Παναχαϊκή Γυμναστική Ένωση: Iστορική περιήγηση με αφορμή τα 132α γενέθλιά της
«Κάλλιστοι νέοι της ημετέρας πόλεως, έθεντο κατ’ αυτάς τας βάσεις λαμπρού Σωματείου, Γυμναστικού, δηλονότι Συλλόγου εις ον έδωσαν τον τίτλον «Παναχαϊκός Γυμναστικός Σύλλογος» και τον τύπον παρομοίων Σωματείων. Του Συλλόγου τούτου, υπέρ ου ευχόμεθα τα βέλτιστα, Πρόεδρος εξελέχθη ο συμπολίτης ημών κ. Γεώργιος Τζίνης».
Με αυτό το σχόλιο που υπέγραψε ο Κωνσταντίνος Φιλόπουλος, η πατρινή εφημερίδα «Φορολογούμενος» ανακοίνωνε στις 14 Ιουνίου του 1891 την ίδρυση του Παναχαϊκού Γυμναστικού Συλλόγου, της Παναχαϊκής δηλαδή. Η ίδρυση είχε γίνει την εβδομάδα που προηγήθηκε της δημοσίευσης.
Το γεγονός πως δύο χρόνια μετά ο Παναχαϊκός είχε 500 ενεργά μέλη (σε μια Πάτρα 30.000 κατοίκων) μαρτυρά την απήχηση του εγχειρήματος, που δεν περιορίστηκε μόνο στον αθλητισμό, αλλά και στην πνευματική ανάπτυξη της νεολαίας. Ανέπτυξε, εκτός από τα αγωνίσματα του στίβου, την κολύμβηση, την κωπηλασία, τη σκοποβολή, τη γυμναστική, ενώ από τα σπλάχνα του δημιουργήθηκαν ο Ποδηλατικός Σύλλογος, ο Σκοπευτικός Ομιλος, ο Εκδρομικός Ομιλος κ.ά.
Η Παναχαϊκή είναι ένα τεράστιο αθλητικό οικοδόμημα στην Ελλάδα κι ένας από τους σημαντικότερους κοινωνικούς ιστούς της πόλης, για 13η δεκαετία!
Στις σελίδες που ακολουθούν περιγράφονται μερικές από τις στιγμές εκείνες που καθιέρωσαν την Παναχαϊκή.
* Από τις “Επιλογές” της 20ής Δεκεμβρίου 2014
ΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ
O αθλητισμός μπαίνει «επίσημα» στη ζωή των Πατρινών, στις 22 Σεπτεμβρίου 1880, όταν καθιερώνεται το μάθημα της γυμναστικής στα σχολεία, με βασιλικό διάταγμα που εκδόθηκε ύστερα από πρόταση του αρμόδιου υπουργού Νικ. Μαυροκορδάτου.
Στην Πάτρα το μάθημα ξεκίνησε εκείνη την περίοδο στο Α’ Γυμνάσιο (είχε ιδρυθεί το 1838) και από την επόμενη (1881-1882) και στο Β’ που μόλις είχε ιδρυθεί (στεγαζόταν τότε επί της Γεροκωστοπούλου και Αγίου Ανδρέου). Οι ώρες της γυμναστικής ήταν 3 την εβδομάδα για κάθε τάξη (σήμερα είναι λιγότερες…), ενώ προβλεπόταν η προσάρτηση ειδικού γυμναστηρίου σε κάθε τάξη.
Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΠΑΝΑΧΑΪΚΟΥ
Στη «Ζάππεια Ολυμπιάδα» του 1889 στην Αθήνα, τερμάτισε 1ος στο αγώνισμα «δρόμου μιάς στροφής» και 2ος στο «άλμα επί κοντώ υπέρ τάφρον» ο Ιωάννης Κρητικός, φοιτητής μαθηματικών και σχολής γυμναστών.
Ο Κρητικός, παρακινούμενος από τον Ιωάννη Φωκιανό (ιδρυτικό μέλος του Πανελληνίου Γ.Σ. στην Αθήνα), πρωτοστατεί στην ίδρυση αθλητικού συλλόγου στην Πάτρα.
