Ανάλυση – Αντώνης Σαμαράς: «Η μεταπολίτευση της μεταπολίτευσης», το αφήγημα και το φλερτ με τη δημιουργία νέου κόμματος
Μία συνέντευξη που σηματοδοτεί πολιτική καμπή και προαναγγέλλει ρήξη με το “σύστημα Μητσοτάκη”
Η συνέντευξη του Αντώνη Σαμαρά το μεσημέρι της Κυριακής, δεν ήταν απλώς μια τηλεοπτική εμφάνιση με συναισθηματικό τόνο. Ήταν μία πολιτική δήλωση πρόθεσης – ίσως και προαναγγελία ενός νέου πολιτικού εγχειρήματος. Ο πρώην πρωθυπουργός, εμφανώς πιο ώριμος αλλά και πιο αποφασιστικός σε σύγκριση με τις δημόσιες τοποθετήσεις του τα τελευταία χρόνια και άνοιξε όλα τα μέτωπα: από τη Νέα Δημοκρατία και τη διαγραφή του, μέχρι την ακρίβεια, την εξωτερική πολιτική και την ίδια τη φυσιογνωμία της παράταξης.
Η “Νέα Δημοκρατία του Κυριάκου Μητσοτάκη” δεν είναι πια η Νέα Δημοκρατία
Ο κ. Σαμαράς μίλησε με όρους βαθιά ιδεολογικούς και σχεδόν συναισθηματικούς για την παράταξη που υπηρέτησε για πέντε δεκαετίες. Η επαναλαμβανόμενη φράση του – ότι το κόμμα έχει μετατραπεί από «κόμμα αρχών σε κόμμα ιδιοκτήτη» – συμπυκνώνει το πολιτικό του αφήγημα:
πως η σημερινή ΝΔ έχει απομακρυνθεί από τις ρίζες της, τις αξίες του Καραμανλή και τη λαϊκή της βάση.
Με τη ρητορική αυτή, ο Σαμαράς επιχειρεί να ανακαταλάβει το παραδοσιακό, δεξιό και πατριωτικό ακροατήριο, το οποίο θεωρεί ότι έχει εγκαταλειφθεί στο περιθώριο. Η αναφορά του ότι «το σημερινό μόρφωμα μόνο κατ’ όνομα είναι Νέα Δημοκρατία» δείχνει πως έχει ήδη κόψει τις γέφυρες με το κόμμα.
Από τη διαγραφή στο “νέο ξεκίνημα”
Η διαγραφή του από τη Νέα Δημοκρατία λειτούργησε ως καταλύτης για την πολιτική του επαναδραστηριοποίηση. Η συνέντευξη ήταν σαφώς προσεκτικά σχεδιασμένη ώστε να προετοιμάσει το έδαφος για το επόμενο βήμα:
τη δημιουργία ενός νέου πολιτικού φορέα, με επίκεντρο την «πατριωτική, παραγωγική, συντηρητική» Ελλάδα που – όπως είπε – δεν εκπροσωπείται πια.
Η φράση «σταθμίζω όλους τους παράγοντες» ερμηνεύεται ως έμμεση επιβεβαίωση των προετοιμασιών που ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη. Ο Σαμαράς εμφανίζεται έτοιμος να αξιοποιήσει το πολιτικό και κοινωνικό ρήγμα που έχει προκύψει στα δεξιά της ΝΔ, με στόχο να εκφράσει μια αντι-μητσοτακική, αλλά όχι αντι-συστημική πτέρυγα του συντηρητικού χώρου.
Η οικονομία στο επίκεντρο της κριτικής – “ολιγοπώλια και ακρίβεια χωρίς ψυχή”
Στο σκέλος της οικονομίας, ο Σαμαράς υιοθέτησε ρητορική υπεράσπισης των μεσαίων στρωμάτων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, υπογραμμίζοντας ότι «ολιγοπώλια παντού λειτουργούν εις βάρος της μεσαίας τάξης».
Η φράση του «η κυβέρνηση έχει προσεγγίσεις χωρίς ψυχή και χωρίς ήθος» αποτυπώνει τη διάθεσή του να αντιπαρατεθεί όχι μόνο τεχνοκρατικά, αλλά και ηθικά. Επανέφερε μάλιστα το επιχείρημα περί «ελληνικού καπιταλισμού», προτείνοντας ένα παραγωγικό μοντέλο με μειωμένο κόστος και ενίσχυση της εγχώριας βιομηχανίας, της αγροτικής παραγωγής και των μικρών επενδυτών.
