Ζοράν Μαμντάνι: Ο 34χρονος σοσιαλιστής που θέλει να αλλάξει το πρόσωπο της Νέας Υόρκης
Η πρόκληση που έχει μπροστά του είναι τεράστια. Θα διοικήσει μια πόλη με προϋπολογισμό 116 δισ. δολαρίων, περισσότερους από 300.000 δημοτικούς υπαλλήλους και έναν πληθυσμό πάνω από 8 εκατομμύρια ανθρώπους.
Η Νέα Υόρκη γύρισε σελίδα. Ο 34χρονος Δημοκρατικός σοσιαλιστής Ζοράν Μαμντάνι, γιος μεταναστών από την Ουγκάντα με ρίζες στην Ινδία, εξελέγη νέος δήμαρχος της πολυπληθέστερης πόλης των Ηνωμένων Πολιτειών, γράφοντας ιστορία. Όχι μόνο γιατί γίνεται ο πρώτος μουσουλμάνος δήμαρχος της Νέας Υόρκης, αλλά και επειδή η εκλογή του σηματοδοτεί μια βαθιά πολιτική μετατόπιση στο κέντρο βάρους της αμερικανικής Αριστεράς.
Ένας outsider με μήνυμα αλλαγής
Ο Μαμντάνι επικράτησε του πρώην κυβερνήτη Άντριου Κουόμο και του Ρεπουμπλικανού Κέρτις Σλίβα, σε μια αναμέτρηση που ελάχιστοι περίμεναν ότι θα κερδίσει. Η εκστρατεία του, χαμηλού κόστους αλλά υψηλής απήχησης, στηρίχθηκε στη μαζική κινητοποίηση νέων και απογοητευμένων ψηφοφόρων, που είχαν αποστασιοποιηθεί από το πολιτικό σύστημα. Με έμφαση στα κοινωνικά δίκτυα, στον εθελοντισμό και σε ένα καθαρό μήνυμα κοινωνικής δικαιοσύνης, ο Μαμντάνι κατάφερε να εκφράσει την αγανάκτηση των εργαζομένων και των χαμηλών εισοδημάτων απέναντι στην ακρίβεια και την ανισότητα.
Η νίκη του ήρθε ως απάντηση στην αίσθηση αδιεξόδου που κυριαρχεί σε πολλά μεγάλα αστικά κέντρα των ΗΠΑ — μια πραγματικότητα που θυμίζει, σε ορισμένες πτυχές, τη δυσαρέσκεια των νέων και στη δική μας χώρα απέναντι στην οικονομική ανασφάλεια και την πολιτική ακινησία.
Μια ατζέντα με έντονο κοινωνικό πρόσημο
Το πρόγραμμα του Μαμντάνι θυμίζει περισσότερο προεκλογική καμπάνια της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας του ’70:
- Δωρεάν μετακινήσεις με λεωφορεία,
- Ιατρική περίθαλψη για όλα τα παιδιά,
- Αύξηση του κατώτατου μισθού στα 30 δολάρια την ώρα έως το 2030,
- Πάγωμα ενοικίων για συγκεκριμένες ομάδες πολιτών,
- Δημιουργία κρατικών παντοπωλείων που θα πουλούν σε τιμές χονδρικής.
Πολιτικές που στο αμερικανικό πλαίσιο θεωρούνται ριζοσπαστικές, αλλά στην πραγματικότητα στοχεύουν σε κάτι απλό: να γίνει η Νέα Υόρκη πιο «βιώσιμη» για τους ανθρώπους που την κρατούν όρθια.
Αντιμέτωπος με το κατεστημένο και τον Τραμπ
Η άνοδος του Μαμντάνι δεν αφήνει αδιάφορο τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος ήδη απείλησε να περικόψει την ομοσπονδιακή χρηματοδότηση της πόλης, κατηγορώντας τον νεοεκλεγέντα δήμαρχο ως «κομμουνιστή» που θέλει να «καταστρέψει τη Νέα Υόρκη». Η ρητορική αυτή δεν είναι τυχαία: ο Τραμπ προσπαθεί να μετατρέψει τον Μαμντάνι στο «νέο πρόσωπο» του Δημοκρατικού Κόμματος, προκειμένου να παρουσιάσει όλους τους αντιπάλους του ως «ακραίους».
