«Ανοιγμα» της Άγκυρας με τον χάρτη της «Γαλάζιας Πατρίδας» στην UNESCO – Έντονη ελληνική αντίδραση

Τη νομιμοποίηση της «Γαλάζιας Πατρίδας» σε διεθνές επίπεδο επιχειρεί η Τουρκία. Χάρτης χωρίς νομικό έρεισμα, δηλώνει το ΥΠΕΞ

«Ανοιγμα» της Άγκυρας με τον χάρτη της «Γαλάζιας Πατρίδας» στην UNESCO – Έντονη ελληνική αντίδραση

Με μια κίνηση υψηλού συμβολισμού αλλά χωρίς νομικό αντίκρισμα, η Τουρκία κατέθεσε στην πλατφόρμα της UNESCO (MSPglobal) τον χάρτη του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, στον οποίο αποτυπώνονται όλες οι τουρκικές διεκδικήσεις σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, βάσει του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας». Πρόκειται για μία ενέργεια που έρχεται λίγες ημέρες μετά την εξαγγελία από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για τη δημιουργία Θαλάσσιου Πάρκου στις νότιες Κυκλάδες, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Διάσκεψης για τους Ωκεανούς στη Νίκαια.

Ο επίμαχος χάρτης, που φέρει την επίσημη υπογραφή της Προεδρίας της Τουρκικής Δημοκρατίας, υποβλήθηκε μέσω του τουρκικού Ινστιτούτου DEHUCAM στην πλατφόρμα της UNESCO και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία αφορά την εφαρμογή θαλάσσιου σχεδιασμού από τα κράτη. Παρότι συνοδεύεται από την επισήμανση ότι οι σχετικές περιοχές «δεν υπονοούν κρατική δικαιοδοσία», η κίνηση ερμηνεύεται ως προσπάθεια της Άγκυρας να προσδώσει θεσμική βαρύτητα στις μονομερείς αξιώσεις της.

Με αιχμές απαντά η Αθήνα στην Άγκυρα για τον «χάρτη του 1585» – «Φαιδρότητες από χώρα που μιλά για “Γαλάζια Πατρίδα”»

Σκληρή απάντηση από την Αθήνα

Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών αντέδρασε άμεσα και σε αυστηρό τόνο, δηλώνοντας ότι «ο χάρτης δεν εδράζεται στο διεθνές δίκαιο, ούτε δεσμεύει κανέναν». Όπως σημειώνει η ανακοίνωση, πρόκειται για «μια αντανακλαστική και ανούσια απάντηση στον ευρωπαϊκής βάσης ελληνικό θαλάσσιο σχεδιασμό» και τονίζει ότι «η Ελλάδα θα κινηθεί σε όλα τα διεθνή φόρα για την υπεράσπιση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων».

Ειδικότερα το ΥΠΕΞ σε ανακοίνωσή του αναφέρει: «Η Τουρκία δημοσιοποίησε σήμερα θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό σε απάντηση του Ελληνικού σχεδιασμού, που ήδη αποτελεί μέρος του ευρωπαϊκού κεκτημένου» και προσπθέτει: «Η διαφορά είναι ότι ο τουρκικός χάρτης δεν έχει έρεισμα στο διεθνές δίκαιο, καθώς επιχειρεί να σφετεριστεί περιοχές ελληνικής δικαιοδοσίας, και δεν απευθύνεται σε διεθνή οργανισμό που επιβάλλει υποχρέωση ανάρτησης σχετικών χαρτών. Κατά τούτο, δεν παράγει οποιοδήποτε έννομο αποτέλεσμα και αποτελεί απλά μια αντανακλαστική αντίδραση κενή περιεχομένου».

Το ΥΠΕΞ ξεκαθαρίζει ότι «η Ελλάδα θα επιμείνει στην πολιτική αρχών που εφαρμόζει και καλεί την Τουρκία να μην προβάλλει μαξιμαλιστικούς ισχυρισμούς που ο καθένας καταλαβαίνει ότι είναι για εσωτερική χρήση και μόνο” και καταλήγει προειδοποιόντας ότι θα προσφύγει σε όλα τα διεθνή φόρα.

Τι προβάλλει η Τουρκία μέσω της UNESCO

Το κείμενο που συνοδεύει τον τουρκικό χάρτη περιλαμβάνει σειρά αναφορών που παραπέμπουν ευθέως στην αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας:

  • Παρουσιάζει τη μέση γραμμή ως προσωρινό όριο στο Αιγαίο.

  • Επικαλείται τη συμφωνία με τη Λιβύη και την αυτοαποκαλούμενη «ΤΔΒΚ».

  • Αναφέρεται στις «γκρίζες ζώνες» του Αιγαίου, αμφισβητώντας την κυριότητα νησίδων και βραχονησίδων.

  • Υποστηρίζει ότι δεν υφίστανται πλήρως οριοθετημένα θαλάσσια σύνορα με την Ελλάδα ή με τη Συρία.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην αναφορά στη Συμφωνία της Βέρνης (1976), την οποία η Άγκυρα επικαλείται ως δέσμευση για αποφυγή ενεργειών που θα μπορούσαν να διαταράξουν τη διαπραγματευτική διαδικασία.

Χωρίς νομικό πλαίσιο, αλλά με γεωπολιτικό στόχο

Παρά την προβολή του χάρτη σε διεθνή πλατφόρμα, η ίδια η Τουρκία παραδέχεται πως δεν διαθέτει εθνικό νομοθετικό πλαίσιο για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό – γεγονός που υπονομεύει τη θεσμική του εγκυρότητα. Η μοναδική σχετική αναφορά είναι το «Γαλάζιο Σχέδιο 2025», ένα σχέδιο δράσης για τη βιώσιμη θαλάσσια οικονομία, που δεν έχει ακόμη υιοθετηθεί επισήμως.