Αποτίμηση εκλογών

Πελοπόννησος Newsroom

Του Αλέξανδρου Λιακόπουλου,

“Από χθες ζητούν αρκετοί τη γνώμη μου για το αποτέλεσμα των εκλογών. Θα προσπαθήσω να είμαι επιγραμματικός, το πιθανότερο χωρίς μεγάλη επιτυχία. Έχουμε και λέμε:

1. Οι εκλογές δεν έγιναν σε ουδέτερο χρόνο, αλλά στη χρονική περίοδο όπου το διεθνές σύστημα διαλύεται και επανασυντίθεται δυναμικά και εν πολλοίς απρόβλεπτα, μέχρι οι πιθανότητες να μετατραπούν σε πολεμικά κατοχυρωμένη βεβαιότητα. Τα πολεμικά μέτωπα της Δύσης με τη Ρωσία και ο οικονομικοπολιτικοστρατηγικός ανταγωνισμός με την Κίνα αφήνει κενά εξουσίας σε Μέση Ανατολή, Κεντρική Ασία και Αφρική, τα οποία μετατρέπονται σε σημερινά και αυριανά θέρετρα “πολέμου-δι-αντιπροσώπου” (Σουδάν, Συρία, Λιβύη, Παλαιστίνη, Λίβανος, Κεντρική Δημοκρατία του Κονγκό, Ουγκάντα, Μάλι, κλπ). Η Εκδίκηση της Γεωγραφίας επανέρχεται με μένος. Για όλα αυτά δεν έγινε λόγος.

α) Συμπέρασμα 1: σύσσωμη η πολιτική ηγεσία βγάζει τα στρατηγικά ζητήματα από τον δημόσιο πολιτικό διάλογο, οδηγώντας ένα πολιτικό σώμα στην άγνοια και τις θεωρίες συνομωσίας. Κατά τη γνώμη μου αυτό είναι λάθος: οι υπέρμαχοι των “χειραγωγούμενων” πολιτών παραβλέπουν την αποτελεσματικότητα των καλώς πληροφορημένων πολιτών. Η διαφορά ορίζει την προοδευτική δημοκρατία από την οπισθοδρομική απολυταρχία.

β) Συμπέρασμα 2: ασχέτως προεκλογικών υποσχέσεων η οικονομική, πολιτική και στρατηγική τετραετία που έρχεται βασίζεται σε ατζέντες για τις οποίες ΕΧΟΥΜΕ ΕΠΙΛΕΞΕΙ να μην μιλάμε αν και πρόκειται για ζητήματα ζωής και θανάτου εθνών. Αναρωτιέμαι γιατί. Σε συνθήκες ρευστότητας του διεθνούς συστήματος μικρές δυνάμεις μπορούν να ελεγχθούν καλύτερα από τις υπερδυνάμεις: το τάνκερ έχει εκτόπισμα, αλλά δύσκολα θα ξεπεράσει το καγιάκ σε μανούβρες. Εμείς είμαστε το καγιάκ. Χρειαζόμαστε μανούβρες. Δε δείχνει να έχουμε. Εύχομαι να κάνω λάθος.

2. Οι εκλογές διέλυσαν το χάσμα Αριστερά-Δεξιά: αυτοί κατέληξαν κενοί όροι που επαναγεμίζονται από όποιον το επιθυμεί και μπορεί να το πληρώσει, με ότι περιεχόμενο θέλει να προωθήσει. “Δεξιά” και “Αριστερά” έγιναν ταμπέλες προς πώληση, παύοντας να εκφράζουν ευρύτερες ομάδες πλην γηραλαίους (από τη γενιά μου και πάνω) πολίτες. Αυτό είναι εύλογο ΚΑΙ αναγκαίο προκειμένου ξεπεράσουμε σαν κοινωνία τους κοινωνικούς διαχωρισμούς που δημιουργήθηκαν στη βιομηχανική κοινωνία της Αγγλίας προ 4 αιώνων.

