Μυρτώ Κιούρτη: «Με εμπνέει ο άνθρωπος απέναντί μου»

Με διακρίσεις και βραβεία σε πανελλήνιους και πανευρωπαϊκούς διαγωνισμούς, διατηρεί αρχιτεκτονικά γραφεία σε Πάτρα και Αθήνα, ενώ διδάσκει στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Πατρών και στο μεταπτυχιακό της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ. Βαθιά καλλιεργημένη, υπέρμαχος της αυτονομίας, η Μυρτώ Κιούρτη σχεδιάζει χώρους εμπνεόμενη από τον άνθρωπο και αφουγκραζόμενη τις επιθυμίες του. Κι αυτό είναι ένα από τα πολλά ταλέντα της.


Εντονες μνήμες από τα παιδικά σας χρόνια; Πώς σας θυμάστε μικρή;

Με θυμάμαι να διαβάζω συνέχεια. Αυτό ήταν όμως κάτι που απολάμβανα. Θυμάμαι επίσης τις έντονες συζητήσεις που είχα με τους γονείς μου. Στο σπίτι μιλούσαμε ακατάπαυστα για θέματα για τα οποία συνήθως δεν μιλούν οι οικογένειες: Για την πολιτική, την ιστορία, τα κοινωνικά φαινόμενα, τη θρησκεία, τη φιλοσοφία, την τέχνη. Ο πατέρας μου είναι μια πολύ ιδιαίτερη φυσιογνωμία που με καθόρισε. Ανθρωπος απίστευτα δημιουργικός που θέλει να σκέφτεται και να δρα πάντα ελεύθερα. Η μητέρα μου επίσης είναι μια εξαιρετικά δυναμική προσωπικότητα. Με μύησε στο να αντλώ απόλαυση από τη δημιουργία.


Τι ήταν αυτό που σας έκανε να πείτε ναι στις σπουδές αρχιτεκτονικής;  

Λάτρευα τη γλώσσα, διάβαζα παθιασμένα λογοτεχνία. Με τράβαγαν όμως πολύ και οι θετικές επιστήμες. Θεωρούσα πως ακόνιζαν την εξυπνάδα. Παράλληλα αγαπούσα την τέχνη, σε όλες της σχεδόν τις εκφάνσεις. Κάποια στιγμή η μητέρα μου είπε: «Το παιδί αυτό μπορεί να γίνει αρχιτέκτονας. Νομίζω πως η αρχιτεκτονική συνδυάζει τις θεωρητικές, τις θετικές επιστήμες και τις τέχνες». Πράγματι είχε δίκιο! Εδώ θα ήθελα να σημειώσω πόσο πολύ ευχαριστώ τους γονείς μου που δεν με έσπρωξαν να σπουδάσω αυτό που είχαν σπουδάσει οι ίδιοι. Δεν με έκαναν ούτε νομικό όπως η μητέρα μου, ούτε πολιτικό μηχανικό για να πάρω το γραφείο του πατέρα μου. Εψαξαν να βρουν για εμένα ένα πεδίο που θεώρησαν ότι μου ταίριαζε. Ετσι συνέβαλαν στην ευτυχία μου.

Πώς θα περιγράφατε την εμπειρία σας από το μεταπτυχιακό σας στο Columbia της  Νέας Υόρκης;

Εξαιρετική εμπειρία. Βρίσκεσαι ξαφνικά εκεί που έχεις μάθει από παιδί ότι είναι η καρδιά του κόσμου. Συνειδητοποιείς πως είναι όμορφα, αλλά καταλαβαίνεις ότι και η δική σου κοινωνία έχει αξίες και ευκαιρίες. Στη Νέα Υόρκη συνειδητοποίησα ότι αν θέλω να κάνω δική μου αρχιτεκτονική, τότε η Ελλάδα είναι το ιδανικό μέρος. Αν έμενα στην Νέα Υόρκη θα έπρεπε να δουλέψω υπάλληλος σε κάποιο μεγάλο γραφείο. Θα έκανα projects τα οποία μόνο και μόνο επειδή θα σχεδιάζονταν στη Νέα Υόρκη θα εξιδανικεύονταν από φίλους και γνωστούς. Εμένα όμως πιο πολύ με ενδιέφερε να κάνω τα δικά μου πράγματα. Η Ελλάδα είναι καλό πεδίο για έναν δημιουργό που θέλει την αυτονομία του.

