Αθήνα – Αγκυρα… προσφυγικό

Του δρ. Ρόναλντ Μαινάρντους, Πολιτικός αναλυτής-σχολιαστής-κύριος ερευνητής ΕΛΙΑΜΕΠ.

Ο νέος Γερμανός πρέσβης, στο πρόσφατο Athens Security Forum, στράφηκε στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και την επίσκεψη του Τούρκου προέδρου στην Αθήνα. «Τη βλέπουμε με πολύ θετικό ενθουσιασμό» δήλωσε κι όντως η γερμανική κυβέρνηση έχει κάθε λόγο να χαίρεται για θετικές εξελίξεις στις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας.

Το Βερολίνο έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο να ξαναμιλήσουν Αθήνα-Αγκυρα μετά από μια μακρά περίοδο μεγάλης έντασης. Πριν από 1 χρόνο ανώτεροι διπλωμάτες από Ελλάδα και Τουρκία συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες, με πρωτοβουλία της, και συμφώνησαν να ξαναρχίσουν τον διάλογο. Το ότι, αργότερα, φονικοί σεισμοί συγκλόνισαν την Τουρκία και ο υπουργός Ν. Δένδιας δρομολόγησε μια νέα «διπλωματία των σεισμών» με ταξίδι-αστραπή στην Ανατολία έδινε στην πρωτοβουλία μια ισχυρή ώθηση.

Τα τελευταία χρόνια, η Γερμανία έχει μεσολαβήσει μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας περισσότερο από κάθε χώρα. Μετά τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία, σχετικές πρωτοβουλίες -συντονισμένες με την Ουάσινγκτον- έχουν αυξηθεί. «Αισθανόμαστε υποχρεωμένοι να διασφαλίσουμε καλές σχέσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών στο Αιγαίο και είμαστε πάντα εταίροι σε αυτή την προσπάθεια και θα συνεχίσουμε να είμαστε στο μέλλον» δήλωσε ο καγκελάριος Σολτς.

Ως εκ τούτου, δεν αποτελεί έκπληξη ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις ήταν ψηλά στην ατζέντα στις πρόσφατες επισκέψεις, στο Βερολίνο, του Ελληνα πρωθυπουργού όσο και του Τούρκου προέδρου.

Το Βερολίνο δεν εκτιμά ότι η συνάντηση στην Αθήνα θα φέρει γρήγορα αποτελέσματα. Ο πρέσβης έκανε λόγο για «διαδικασία, που δεν θα τελειώσει 7 Δεκεμβρίου και τα κύρια ζητήματα δεν θα αντιμετωπιστούν, αλλά θα προετοιμαστούν παρασκηνιακά για μεταγενέστερη στιγμή». Η εκτίμησή του συμπίπτει με την παρατήρηση ότι Αθήνα-Αγκυρα επιθυμούν να βελτιώσουν το κλίμα μεταξύ τους και να συμβάλουν στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης, με μη επίμαχα θέματα.

Η δήλωση του Τούρκου προέδρου ότι η Αγκυρα δεν επιθυμεί καμία παρέμβαση από «τρίτο μέρος» προκάλεσε δυσαρέσκεια και κριτική. Η επιμονή της Αγκυρας στη «διμεροποίηση» των ελληνοτουρκικών σχέσεων αποτελούσε, πάντοτε, σταθερά στη στρατηγική της έναντι της Ελλάδας.

Ωστόσο, γνωρίζει φυσικά ο Ερντογάν, ότι τα θέματα που θα διαπραγματευτούν Αθήνα και Αγκυρα έχουν προεκτάσεις, που ξεπερνούν το διμερές πλαίσιο. Λίγα θέματα το καταδεικνύουν καλύτερα από το μεταναστευτικό, το οποίο -αυτό είναι βέβαιο- θα παίξει σημαντικό ρόλο σήμερα.

Στις επισκέψεις Ερντογάν και Μητσοτάκη στο Βερολίνο και των συνομιλιών τους με τον Σολτς, δόθηκε μεγάλη έμφαση στη μείωση των προσφυγικών ροών. Και οι τρεις ηγέτες έχουν κοινό ενδιαφέρον για ανανέωση της συμφωνίας του 2016, μεταξύ της Τουρκίας και ΕΕ.

Οταν ο Ερντογάν μίλησε για «καζάν-καζάν» λύση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, μια συμφωνία για το μεταναστευτικό έρχεται αμέσως στο μυαλό. Πρόκειται για θέμα, που όλο και περισσότερο έρχεται στο προσκήνιο, για το οποίο Ελλάδα,

Τουρκία και Γερμανία έχουν την πρόθεση να συνεργαστούν στενότερα. Αυτός είναι ένας πρόσθετος λόγος, για τον οποίο το Βερολίνο επιθυμεί η σημερινή ελληνοτουρκική συνάντηση κορυφής να έχει αίσιο τέλος.