Ο σημερινός διαχωρισμός δεν είναι ούτε καν οικονομικός, μιας και ο έχων (αξιόπιστη πρόσβαση στην) πληροφορία και μέθοδο ανάλυσης της είναι αυτός που μπορεί να δει την πραγματικότητα ως έχει. Ζούμε την εποχή του μετά-καπιταλισμού, όπου κρατικές υπερδυνάμεις, αγορές και άτομα μπορούν να έχουν παγκόσμια απήχηση, επιρροή και ισχύ σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από το παρελθόν. Σε αυτή την εποχή ο διαχωρισμός γίνεται στη βάση του ελέγχου παραγωγής της πληροφορίας (παιδεία, εκπαίδευση, δια βίου μάθηση, καθημερινό μασάζ ιδεών και νοημάτων, κλπ) και των μέσων ιδιοκτησίας και επεξεργασίας της. Επ’ αυτών των τομέων ειπώθηκαν ελάχιστα, που σημαίνει πως και δεν έχουμε αντιληφθεί τη σημασία τους και δεν έχουμε στρατηγική επ’ αυτών. Not good. This will bite.

3. Η ΝΔ είναι η μόνη που έχει αντιληφθεί τι σημαίνει ηλεκτρονικός κόσμος και πως αυτός συμβάλλει – ή πλέον παράγει; – στα εκλογικά αποτελέσματα. Ενώ αυτή έκανε επαγγελματική δουλειά για παραγωγή ψήφων και δέσμευση συνειδήσεων στο δικό της άρμα, οι υπόλοιποι αλλάλλαζαν εν χορώ η κατά μόνος προκειμένου πάρουν like, καλά σχόλια ή κάτι ανάλογο, ΧΩΡΙΣ ΕΚΛΟΓΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΗ. Σαν να παίζει η Μπάρτσα με την Κάτω Αχαγιά: αν κάτι δεν ξέρεις και δεν θέλεις να μάθεις να το χρησιμοποιείς σωστά γιατί το χρησιμοποιείς και καίγεσαι; Ιδού μια απορία.

4. Η ΝΔ είναι εγκλωβισμένη σε ένα παράδοξο: βασίζεται στον οικονομικό νεοφιλελευθερισμό με άξονα τις ΗΠΑ, τη στιγμή που οι ΗΠΑ έκαναν στροφή 180° – ο Σάλιβαν δήλωσε “τον θάνατο του” προ μηνός στο Brookings. Το πρότυπο της Κίνας και η επαναφορά των δασμών ακόμα και ανάμεσα σε ΗΠΑ και ΕΕ επαναφέρει τον κρατικό καπιταλισμό στο προσκήνιο, κάτι που αν συνδυαστεί με την πρόθεση της ΝΔ να “προσελκύσει ιδιωτικές επενδύσεις” σημαίνει πως θα ξεμείνουμε σύντομα από υποδομές με έντονο εθνικό αποτύπωμα και ειδικό βάρος (ειδικά σιδηροδρόμους, αεροδρόμια και οδικά δίκτυα που συνδέονται με το belt & road initiative) της Κίνας. Αν δώσουμε (κάποιες) υποδομές στους Κινέζους θα έχουμε πρόβλημα με τις ΗΠΑ. Αν δεν δώσουμε (ή δεν προφυλάξουμε τις είδη υπάρχουσες), θα έχουμε πρόβλημα με την Κίνα. Εκεί είμαστε.

5. Η ΝΔ πλέον είναι το Μεγάλο Κέντρο – έχει στελέχη από παντού, επιτρέποντάς της να μολάει από την πρώην Αριστερά μέχρι την πρών Ακροδεξιά. Όλοι οι άλλοι συνοψίζονται ως οπισθοδρομικοί ή/και αιθεροβάμονες. Οι άνθρωποι αγοράζουν οράματα και ανεβαίνουν στα σύννεφα ΜΟΝΟ όταν τα πράγματα θεωρούνται άμεσα επικίνδυνα. Μέχρι τότε θέλουν σταθερότητα. Γίνεται να υπάρξει σταθερότητα μέσα σε τόσο ασταθές γεωπολιτικό, γεωοικονομικό, στρατηγικό και τακτικό πεδίο; Το “Ναι”  είναι περίπου στο 9%. Γιατί κανείς δεν μίλησε γι αυτό προεκλογικά; Η ερώτηση απαντάει μόνη της, πιστεύω.

6. Η πρώην Αριστερά (ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και κάθε γκρουπούσκουλο) πρέπει να αυτοδιαλυθεί, προσπαθώντας να καταλάβει τι έγινε. Το συντομότερο που συνειδητοποιήσει ότι τελείωσε η εποχή των παραισθήσεων, ψευδαισθήσεων και μαχών οπισθοθυλακής για το παρελθόν, το συντομότερο θα πάψει να εγκλωβίζεται σε αυτό, αδυνατώντας  να αντιληφθεί το παρόν και το μέλλον.