Η ΔΙΑΣΠΑΣΗ ΤΗΣ ΓΕΠ
Η άνθηση του Παναχαϊκού, που εν πολλοίς οφείλεται στον επί σειρά ετών πρόεδρό του και εκ των προσωπικοτήτων της Πάτρας, ιατρού Χρήστου Κορύλλου, δημιούργησε αντιπαλότητες. Ετσι, με αφορμή το παμπατραϊκό συλλαλητήριο τον Οκτώβριο του 1894 για την σταφιδική κρίση, η υποβόσκουσα αντιπαλότητα πήρε σάρκα και οστά. Οι διαφωνούντες με τον Κορύλλο, διαγράφονται (ανάμεσά τους και ο Αντώνης Πεπανός) και στις 20 Νοεμβρίου ιδρύουν την Γυμναστική Εταιρεία Πατρών, με πρώτο πρόεδρο τον ιατρό Αιμίλιο Γερούση.
Η διένεξη στους κόλπους του Παναχαϊκού δίχασε και την Πατραϊκή κοινωνία. Η αστυνομία φοβήθηκε μήπως την κρίσιμη συνέλευση ακολουθήσει «διασάλευσις της τάξεως», όπως έγραψαν τότε οι εφημερίδες! Και για να προλάβει ενδεχόμενες συμπλοκές τοποθέτησε φρουρούς στο Γυμναστήριο και έβαλε νυκτερινές περιπόλους! Την επομένη μέρα στις 5 Νοεμβρίου 1894, το διοικητικό συμβούλιο του Παναχαϊκού διέγραψε εννέα μέλη, τους ζωηρότερους από τους αντιφρονούντες. Αυτοί ήταν οι Ανδρέας Σταυρόπουλος, Σπήλιος Αγαπητός, Δ. Μαριώτης, Γ. Φινόπουλος, Περ. Ηλιάδης, Ευάγγελος Ευαγγελίου, Δημ. Ξενόπουλός, Ηλίας Κονταρίνης και Χρήστος Δουβανάς. Επίσης τιμώρησε με ολιγοήμερη αποβολή τον Γεώργιο Λάγγουρα, τον αθλητή Λεωνίδα Τσικλητήρα και μερικούς άλλους.
Τις ημέρες που ακολούθησαν 150 μέλη δήλωσαν ότι αποχωρούν από τον Παναχαϊκό και στις 20 Νοεμβρίου 1894 ανακοίνωσαν ότι ιδρύουν νέο γυμναστικό και αθλητικό σύλλογο με την επωνυμία Γυμναστική Εταιρεία Πατρών. Τα δύο σωματεία μεγαλούργησαν σε πανελλήνιο επίπεδο με την ανάδειξη σπουδαίων πρωταθλητών και Ολυμπιονικών, καλλιεργώντας τον αθλητισμό στην πόλη.
Η ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΗ ΤΟΥ 1923
Η προσπάθεια για τη συγχώνευση των δύο συλλόγων ξεκίνησε το 1900, με σύσταση ειδικής επιτροπής, εξ αφορμής του ποσού που θα έπρεπε να καταβάλουν ως συνδρομή ετησίως στον ΣΕΓΑΣ, ποσό που χαρακτηρίστηκε υπέρογκο για τα ταμεία τους. Η μακρά περίοδος παρακμής του πατραϊκού αθλητισμού, αμέσως μετά την Μεσολυμπιάδα (1906), έως και το 1920, ανέστειλε την προσπάθεια για συγχώνευση (η πρώτη «απόφαση» είχε παρθεί το 1914), που πραγματοποιήθηκε τελικά το 1923 (άκαρπες αποδείχθηκαν και οι προσπάθειες του 1900, 1905, 1908, 1909, 1910, 1919, 1922).
Σημειώνεται πως όλα αυτά τα χρόνια οι δύο σύλλογοι σχεδόν ήσαν σε αδράνεια, δεν έχει καταγραφεί άλλωστε η σύνθεση των Δ.Σ. του μεν ΠΓΣ (1912-1923) της δε ΓΕΠ (1915-1922).
Ηταν 15 Φεβρουαρίου και πρώτος πρόεδρος του Δ.Σ. (όπου μετείχαν παράγοντες του ΠΓΣ και της ΓΕΠ) ήταν ο Μένιος Τσαφόπουλος, ιδιωτικός υπάλληλος και παλιός αθλητής.