Στην κριτική του προς το οικονομικό επιτελείο, στηρίχθηκε στα στοιχεία:
το δημόσιο χρέος των 362 δισ. ευρώ, το ιδιωτικό χρέος των 112 δισ. και τη συνεχή πτώση της παραγωγικότητας, για να υποστηρίξει πως το “success story” της κυβέρνησης είναι μια ψευδαίσθηση.
Η διεθνής πολιτική και η “αφασία” απέναντι στην Τουρκία
Το δεύτερο ισχυρότερο κομμάτι της συνέντευξης ήταν η επίθεση στον τρόπο που η κυβέρνηση Μητσοτάκη χειρίζεται τα ελληνοτουρκικά.
Ο Σαμαράς κατηγόρησε το Υπουργείο Εξωτερικών ότι «ξεπλένει την Τουρκία», μιλώντας με οξύτητα για «εθνική αφασία» και «υποκρισία» σε θέματα κυριαρχίας.
Εδώ ο πρώην πρωθυπουργός επιχειρεί να ανακτήσει το χαμένο “πατριωτικό έδαφος” που η Νέα Δημοκρατία έχει, κατά την άποψή του, εγκαταλείψει. Οι αναφορές σε «μυστικές συμφωνίες Γεραπετρίτη – Φιντάν» και στο “κοκορέτσι νηστίσιμο” δείχνουν ότι επιδιώκει να ενσαρκώσει τη φωνή της εθνικής ευαισθησίας που αντιστέκεται στους συμβιβασμούς.
Ηθικό και προσωπικό αφήγημα – ο Σαμαράς ως “αντισυστημικός εντός συστήματος”
Ένα από τα πιο φορτισμένα σημεία της συνέντευξης ήταν η αναφορά στην απώλεια της κόρης του, με την οποία συνέδεσε τη στάση του απέναντι στους γονείς των θυμάτων των Τεμπών. Το στοιχείο αυτό προσέδωσε ανθρώπινη διάσταση σε ένα κατά τα άλλα σκληρό πολιτικό μήνυμα, δημιουργώντας μια εικόνα ενός ηγέτη με προσωπικό κόστος και ηθικό φορτίο.
Παράλληλα, η συνεχής επίκληση της έννοιας της “μεταπολίτευσης της μεταπολίτευσης” επιχειρεί να επικοινωνήσει το όραμά του για μια νέα εποχή πολιτικής αναγέννησης, όπου – όπως είπε – «δεν χρειαζόμαστε σωτήρες, αλλά σκοπό».
Η ρητορική της συνέπειας και η ανάκτηση της αξιοπιστίας
Ο Σαμαράς χτίζει πλέον μια ρητορική συνέπειας και “αντίστασης”:
ότι δεν υπήρξε ποτέ αποστάτης, ότι διαφώνησε για λόγους αξιακούς και όχι προσωπικούς και ότι δεν διεκδικεί αξιώματα αλλά δικαίωση της πολιτικής του στάσης.
Η δήλωσή του ότι «ποιος τον έκανε πρωθυπουργό; ο Σαμαράς» δεν είναι απλώς αιχμή· είναι πολιτικό επιχείρημα υπέρ του εαυτού του ως “πυλώνα νομιμοποίησης” της σύγχρονης ΝΔ, που τώρα – όπως αφήνει να εννοηθεί – χρειάζεται ανασύσταση.
Προς ένα νέο πολιτικό φορέα;
Αν και δεν ανακοίνωσε ευθέως την ίδρυση κόμματος, όλα δείχνουν ότι ο Αντώνης Σαμαράς δοκιμάζει τα νερά ενός “νέου συντηρητικού ρεύματος”.
Η ρητορική του για την ακρίβεια, τη διάρρηξη του κοινωνικού ιστού, τη διαφθορά, την ανάγκη εθνικής παραγωγής και την αποκατάσταση των αξιών, συνθέτουν ένα αφήγημα “κοινωνικού πατριωτισμού”.
Η συνέντευξη λειτουργεί ως πολιτικό πρόλογος μιας ευρύτερης κινητοποίησης, που μπορεί να οδηγήσει στην ανασύνθεση του χώρου δεξιά της Νέας Δημοκρατίας – σε μια συγκυρία όπου το πολιτικό σύστημα αναζητά νέες ισορροπίες.
Συμπέρασμα
Η συνέντευξη του Αντώνη Σαμαρά δεν ήταν απλώς μια προσωπική εξομολόγηση ή ένας απολογισμός πορείας. Ήταν μια πολιτική δήλωση επιστροφής. Με λόγο αιχμηρό, αλλά συντεταγμένο, ο πρώην πρωθυπουργός προανήγγειλε τη “μεταπολίτευση της μεταπολίτευσης” – μια φράση που ενδέχεται να εξελιχθεί στο σύνθημα ενός νέου πολιτικού κεφαλαίου.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