7. Το ότι μετά από 15 χρόνια με κοινωνικά δίκτυα, echo-chambers, trolls, info campaigns, misinformation and disinformation tactics, η πρώην Αριστερά δεν κατάφερε καν να αντιληφθεί το γήπεδο στο οποίο παίζει δείχνει έλλειψη οξυδέρκιας, γνώσης, φαντασίας και διασυνδέσεων με πραγματικές προθέσεις συνεργασίας. Το ότι η ΝΔ το έκανε τόσο μακιαβελικά την κάνει πιο ικανή, όχι πιο ανίκανη. Το αποτέλεσμα το επιβεβαιώνει. (Ο Μακιαβελισμός δεν είναι τίποτα άλλο παρά πολιτικός ρεαλισμός)

8. Η πολυδιάσπατη του πολιτικού κόσμου αφήνει τη χώρα λιγότερο προστατευμένη σε περίοδο ρευστότητας της περιοχή. Ελπίζω να μην το πληρώσουμε, αν και δεν είμαι σίγουρος: οι ιδέες πολλών εξ όσων θα μιλούν για ” το έθνος”, “την πατρίδα” και “την Ευρώπη” είναι ευθέως αντίθετες στα εθνικά μας συμφέροντα μεν, θα προσπαθούν να εκτρέπουν τον Μητσοτάκη (πχ μεταναστευτικό) προς τις θέσεις τους. Το αν θα καταφέρει να τους ελέγξει θα είναι η δική του εξέταση για το αν από ικανός μάνατζερ προβιβάζεται σε υπολογίσιμο (διεθνώς) ηγέτη.

9. Η άνοδος της Τουρκίας θα προβληματίζει πολύ και για πολλά: Αιγαίο (πετρέλαια και τουρισμός), άξονας Μόσχα-Άγκυρα-Τεχεράνη-Σαουδική Αραβία, 80% αποδοχή της Τουρκίας ως χώρας-πρότυπο από τους απανταχού Μουσουλμάνους, πυρηνικός αντιδραστήρας από Ρωσία, διαμεσολάβηση για Ουκρανία και σιτηρά, σύνδεση με Κίνα μέσω B&R Initiat., επαναπροσσέγγιση με Σαουδική Αραβία πάρα τον θάνατο Κασόγκι, κατοχή μέρους της Συρίας, ανάπτυξη αυτόνομης βιομηχανίας όπλων).

Για να την αντισταθμίσουμε χρειαζόμαστε ΠΟΛΥ ενεργητικότερη εξωτερική πολιτική. Λόγω Ανδρέα Παπανδρέου έχουμε ακόμα καλό όνομα ανάμεσα στο παλαιό “κίνημα των Αδεσμεύτων” που σήμερα υποτιμητικά και ρατσιστικά αποκαλούμε “the Rest”  (of the world). Αν καταφέρουμε να εμπλακούμε στις εργασίες τους, ίσως μέσω BRICS+, θα ανακτήσουμε αρκετή από τη διαπραγματειτική μας ισχύ εντός και εκτός ΝΑΤΟ. Η κίνηση δεν απαιτείται να είναι κρυφή από το ΝΑΤΟ.

10. Η Κλιματική Αλλαγή κινείται πολύ γρηγορότερα από όλα τα μοντέλα μας: πάμε για άνοδο 3-4 βαθμών μέχρι το 2100 και μόνη μας ελπίδα γίνεται η Τεχνητή Νοημοσύνη. Τόσο η πρώτη όσο και η δεύτερη αποτελούν Υπαρξιακές Απειλές. Το αν θα καταφέρουμε να χρησιμοποιήσουμε τη δεύτερη για να λύσουμε την πρώτη δε φαίνεται να προκρίνεται ως λύση. Η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να πρωτοστατήσει σε μια τέτοια προσπάθεια: έχουμε 5500 ακατοίκητες βραχονησίδες με νερά κατάλληλα για ψύξη σέρβερς και αέρα και ήλιο για ενέργεια. Γιατί να μην κάνουμε το Αιγαίο “Θαλάσσιο Πάρκο Αντιμετώπισης της Κλιματικής Αλλαγής”; Κάθε βραχονησίδα και εταιρεία, σε σαφές πλαίσιο (βλ. Αστυπάλαια) και με σαφής όρους.”

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News