Πότε αποφοιτούν οι φοιτητές μας – Υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης – Τι δηλώνουν οι Χρήστος Μπούρας, Θ. Κατσής και Ι. Καλαβρουζιώτης

Τα Πανεπιστήμια Πατρών και Πελοποννήσου πάνω από τον μ.ο. αποφοίτησης στην Ελλάδα – Τι δείχνουν τα στοιχεία της έκθεσης ΕΑΑΕ

Πότε

Πολύ καλή δουλειά γίνεται στα πανεπιστημιακά ιδρύματα που βρίσκονται στη Δυτική Ελλάδα και αυτό φαίνεται και από τα στοιχεία της έκθεσης που παρουσίασε χθες η «Καθημερινή» από την Εθνική Αρχή Ανώτατη Εκπαίδευσης που μιλά για τα ελληνικά ΑΕΙ.

Το βασικό συμπέρασμα της έκθεσης είναι ότι μόλις ο ένας στους πέντε φοιτητές στα ελληνικά ΑΕΙ, ολοκληρώνει τις σπουδές του εντός του ελάχιστου χρόνου σπουδών της σχολής του. Οι περισσότεροι φοιτητές χρειάζονται σχεδόν έξι χρόνια για να ολοκληρώσουν ένα τετραετές πρόγραμμα σπουδών, που είναι και η ελάχιστη διάρκεια ενός προπτυχιακού προγράμματος.

Ειδικότερα, η έκθεση της ΕΘΑΑΕ υπογραμμίζει, μεταξύ άλλων:

• Η χώρα έχει 25 ΑΕΙ, με 423 τμήματα, με 602 προπτυχιακά προγράμματα σπουδών, 1.258 μεταπτυχιακά και 423 διδακτορικά.

• Τα ΑΕΙ έχουν 704.047 φοιτητές, εκ των οποίων οι 379.559 ενεργοί. Αρα, υπάρχουν 324.488 φοιτητές που θεωρούνται «μη ενεργοί»-«αιώνιοι», που αποτελούν το 46% του συνόλου.

• Ο φοιτητικός πληθυσμός εμφανίζεται ως ένας από τους υψηλότερους μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, αλλά και διεθνώς, κυρίως λόγω των υψηλών ποσοστών «αιωνίων» φοιτητών, οι οποίοι καθυστερούν την αποφοίτησή τους για πολλά έτη πέραν του κανονικού χρόνου σπουδών.

• Ο εθνικός μέσος όρος αποφοίτησης στην κανονική διάρκεια των σπουδών είναι 20%, δηλαδή ένας στους πέντε αποφοίτησε εντός του ελάχιστου χρόνου σπουδών. Δεκατρία από τα 23 ΑΕΙ έχουν ποσοστό αποφοίτων στην κανονική διάρκεια σπουδών πάνω από τον μέσο όρο, με τις καλύτερες επιδόσεις να σημειώνονται από το Δημοκρίτειο Θράκης (43%), το Παν. Μακεδονίας (34%), το ΕΜΠ και το Παν. Πειραιώς (32%) και το ΑΠΘ (31%).

ΜΠΟΥΡΑΣ, ΚΑΤΣΗΣ,ΚΑΛΑΒΡΟΥΖΙΩΤΗΣ

Πάμε να δούμε όμως τι συμβαίνει για τα πανεπιστήμια που βρίσκονται στη Δυτική Ελλάδα: το Πανεπιστήμιο Πατρών, το ΕΑΠ και το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου που έχει έδρα την Τρίπολη.

Πότε

Η «Πελοπόννησος» μίλησε με τον πρύτανη του Πανεπιστήμιου Πατρών Χρήστο Μπούρα, τον πρόεδρο του ΕΑΠ, και τον πρύτανη του Πανεπιστήμιου Πελοποννήσου Θανάση Κατσή και τους ρώτησε, σε ποιο επίπεδο βρίσκονται τα ιδρύματά μας όσον αφορά στην αποφοίτηση φοιτητών.

