Μικρές σπίθες, μεγάλη μνήμη: γιατί αξίζουν τα φεστιβάλ της γειτονιάς

Δεν είναι τα μεγάλα ονόματα που δίνουν αξία σε ένα φεστιβάλ, αλλά οι άνθρωποι που βάζουν ψυχή, μεράκι και χρόνο για να δημιουργήσουν κάτι που μένει στην πόλη. Εκεί κρύβεται η αληθινή δύναμη της πολιτιστικής μνήμης

Μικρές σπίθες, μεγάλη μνήμη: γιατί αξίζουν τα φεστιβάλ της γειτονιάς

Δεν είναι πάντα οι μεγάλες σκηνές και τα μεγάλα ονόματα που δίνουν αξία σε ένα φεστιβάλ. Αφορμή για τη σκέψη αυτή είναι τα «Μαρκάτια», που ξεκινούν στην Πάτρα στο τέλος Σεπτεμβρίου. Όχι γιατί ψάχνουμε να βρούμε ακόμα ένα event για να γεμίσει τις σελίδες του ημερολογίου μας, αλλά γιατί τέτοιες διοργανώσεις θυμίζουν τι σημαίνει πραγματικά «πολιτισμός από τα κάτω».

Η ουσία δεν είναι αν έρχεται μια διεθνής μετακλήση ή αν τα φώτα είναι πιο δυνατά από τον διπλανό δήμο. Σημασία έχει ότι εδώ οι παραγωγές στήνονται με μεράκι. Άνθρωποι αφιερώνουν χρόνο, κόπο, φαντασία, για να φτιάξουν κάτι που δεν υπάρχει έτοιμο προς πώληση. Και αυτό, από μόνο του, έχει άλλη βαρύτητα.

Ένα φεστιβάλ μπορεί να μην συνεπάρει με πυροτεχνήματα, μπορεί όμως να σου δώσει γνώσεις και εμπειρίες που θα σε ακολουθούν για καιρό. Μπορεί να σε φέρει σε επαφή με κάτι που δεν ήξερες, να σου συστήσει έναν κόσμο που αγνοούσες, να σε κάνει να νιώσεις μέρος μιας συλλογικής δημιουργίας.

Κάθε μικρό φεστιβάλ έχει μια θεματική γύρω από την οποία περιστρέφεται, έναν κοινό σκοπό. Στα «Μαρκάτια» είναι η μνήμη και η γειτονιά, αλλού μπορεί να είναι το κρασί, όπως στα «Οινοξένεια», ή ακόμα και οι ενότητες του «Διεθνούς Φεστιβάλ Πάτρας», όπως το «Φεστιβάλ στις Γειτονιές» και το «Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου». Δεν έχει σημασία το μέγεθος του μπάτζετ· σημασία έχει τι προσφέρεις στον άλλον. Ίσως να μην είναι ένα υπερθέαμα που θα τον συνεπάρει με τα φώτα του, αλλά θα του αφήσει κάτι άλλο: μια γνώση, μια εμπειρία, μια γνωριμία με κάτι που μέχρι τότε δεν ήξερε.

Στο κάτω-κάτω, αυτό είναι που μετράει. Να εμπλέξεις όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους στη δημιουργική διαδικασία. Να ενώσουν δυνάμεις, να φτιάξουν κάτι μαζί. Να γίνει το φεστιβάλ απόκτημα όλων – της γειτονιάς, της πόλης, της ίδιας της κοινωνίας που το αγκαλιάζει.

Ας μην γελιόμαστε: εκεί χτίζεται η πολιτιστική ταυτότητα μιας πόλης. Όχι μόνο στις λαμπερές σκηνές, αλλά στις μικρές στιγμές όπου η δημιουργία μοιράζεται και γίνεται κοινή εμπειρία.