Η είδηση περί συμφωνίας των δύο συλλόγων το 1923 έγινε γνωστή για πρώτη φορά τον Φεβρουάριο του 1923, με δημοσίευμα του Μάκη Αθανασίου στην πατρινή εφημερίδα «Φως»: «Ενα μεγάλο τοπικό γεγονός συνετελέσθη αυτήν την εβδομάδα, το οποίον η κατάστασις εις την οποίαν γενικώς ευρισκόμεθα έκαμε να διέλθη εντελώς απαρατήρητον. Πρόκειται περί της ενώσεως των δύο αθλητικών σωματείων μας, του Παναχαϊκού Γυμναστικού Συλλόγου και της Γυμναστικής Εταιρείας Πατρών. Οι αντίπαλοι έδωσαν τα χέρια εις μίαν κοινή προσπάθεια. Έδειξαν την ευγένεια της ψυχής τους και η Κοινωνία δεν ημπορεί παρά να σταθεί με σεβασμό μπροστά εις την ωραίαν χειρονομία τους και να περιβάλη με στοργή τα έργον των. Οι ιστορίες τους εδέθησαν μαζί σ’ ένα χρυσόδετο τόμο, ο οποίος θα χρησιμεύση ως υπόδειγμα για κείνους που ακολουθούντες το παράδειγμα υπερόχων προγόνων εννοούν να διαπλάσσουν και τα κορμιά και τις ψυχές τους». Η επικύρωση της ένωσης έγινε με συνεχόμενες συνεδριάσεις των μελών των δύο συλλόγων στο Γυμναστήριο του Παναχαϊκού στις 27 Mαΐου 1923.
Για μερικούς μήνες μετά την ίδρυσή της, η Παναχαϊκή αναφερόταν ως ΠΓΕΠ, δηλαδή Παναχαϊκή Γυμναστική Ενωση Πατρών.
ΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ
Το ποδόσφαιρο εισήχθη στην Πάτρα πιθανώς από Αγγλους εμπόρους ή υπαλλήλους σταφιδικών οίκων (Μόρφι, Κροβ, Βουδ, Μάρσαλ κ.ά.) οι οποίοι πήγαιναν και στην πατρίδα τους και το έφεραν μάλλον το 1898 ή και νωρίτερα. Αλλωστε η Πάτρα του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ού, λόγω του ευρωπαϊκού της προσανατολισμού ήκμασε σε πολλούς τομείς (π.χ. δημοσίευση διεθνών ειδήσεων στον τοπικό Τύπο), έναντι της υπόλοιπης χώρας «αξιοποιώντας» τις επαφές που είχε, λόγω του λιμανιού, με τον «έξω κόσμο». Θα ήταν πιο ακριβές εάν θεωρήσουμε ως γενέθλιο του αχαϊκού ποδοσφαίρου το 1891, χρονιά που ιδρύθηκε ο Παναχαϊκός Γυμναστικός Σύλλογος, ο αρχαιότερος εκ των συλλόγων που καλλιέργησαν ποτέ το το ποδόσφαιρο στην Πάτρα.
Την ποδοσφαιρική αρχή έκαναν τα μέλη της αγγλικής παροικίας στην Πάτρα, καθώς η οικονομική τους κατάσταση, τούς επέτρεπε να έχουν τον ελεύθερο χρόνο για να ασχολούνται με τις αθλοπαιδιές, γνωστές και διαδεδομένες ήδη στην Αγγλία. Αλλωστε ευημερούσαν στην Πάτρα, είχαν δε αναπτύξει έντονη κοινωνική δράση, ενώ από το 1872 είχαν τη δική τους εκκλησία (η Αγγλικανική στο τέρμα της Αγίου Ανδρέου για τους Διαμαρτυρομένους). Μετά το 1930 άρχισε η συρρίκνωση της παροικίας.
– 18 Ιανουαρίου 1899: Δημοσιεύεται στον «Νεολόγο» η είδηση για το φιλικό αγώνα Παναχαϊκός – Αγγλικό πλοίο Μπόξερ (το πρώτο «σωζόμενο» ποδοσφαιρικό παιχνίδι στην Αχαΐα), που έγινε στο γήπεδο του Παναχαϊκού.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
