Πού θα οδηγήσει η ρουκετομαχία; – Τρεις απαντήσεις για τις εχθροπραξίες στο Ισραήλ

Οι εχθροπραξίες ανάμεσα στο Ισραήλ και την ισλαμιστική παράταξη Χαμάς δεν κοπάζουν με τίποτα… Τυφλή αιματοχυσία, ανελέητο λουτρό αίματος, σοκαριστικοί θάνατοι μικρών παιδιών.

Η συνεχιζόμενη βία μπορεί να προκαλέσει ανεξέλεγκτη κρίση, αλλά μέχρι τώρα ουδείς τρίτος-ουδέτερος έχει παρέμβει.

Τα ερωτήματα:

-Ο αδυσώπητος πόλεμος του Ισραήλ και της ισλαμικής Χαμάς παραπέμπει, άραγε, σε νέο διπλωματικό περιβάλλον για την Μέση Ανατολή;

-Τι συνέπειες μπορεί να έχει η τωρινή έκρηξη αφενός για την σταθερότητα του αραβικού κόσμου, με τέσσερις αραβικές χώρες να έχουν εξομαλύνει τις σχέσεις τους με το Ισραήλ από το περασμένο καλοκαίρι, και αφετέρου για τα σχέδια του Ταγίπ Ερντογάν να ηγεμονεύσει στον ισλαμικό κόσμο;

Σημειωτέον, ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, Νίκος Δένδιας, έγινε χθες ο πρώτος υπουργός Εξωτερικών κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ενωσης που μεταβαίνει στο Ισραήλ και στα Παλαιστινιακά εδάφη από την έναρξη της κρίσης. Είχε συνάντηση με τον παλαιστίνιο πρωθυπουργό Μοχάμαντ Ιμπραχίμ Στάγεχ.

Μάριος-Παναγιώτης Ευθυμιόπουλος: Με πρακτική εμπλοκή, όχι με απλή επίσκεψη…

Μέση Ανατολή: Μια περιοχή σημαντικής γεωπολιτικής σημασίας που χαρακτηρίζεται  από αστάθεια, αποδόμηση και καταστροφή. Αποτελεί μια περιοχή παθών χωρίς ουσιαστικό τέλος για καμία πλευρά, περιοχή που γειτνιάζει τόσο με την Ελλάδα όσο και την Κύπρο.

Η πραγματικότητα για τη Μέση Ανατολή θα έπρεπε να είναι πολύ διαφορετική, δεδομένου της σημαντικότητας του διαπολιτισμικού χαρακτηριστικού της, όπως και του δια-θρησκευτικού χαρακτήρα της περιοχής και της σημαντικότητας ιστορίας της γης.

Η γη της Μέσης Ανατολής είναι σημαντική. Είναι μια πλούσια και εύφορη γη. Είναι μια γη που θα έπρεπε να ενώνει πολλούς λαούς και πολλές θρησκείες και όχι να χωρίζει. Να εκπέμπει ειρήνη, ιστορική και θρησκευτική ευημερία. Γη που όπως γνωρίζουμε είναι ιερή, ιστορικά και θρησκευτικά, για όλες τις μονοθεϊστικές θρησκείες. Γη όπου και οι Αρχαίοι Ελληνες ευημερούσαν και ευημερούν μεταξύ λαών.

Γι’ αυτό και η ανάγκη τώρα, περισσότερο από ποτέ, με δεδομένα τα γεγονότα που εξελίσσονται την παρούσα στιγμή, η Ελλάδα να λάβει μέρος στην προσπάθεια επίλυσης περιφερειακών συγκρούσεων, στη πράξη, με ουσιαστικές και πολλαπλές λύσεις και όχι παρθενογένεση πολιτικής ενώ ήμασταν πάντα εκεί. Με πρακτική εμπλοκή, όχι απλά με επίσκεψη. Μαζί με γείτονες και σύμμαχες χώρες που ξέρουν καλύτερα μαζί, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Αίγυπτος, η Ιορδανία και η Κύπρος.