Επειτα επιστρέψατε στην Ελλάδα, όπου…  

Επέστρεψα για να κάνω το διδακτορικό μου με τον Δημήτρη Φιλιππίδη, έναν εμβληματικό Ελληνα στοχαστή της αρχιτεκτονικής. Ταυτόχρονα άνοιξα το δικό μου αρχιτεκτονικό γραφείο, αρχικά στην Πάτρα και μετά στην Αθήνα. Ηθελα από την αρχή να κτίσω και ταυτόχρονα να ερευνώ, να διαβάζω και να γράφω για την αρχιτεκτονική.

Τι σας εμπνέει σε κάθε τι που σχεδιάζετε και πώς λειτουργείτε όταν ο σχεδιασμός αφορά σε προσωπικούς χώρους;

Με εμπνέει ο άνθρωπος που έχω απέναντί μου. Τα σπίτια που σχεδιάζω τα ονομάζω τρισδιάστατα πορτρέτα των κατοίκων τους. Με ενδιαφέρει πάρα πολύ να σχεδιάζω χώρους οι οποίοι προσφέρουν πραγματική απόλαυση στην καθημερινότητα. Ομως αυτό απαιτεί από τον κάτοικο μια διάθεση διερώτησης: «Τι θέλω πραγματικά από το σπίτι μου; Αυτό που πιστεύω ότι θέλω αντανακλά την αληθινή, δική του επιθυμία; Μήπως είναι η κρυμμένη επιθυμία της μαμάς μου, του μπαμπά, των φίλων, των περιοδικών, των διαφημίσεων;». Το να ξέρεις τι θέλεις είναι πολύ πιο δύσκολο από ό,τι φαίνεται εκ πρώτης. Ας θυμηθούμε πώς ξεκινούσε να φιλοσοφεί ο Σωκράτης: «Γνώθι σαυτόν». Δηλαδή γνώρισε τον εαυτό σου. Αυτό προϋποθέτει την πεποίθηση ότι δεν γνωρίζεις καλά τον εαυτό σου. Μόνο μέσα μια τέτοια διαδικασία εξερεύνησης του εαυτού μπορείς να φτιάξεις έναν χώρο που θα σου δίνει αληθινή απόλαυση γιατί θα εκφράζει τα δικά σου θέλω και πιστεύω, κανενός άλλου.

Διδάσκετε, επίσης, στο Πανεπιστήμιο Πάτρας και στο ΕΜΠ. Τι εισπράττετε από αυτή σας την ιδιότητα;

Είναι μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εμπειρία. Ξανασκέφτομαι από την αρχή διαρκώς τι είναι η αρχιτεκτονική και πώς σχεδιάζουμε. Επίσης βρίσκομαι σε μια δημιουργική συνεργασία με τους άλλους συναδέλφους. Μιλάμε, ανταλλάσσουμε απόψεις και γνώση.

Εχετε διαγράψει μια επιτυχημένη σταδιοδρομία, η οποία μετρά βραβεύσεις. Ποια στοιχεία του χαρακτήρα σας υπήρξαν, εκτός από τις γνώσεις και τη δουλειά, «λιθαράκια» αυτού του «οικοδομήματος»;

Νομίζω πως αυτό που με βοηθά είναι ότι γενικά δεν κάνω πίσω από αυτό που επιθυμώ. Αν κάνεις άλλα από αυτά που επιθυμείς, τότε οι δυσκολίες που πάντα έχει η ζωή εύκολα σε αποκαρδιώνουν. Αν όμως παλεύεις για αυτό που πραγματικά πιστεύεις και θέλεις τότε μπορείς να είσαι αληθινός μαχητής. Επίσης νομίζω πως με βοηθά αρκετά το ότι έχω υπομονή. Δίνω στους ανθρώπους και τις καταστάσεις τον χρόνο τους. Αλλά μένω στοχοπροσηλωμένη.

Στόχοι/όνειρά σας;

Θα ήθελα να χτίσω ορισμένα πολύ καλά αρχιτεκτονικά έργα. Επίσης θέλω να γράψω κάποια βιβλία που μιλούν για την αρχιτεκτονική που πιστεύω και κάνω. Τέλος ονειρεύομαι να συν-δημιουργήσω με άλλους Ελληνες αρχιτέκτονες ένα νέο ελληνικό κίνημα αρχιτεκτονικής. Ονομάζεται «Συγκινησιακός φονξιοναλισμός». Μέσω αυτής της κοινής προσπάθειας πιστεύω ότι μπορούμε οι Ελληνες αρχιτέκτονες να βρεθούμε με την δική μας ταυτότητα και ισότιμα σε έναν δημιουργικό διάλογο με τη διεθνή αρχιτεκτονική σκηνή.

Συνέντευξη στην Κρίστυ Κουνινιώτη