Ο πρύτανης του Πανεπιστήμιου Πατρών, Χρήστος Μπούρας, δήλωσε: «Να πω πρώτα από όλα ότι σε ορισμένες περιπτώσεις συγκρίνουμε ανόμοια πράγματα. Για παράδειγμα, το Τμήμα Ιατρικής έχει έξι χρόνια σπουδών και άλλα Τμήματα έχουν τέσσερα χρόνια σπουδών. Πάντως με βάση τα στατιστικά που έχω στα χέρια μου, ο μέσος όρος αποφοίτησης από το Πανεπιστήμιο Πατρών είναι πάνω από τον μέσο όρο στην Ελλάδα, και κυμαίνεται από το 30 ως το 35%.

Βέβαια, υπάρχουν διαβαθμίσεις, καθώς σε ορισμένα Τμήματα που είναι υψηλού επίπεδου, οι φοιτητές τελειώνουν πολύ κοντά στον χρόνο σπουδών, όμως υπάρχουν και Τμήματα που κάνουν 1,2 και 3 χρόνια επιπλέον.

Σε ό,τι αφορά το πώς θα θεραπευτεί το πρόβλημα, νομίζω ότι πρέπει να γίνει δουλειά στον επαγγελματικό προσανατολισμό στη Β΄ θμια Εκπαίδευση και υπάρχουν και άλλα θέματα. Για να πω ένα παράδειγμα, ένας φοιτητής από τα ΕΠΑΛ που μπαίνει στο Πολυτεχνείο θα δυσκολευτεί πάρα πολύ για να το ολοκληρώσει».

Πότε

Από την πλευρά του, ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Θανάσης Κατσής, υπογράμμισε: «Με βάση τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας, ο χρόνος αποφοίτησης είναι λίγο πάνω από τον μέσο όρο, που ισχύει στην Ελλάδα. Βέβαια, παίζει ρόλο και το γεγονός ότι εμείς κουβαλάμε και πολλούς αιώνιους φοιτητές των πρώην ΤΕΙ και αυτό μας ρίχνει τον μέσο όρο.

Σχετικά με τις λύσεις για το θέμα με τους αιώνιους φοιτητές, η εκτίμησή μου είναι ότι πρόκειται για πρόβλημα κυρίως αριθμητικό και όχι ουσιαστικό. Οι αιώνιοι φοιτητές ούτε βιβλία παίρνουν, ούτε επιβαρύνουν τη σίτιση και ούτε τη στέγαση».

Ο πρόεδρος του ΕΑΠ, Ιωάννης Καλαβρουζιώτης, τόνισε: «Πιστεύω ότι το ΕΑΠ δεν έχει σχέση με τα άλλα πανεπιστήμια γιατί σε εμάς όσοι φοιτητές επιλέγουν το ΕΑΠ, έρχονται συνειδητοποιημένοι για να ακολουθήσουν τα προγράμματα σπουδών.

Πότε

Πάντως, με βάση τα στατιστικά μας, στα 9 προπτυχιακά προγράμματα σπουδών ο μέσος όρος αποφοίτησης είναι τα 6 χρόνια και στα 65 μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών, που ο χρόνος φοίτησης είναι 1.5 με 2 χρόνια, ο μέσος όρος αποφοίτησης είναι περίπου τρία χρόνια. Στην περίπτωση του ΕΑΠ, οι φοιτητές στην πλειοψηφία τους είναι εργαζόμενοι και δέχονται την εξ αποστάσεως διδασκαλία, οπότε δεν μπορούν να υπαχθούν στο ίδιο σκέλος με τους αιώνιους φοιτητές».

Αυτό που συμπεραίνουμε είναι ότι τόσο το Πανεπιστήμιο Πατρών όσο και στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου γίνεται πολύ καλή δουλειά και γι’ αυτό οι μέσοι όροι που καταγράφονται είναι υψηλότεροι από αυτά που ισχύουν.

Φοιτητές: Οι μισοί παίρνουν πτυχίο

Η έκθεση αναδεικνύει και άλλα θέματα, όπως το γεγονός ότι περίπου οι μισοί από όσους εισάγονται στα πανεπιστήμια, τελικά παίρνουν πτυχίο.

