεις του. Τα χαμόγελα ευχαρίστησης όταν φεύγουν, αξίζουν τα πάντα.

Το Μουσείο είναι μια πρόκληση! Κλήθηκα να υλοποιήσω μια ιδέα, από μόνο του μια πρόκληση! Ενας συνεχής αγώνας με δυσκολίες, αναζήτηση λύσεων, με πολλές θεματικές, αναρίθμητες συνεργασίες με συνεχή αναζήτηση κοινής γλώσσας επικοινωνίας μέσα από τη δημιουργικότητα. Αγωνιάς να προχωρά, να είναι όσο πιο σύγχρονο με τα μέσα που διατίθενται. Το βλέπεις να προχωρά, να ολοκληρώνονται κάποιοι στόχοι του, να τίθενται νέοι, να ανοίγει και να λειτουργεί. Ολες αυτές οι προκλήσεις σε κάνουν να αγαπάς ακόμα περισσότερο τη δουλειά σου, ιδιαίτερα όταν οι έχοντες την ευθύνη συνεργάζονται και σε στηρίζουν.

Τι προσέφερε στο ΜΕΤ η ενεργή συμμετοχή σας στο Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων-ICOM;

Το ICOM είναι ο κυριότερος διεθνής οργανισμός για τα μουσεία. Το ανακάλυψα την εποχή των σπουδών μου και έγινα επίσημα μέλος του, το 1989. Σήμερα είμαι αντιπρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος και μέλος της Διεθνούς Επιτροπής Ψηφισμάτων, ενώ έχω υπηρετήσει σε διάφορες άλλες θέσεις. Οταν ανέλαβα την οργάνωση του ΜΕΤ, συνέβαλα παράλληλα μαζί με συναδέλφους από όλο τον κόσμο στην ίδρυση της Διεθνούς Επιτροπής Πανεπιστημιακών Μουσείων UMAC/ICOM. Συμμετέχοντας ενεργά στο ICOM βρίσκεσαι στο κέντρο των εξελίξεων. Ανταλλάσσεις απόψεις κι εμπειρίες, εμπνέεσαι, ανακαλύπτεις τάσεις, κατευθύνσεις και καινοτομίες της εποχής. Πιστεύω ότι επέδρασε θετικά στο ΜΕΤ και βοήθησε να αναπτυχθεί ως ένα σύγχρονο συμμετοχικό μουσείο που συνδέει τις τρεις βαθμίδες της εκπαίδευσης εκλαϊκεύοντας τις επιστήμες και την τεχνολογία.

Επαγγελματικές υποχρεώσεις από τη μια πλευρά της ζυγαριάς, οικογενειακές από την άλλη. Καταφέρατε τη χρυσή ισορροπία;

Θέλω να πιστεύω ότι πέτυχα μια σχετική ισορροπία. Η οικογένειά μου και το ΜΕΤ είναι οι δυο μεγάλες αγάπες μου και η προσπάθεια είναι συνεχής και αδιαπραγμάτευτη.

Πρόσφατα, η Γαλλική Δημοκρατία με διάταγμα της πρωθυπουργού της, σας έχρισε Chevalier dans l’ Ordre des Palmes académiques για την προσφορά σας στον πολιτισμό και τις επιστήμες. Συναισθήματα/σκέψεις;

Είμαι ιδιαίτερα συγκινημένη για την τιμή που έλαβα. Η επαγγελματική μου πορεία έχει στηριχθεί σε πολύ σκληρή δουλειά και συνεργασίες, χωρίς ποτέ να αναζητήσω αναγνώριση, παρά μόνο στα μάτια των παιδιών, των εκπαιδευτικών και του κοινού που συμμετέχουν στις δράσεις του Μουσείου. Οταν η αναγνώριση έρχεται χωρίς να την περιμένεις, τότε αποτελεί θείο δώρο. Η Γαλλία είναι η χώρα που διαμόρφωσε σε μεγάλο βαθμό την προσωπικότητά μου, μέσα από σπουδές και εμπειρίες. Η τιμή είναι τεράστια κι ευχαριστώ πολύ το Γαλλικό Ινστιτούτο Πάτρας, από τους στενότερους συνεργάτες του Μουσείου, που με τιμούν με την εμπιστοσύνη τους.

Ποια στοιχεία του χαρακτήρα σας υπήρξαν, εκτός από τις γνώσεις και τη δουλειά, «λιθαράκια» του «οικοδομήματος» που έχετε δημιουργήσει;

Ανήσυχο πνεύμα, δημιουργικότητα, ομαδικότητα, συστηματική δουλειά, διάθεση για συνδυασμό διαφορετικών θεματικών, πειραματισμός με καινούργιες ιδέες, επιμονή, υπομονή, προσήλωση στους στόχους.

Τα όνειρά σας;

Ονειρεύομαι το ΜΕΤ με ολοκληρωμένο κτίριο, νέες μόνιμες εκθέσεις για περισσότερες πλευρές της επιστήμης και τεχνολογίας, με ποικίλες δράσεις συνδημιουργίας με το κοινό, να αποτελεί πολιτιστικό προορισμό μάθησης και αναψυχής για όλους.

Ονειρεύομαι τα ελληνικά μουσεία περισσότερο συμμετοχικά, να λαμβάνουν ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση του μέλλοντος της ελληνικής κοινωνίας, όπως τους αξίζει.