Σε πορεία απελευθέρωσης η αγορά των ΚΤΕΛ – Αλλάζει ριζικά ο χάρτης των υπεραστικών μεταφορών

Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος η γραμμή Πάτρα – Αθήνα. Τέλος στις επιδοτήσεις, έλευση ανταγωνιστών, ρίσκο στον ιδιώτη

Σε πορεία απελευθέρωσης η αγορά των ΚΤΕΛ - Αλλάζει ριζικά ο χάρτης των υπεραστικών μεταφορών

Μεγάλες ανατροπές φέρνει η απελευθέρωση της αγοράς των ΚΤΕΛ, που σηματοδοτεί το πέρασμα των υπεραστικών μεταφορών σε μια νέα εποχή, με έμφαση στην ποιότητα, τον εκσυγχρονισμό και τον ανταγωνισμό. Η δημόσια διαβούλευση ολοκληρώνεται στις 5 Νοεμβρίου, ανοίγοντας τον δρόμο για την προκήρυξη, μέσα στο 2025, των πρώτων διαγωνισμών που θα καθορίσουν ποιοι φορείς θα αναλάβουν, με αποκλειστικό δικαίωμα για 10+5 χρόνια, το μεταφορικό έργο σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα.

Στην Αχαΐα, τα βλέμματα στρέφονται αναπόφευκτα στη γραμμή Πάτρα – Αθήνα, μία από τις πλέον εμπορικές και νευραλγικές συνδέσεις της χώρας.

Το ΚΤΕΛ Αχαΐας, που εξυπηρετεί καθημερινά χιλιάδες επιβάτες, αναμένεται να βρεθεί αντιμέτωπο με ισχυρούς ανταγωνιστές, καθώς εκτιμάται ότι στους διαγωνισμούς θα συμμετάσχουν και ευρωπαϊκοί όμιλοι μεταφορών, με εμπειρία σε υπεραστικές γραμμές υψηλής ζήτησης.

Η απελευθέρωση, που θεσμοθετήθηκε με τον νόμο 4974/2022 στο πλαίσιο εφαρμογής του Κανονισμού 1370/2007 της ΕΕ, τερματίζει το καθεστώς λειτουργίας που για δεκαετίες μονοπωλούσαν τα ΚΤΕΛ. Παρότι η αγορά δεν γίνεται πλήρως ελεύθερη -καθώς ένας φορέας ανά Περιφερειακή Ενότητα θα έχει το αποκλειστικό δικαίωμα εκτέλεσης δρομολογίων- το νέο πλαίσιο μεταφέρει το επιχειρηματικό ρίσκο στον ιδιώτη, που θα καλύπτει ο ίδιος το κόστος λειτουργίας, συντήρησης, προσωπικού και στόλου, χωρίς κρατική επιδότηση.

Η σημαντικότερη καινοτομία των διαγωνισμών είναι ότι η ποιότητα υπερισχύει της χαμηλής τιμής. Ο ανάδοχος δεν θα κερδίζει με βάση την έκπτωση στο εισιτήριο, αλλά με βάση τη βέλτιστη σχέση ποιότητας–τιμής, με κύριο κριτήριο την ηλικία του στόλου. Οσο νεότερα είναι τα λεωφορεία, τόσο υψηλότερη βαθμολογία λαμβάνει ο συμμετέχων. Η μέγιστη ηλικία ορίζεται στα 25 έτη, όμως κάθε έτος μικρότερο προσθέτει επιπλέον μονάδες -δίνοντας σαφές κίνητρο για επένδυση σε νέα, πιο «πράσινα» και άνετα οχήματα.

Για την Πάτρα – Αθήνα, η αλλαγή αυτή μπορεί να μεταμορφώσει ριζικά την εμπειρία μετακίνησης. Νέα λεωφορεία, αναβαθμισμένες υπηρεσίες, συστήματα τηλεματικής και αυτόματης συλλογής κομίστρου, αλλά και πλήρης ψηφιακή παρακολούθηση του έργου από το υπουργείο, υπόσχονται ένα πιο αξιόπιστο, διαφανές και φιλικό σύστημα μεταφορών.

Παράλληλα, οι ανάδοχοι θα υποχρεούνται να εκτελούν και γραμμές χαμηλής πληρότητας, εξασφαλίζοντας τη συγκοινωνιακή συνοχή της Περιφέρειας. Οπως επισημαίνουν στελέχη του κλάδου, το νέο μοντέλο αποτελεί μια «ισορροπία ανάμεσα στην αγορά και στο δημόσιο συμφέρον» -με την Πάτρα να αναδεικνύεται σε κρίσιμο πεδίο δοκιμής για το μέλλον των ελληνικών υπεραστικών μεταφορών.