Τα πρόσφατα γεγονότα στην Παλαιστίνη και το Ισραήλ δεν είναι ενθαρρυντικά. Είμαστε ένα βήμα πριν την ολοκληρωτική καταστροφή της περιοχής της Γάζας με τις συνεχείς επιθέσεις. Οι πράξεις αυτές ωστόσο ενισχύουν την Χαμάς. Δεν βοηθούν τον Παλαιστινιακό λαό. Οι νεκροί και άμαχοι είναι απλά πολλοί. Από την άλλη το Ισραήλ δεν πρέπει να συνεχίσει με τέτοιες επιθέσεις. Η βία μόνο τρόμο και έχθρα δημιουργούν. Και αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί το 2021. Εξίσου, τα γεγονότα θέτουν το Αβραχαμικό σύμφωνο σε κίνδυνο.  

Από τη άλλη, οι επιθέσεις της Χαμάς σε όλη την επικράτεια του Ισραήλ, ως τρομοκρατική ομάδα που είναι, δεν πρέπει να μείνουν αναπάντητες, αλλά και πάλι όχι έτσι. Κράτη συζητούν και διεκδικούν μεταξύ τους και διαπραγματεύονται μεταξύ τους την ειρήνη. Ετσι πιθανώς η λύση δύο κρατών αναγνωρισμένα να μπορέσει να αποτελέσει καθοριστική λύση. Μόνο έτσι επιτυγχάνεται ουσιαστικός διάλογος για ένα μέλλον ειρήνης.

* Ο Μάριος-Παναγιώτης Ευθυμιόπουλος είναι αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Ασφάλειας και Στρατηγικής, Κοσμήτορας της Σχολής Παγκόσμιας Πολιτικής και Ασφάλειας στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο των Εμιράτων.

Ιωάννης Μπαλτζώης: Το αιματοβαμμένο σχέδιο της Τουρκίας για ηγεμονία

Οι τραγικές εξελίξεις με την νέα ισραηλινό-παλαιστινιακή σύγκρουση, περιοδικά επαναλαμβανόμενη δεκαετίες τώρα, φαίνεται ότι βρήκε απροετοίμαστους το Ισραήλ και τη Δύση. Τα αίτια ήταν ασήμαντα και ίσως αστεία για τέτοιας σφοδρότητας  σύγκρουση, με χαρακτηριστικά μοναδικά αυτή την φορά. Οι 1050 παλαιστινιακές ρουκέτες που εκτοξεύτηκαν ξαφνικά τις πρώτες 36 ώρες κατά 10 πόλεων του Ισραήλ (μέχρι τώρα πάνω από 3.000) και η ανεξέλεγκτη οργανωμένη βία αρχικά Αράβων πολιτών του Ισραήλ κατά Συναγωγών και Εβραίων γειτόνων, που ανταπέδωσαν με σφοδρότητα τη βία, αιφνιδίασε τους πάντες, συνέβησαν για πρώτη φορά. Η Χαμάς, παρακινούμενη από τον προστάτη της, την Τουρκία, εξαπέλυσε τη σφοδρότερη πυραυλική επίθεση μέχρι τώρα κατά ισραηλινών πόλεων, κτυπώντας ακόμη και την Ιερουσαλήμ. Το εξαιρετικό Α/Α ισραηλινό σύστημα Iron Dome, που αναχαίτισε το 90% των επιθέσεων και το εξαιρετικό σύστημα καταφυγίων προστασίας, έσωσε δεκάδες ζωές Ισραηλινών, κάτι που δεν έγινε δυστυχώς στην πυκνοκατοικημένη Γάζα, αν και οι Ισραηλινοί ενημερώνουν με SMS όλους του Παλαιστινίους μία ώρα νωρίτερα πού θα κτυπήσουν.

