Edutainment: θα επικρατήσει η ψυχαγωγική μάθηση;

Του Θεόδωρου Α. Κουτρούκη, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Ενας σύγχρονος όρος που χρησιμοποιούμε στο σύγχρονο εκπαιδευτικό σκηνικό είναι το Edutainment. Πρόκειται για ένα συνδυασμό ψυχαγωγίας και εκπαίδευσης που προσδιορίζει την εφαρμογή ποικίλων δραστηριοτήτων σε ένα συνεχές που εκτείνεται από την πλήρη διασκέδαση μέχρι την ηλεκτρονική μάθηση και τα πολυμέσα. Θεωρείται πως αυτό το μοντέλο «χαρούμενης μάθησης» προωθεί τη δημιουργία πολιτιστικών γεγονότων, τα οποία μπορούν να συμβάλουν στη διανοητική ανάπτυξη των πολιτών αλλά και της κοινωνίας στο σύνολο της.

Τοσο στην παιδαγωγική, όσο και την ανδραγωγική του διάσταση, ο συνδυασμός εκπαίδευσης και ψυχαγωγίας αποσκοπεί στην ανάπτυξη υπηρεσιών που προσθέτουν εκπαιδευτική προστιθέμενη αξία στους εκπαιδευόμενους χάρη στις τεχνολογικές προόδους. Με αυτό τον τρόπο η εκπαιδευτική τεχνολογία προωθεί την ενίσχυση της διδασκαλίας και της μάθησης.

Μολαταύτα έχει εμφανιστεί ένας σκεπτικισμός σχετικά με την edutainment που υποστηρίζει ότι: α) η συνεχής χρήση συσκευών μπορεί να αποσπάσει τους εκπαιδευόμενους από τη μαθησιακή διεργασία, β) ότι δεν έχουν όλοι οι εκπαιδευόμενοι ίσες ευκαιρίες πρόσβασης στην τεχνολογία, γ) ότι οδηγεί σε μεγαλύτερη εξάρτηση από την τεχνολογία και την «παιχνιδοποίηση», δ) ότι ενδέχεται να οδηγήσει σε ένα προβληματικό τρόπο σύνδεσης μεταξύ των εκπαιδευόμενων σε διαπροσωπικό επίπεδο και ε) ότι συνδράμει την ευρεία διάδοση της πεποίθησης πως η εκπαίδευση σχετίζεται μόνο με τη διασκέδαση. Από την άλλη η ψυχαγωγική εκπαίδευση βοηθά τους σπουδαστές να αναπτύξουν ένα μιντιακό αλφαβητισμό σε σχέση με μια δέσμη δεξιοτήτων, που είναι εντελώς απαραίτητές για την επιβίωση στην ψηφιακή εποχή.

Με αυτή την έννοια οι τεχνικές της ψυχαγωγικής εκπαίδευσης μπορούν να ενισχύσουν τη μάθηση ποικιλοτρόπως και εμπνέει την νεανική φαντασία. Αυτό που μένει να δούμε είναι αν στο μέλλον οι εκπαιδευτικοί θα παραμείνουν στο συμβατικό ρόλο τους ή αν θα περιοριστούν στην προετοιμασία του οπτικοακουστικού εκπαιδευτικού υλικού (video, powerpoint, podcast, games, εκπαιδευτικά παιχνίδια κ.λπ.) που θα προσφέρονται στους εκπαιδευόμενους από ένα παρουσιαστή-εμψυχωτή. κατά τον ανάλογο τρόπο με εκείνον που ένας anchorman παρουσιάζει στο τηλεοπτικό κοινό τα θέματα και ρεπορτάζ που ετοιμάζουν άλλοι δημοσιογράφοι.