Ωστόσο, οι αναλυτές προειδοποιούν ότι μια τέτοια στρατηγική ενδέχεται να γυρίσει μπούμερανγκ. Οι απειλές περικοπών προς τη Νέα Υόρκη θα μπορούσαν να πλήξουν οικονομικά ολόκληρες εκλογικές περιφέρειες – ακόμη και Ρεπουμπλικανικές.
Ρήγμα στο εσωτερικό των Δημοκρατικών
Η εκλογή Μαμντάνι αποκάλυψε και ένα βαθύ ρήγμα στο εσωτερικό των Δημοκρατικών: την απόσταση ανάμεσα στο παραδοσιακό, μετριοπαθές κόμμα και στη νέα γενιά των προοδευτικών.
Πολλοί κορυφαίοι Δημοκρατικοί απέφυγαν να τον στηρίξουν ανοιχτά, φοβούμενοι πως η νίκη ενός αυτοπροσδιοριζόμενου «σοσιαλιστή» θα τρομάξει τους κεντρώους ψηφοφόρους ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών του 2026.
Άλλοι όμως, όπως ο Μπέρνι Σάντερς και η Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτέζ, είδαν στη νίκη του μια ευκαιρία αναγέννησης της προοδευτικής πτέρυγας του κόμματος.
Ο ίδιος ο Μαμντάνι δεν αποφεύγει τις αιχμηρές θέσεις, ιδιαίτερα στο Παλαιστινιακό, όπου έχει κατηγορήσει το Ισραήλ για «γενοκτονία στη Γάζα». Η στάση του αυτή τον έχει φέρει στο στόχαστρο συντηρητικών κύκλων, αλλά και μερίδας του ίδιου του κόμματός του.
Μπορεί να αλλάξει το σύστημα;
Η πρόκληση που έχει μπροστά του είναι τεράστια. Θα διοικήσει μια πόλη με προϋπολογισμό 116 δισ. δολαρίων, περισσότερους από 300.000 δημοτικούς υπαλλήλους και έναν πληθυσμό πάνω από 8 εκατομμύρια ανθρώπους. Οι περισσότεροι προκάτοχοί του, ακόμη και με ισχυρότερη πολιτική εμπειρία, χρειάστηκαν χρόνια για να αφήσουν αποτύπωμα. Ο ίδιος έχει μόλις τέσσερα χρόνια θητείας στη Συνέλευση της Πολιτείας.
Όπως επισημαίνει ο Δημοκρατικός αναλυτής Μπέιζιλ Σμικλ, «το στοίχημα για τον Μαμντάνι δεν είναι μόνο να τηρήσει τις υποσχέσεις του, αλλά να αποδείξει ότι η ριζοσπαστική πολιτική μπορεί να λειτουργήσει στην πράξη».
Το μήνυμα πέρα από τον Ατλαντικό
Η εκλογή του Ζοράν Μαμντάνι ξεπερνά τα σύνορα των ΗΠΑ. Εκφράζει τη διεύρυνση ενός νέου πολιτικού ρεύματος, που επανέρχεται με όρους κοινωνικής ευαισθησίας και συμμετοχής των νέων, σε μια εποχή όπου η πολιτική αποξένωση είναι παγκόσμιο φαινόμενο.
Όπως και στην Ελλάδα, η ανάγκη για πολιτική ανανέωση και κοινωνική δικαιοσύνη βρίσκει νέα, απρόβλεπτα πρόσωπα να την εκφράσουν. Η Νέα Υόρκη ίσως έγινε για ακόμη μια φορά ο καθρέφτης μιας εποχής που αλλάζει — και το ερώτημα πλέον είναι αν ο Μαμντάνι θα μπορέσει να μετατρέψει το όραμά του σε πραγματική αλλαγή ή αν θα εγκλωβιστεί στο πολιτικό σύστημα που υποσχέθηκε να μετασχηματίσει.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