Χαρακτηριστικά ο εθνικός μέσος όρος λήψης πτυχίου βρίσκεται στο 0,5, που σημαίνει ότι οι φοιτητές μας χρειάζονται στον μέσο όρο σχεδόν 6 χρόνια για να ολοκληρώσουν ένα 4ετές πρόγραμμα σπουδών. Οι καλύτερες επιδόσεις σημειώνονται από το Δημοκρίτειο Θράκης (0,25), το ΑΠΘ (0,37), το Παν. Αιγαίου (0,38) και το Παν. Μακεδονίας (0,38). Επιδόσεις πάνω από τον αριθμητικό μέσο του συνόλου των ΑΕΙ (0,5), που σημαίνει ότι οι φοιτητές καθυστερούν περισσότερο να πάρουν το πτυχίο τους, σημειώνονται στο Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο (0,93), στο Διεθνές Παν. Ελλάδος (0,69), στο Παν. Πελοποννήσου (0,67) και στο Ιόνιο (0,61). Τα υπόλοιπα ΑΕΙ κινούνται κοντά στον μέσο όρο.

Ο φοιτητικός πληθυσμός της χώρας είναι από τους υψηλότερους μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, αλλά και διεθνώς, κυρίως λόγω των υψηλών ποσοστών «αιωνίων».

Οι δύο παραπάνω μέσοι όροι καταδεικνύουν τη δυσκολία που έχουν οι Ελληνες φοιτητές να πάρουν το πτυχίο τους εντός της τυπικής διάρκειας των σπουδών τους.

Οι γυναίκες απόφοιτοι υπερτερούν αριθμητικά των ανδρών. Η μέση ακαδημαϊκή επίδοση των αποφοίτων προπτυχιακών σπουδών είναι «πολύ καλή». Οι γυναίκες απόφοιτοι έχουν υψηλότερη επίδοση σε σχέση με τους άνδρες. Οι περισσότεροι απόφοιτοι έχουν αποκτήσει τίτλο σπουδών στην επιστημονική περιοχή της διοίκησης επιχειρήσεων.

• Ενδιαφέρον παρουσιάζει το εύρος διακύμανσης της αναλογίας φοιτητών ανά διδάσκοντα, καθώς υπάρχουν ΑΕΙ με μέση τιμή του δείκτη 19 και άλλα με τιμή 77. Η μέση αναλογία της χώρας βρίσκεται στο 30 για τους ενεργούς προπτυχιακούς φοιτητές και στο 46 για τους εγγεγραμμένους προπτυχιακούς φοιτητές. Η αντίστοιχη μέση αναλογία για τις χώρες της ΕΕ είναι 13, δηλαδή 33 μονάδες μικρότερη από την ελληνική.

Οι κάτοχοι πτυχίου ανώτατης εκπαίδευσης στην Ελλάδα είναι κατά τι λιγότεροι σε ποσοστό από τον μέσο όρο της ΕΕ και του ΟΟΣΑ για όλες τις ηλικιακές ομάδες. Επομένως, τα υψηλά ποσοστά φοιτητικού πληθυσμού για τη χώρα μας δεν μετατρέπονται και σε υψηλά ποσοστά πτυχιούχων εξαιτίας των χαμηλών ρυθμών αποφοίτησης. «Η χώρα πρέπει να εστιάσει στο χρόνιο αυτό φαινόμενο, να προσδιορίσει τις αιτίες ώστε να εφαρμόσει κατάλληλη στρατηγική για την εξάλειψη του φαινομένου», παρατηρεί η έκθεση. Και προσθέτει: «Η μαζική παραγωγή των αποφοίτων σε επιστημονικούς κλάδους που αντιμετωπίζουν, ήδη, ανεργία δεν πρέπει να συνεχιστεί. Η Ελλάδα είναι η χώρα της Ευρώπης με το χαμηλότερο ποσοστό απασχόλησης αποφοίτων ανώτατης εκπαίδευσης και αντίστοιχα, με το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας σε πτυχιούχους».

Η θέση των ελληνικών ΑΕΙ στις διεθνείς κατατάξεις το 2022 εμφανίζεται ελάχιστα βελτιωμένη μόνο για 3 ή 4 ΑΕΙ από το σύνολο των 25. Για τα περισσότερα ΑΕΙ εμφανίζεται ελαφρώς επιδεινωμένη συγκριτικά με το προηγούμενο έτος.