Πίσω από όλα αυτά, πέραν της φιλοδοξίας της Χαμάς να ελέγξει ολόκληρη την Παλαιστίνη (Γάζα και Δυτική Οχθη) και να φανεί ο προστάτης όλων των Παλαιστινίων, που αγωνίζεται για τα δίκαια του παλαιστινιακού λαού, έχουμε και την φοβερά επικίνδυνη Τουρκία, η οποία βάζει φωτιά στη δημιουργούμενη νέα Μέση Ανατολή, μετά την «Συμφωνία του Αβραάμ» και την ειρήνευση Ισραήλ και διαφόρων αραβικών κρατών. Η προσπάθεια της Τουρκίας να αναλάβει ηγετικό ρόλο στον αραβικό κόσμο, να γίνει ο προστάτης των Παλαιστινίων και η ηγέτιδα δύναμη του Σουνιτικού Ισλάμ, δεν μπορεί να γίνει, γιατί έρχεται σε αντίθεση με τις ηγετικές δυνάμεις του αραβικού κόσμου, την Σ. Αραβία και Αίγυπτο. Το αιματοβαμμένο σχέδιο της Τουρκίας για ηγεμονία θα αποτύχει όπως απέτυχαν και τόσα άλλα, όπως φάνηκε από τις χλιαρές αντιδράσεις τόσο του Αραβικού Συνδέσμου, όσο και των αραβικών κρατών γενικά. Επιτέλους αυτή η δύναμη του κακού, με τις παρεμβάσεις αίματος στην Α. Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή, πρέπει όχι μόνο να σταματήσει, αλλά να της επιβληθεί και η επιβεβλημένη Νέμεσις και η τελική Τίσις (καταστροφή).

* Ο Ιωάννης Μπαλτζώης είναι αντιστράτηγος (εα), MSc του ΕΚΠΑ, πρόεδρος ΕΛΙΣΜΕ (Ελληνικό Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών).

Γιώργος Λυκοκάπης: «Μεγάλη αναταραχή, υπέροχη κατάσταση…»

Παρά τις συστάσεις δυτικών κυβερνήσεων για αποκλιμάκωση και τις μεσολαβητικές προσπάθειες των αραβικών κρατών, συνεχίζονται οι συγκρούσεις του Ισραήλ με την ισλαμική οργάνωση Χαμάς στην Γάζα.

Η νέα πολεμική κλιμάκωση απειλεί με αποσταθεροποίηση των Μέση Ανατολή, η οποία βρίσκεται σε ένα είδος «γεωπολιτικής μεταπολίτευσης»: από το περασμένο καλοκαίρι τέσσερα αραβικά κράτη (Εμιράτα, Μπαχρέιν, Σουδάν και Μαρόκο) έχουν εξομαλύνει τις σχέσεις τους με το Ισραήλ, ενώ θεωρείται θέμα χρόνου να υπογράψει σχετική συμφωνία ακόμα και η Σαουδική Αραβία. Αίγυπτος και Ιορδανία έχουν προ πολλού αναγνωρίσει το εβραϊκό κράτος.

Το Παλαιστινιακό έχει πάψει να αποτελεί προτεραιότητα για την πλειονότητα των αραβικών κρατών, τα οποία όμως έρχονται σε δύσκολη θέση από την συμπεριφορά του Τελ Αβίβ. Την νέα πολεμική κλιμάκωση πυροδότησε η εμμονή του Ισραήλ να προχωρήσει σε μαζικές εξώσεις παλαιστινιακών οικογενειών από την Ανατολική Ιερουσαλήμ, προκειμένου να παραχωρήσει τα σπίτια τους σε Εβραίους εποίκους.

Πιστός στο δόγμα «μεγάλη αναταραχή, υπέροχη κατάσταση», ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν σπεύδει να επωφεληθεί, εξαπολύοντας σφοδρή ρητορική επίθεση στο Ισραήλ, προκειμένου να αποκτήσει ηγεμονική θέση στον μουσουλμανικό κόσμο, όπως είχε αποπειραθεί και παλαιότερα.

Διαχρονικά στο Παλαιστινιακό καμία από τις βασικές εμπλεκόμενες πλευρές δεν δείχνει διάθεση συμβιβασμού: από την μία είναι η εξτρεμιστική Χαμάς που ελέγχει την Γάζα και από την άλλη είναι η ατζέντα της ισραηλινής δεξιάς, υπό τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου, που «τορπιλίζει» συνεχώς την προοπτική δημιουργίας ενός παλαιστινιακού κράτους, γεγονός που αναπόφευκτα φέρνει νέες συγκρούσεις.

* Ο Γιώργος Λυκοκάπης είναι δημοσιογράφος, διεθνολόγος.

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΒΕΡΓΑΝΕΛΑΚΗ