Η Ελένη Γελαστοπούλου στην «Π» για την Ενιαία Υγεία: Τι μας έμαθε ο Covid-19

Πελοπόννησος Newsroom

Η εμπειρία της πανδημίας COVID-19 ανέδειξε πόσο αλληλένδετα είναι τα ζητήματα της υγείας ανθρώπων, ζώων και οικοσυστημάτων και πόσο απαραίτητη είναι η διεπιστημονική συνεργασία για την προστασία της Δημόσιας Υγείας. Αυτό επισημαίνει η Δρ. Ελένη Γελαστοπούλου είναι Καθηγήτρια και Διευθύντρια στο Εργαστήριο Υγιεινής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών και ειδικευμένη γιατρός Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Ιατρικής.

Η κ. Γελαστοπούλου είναι παράλληλα μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Μεσογειακού Κέντρου Καινοτομίας για την Ενιαία Υγεία (MED-OHC).

-Τι ακριβώς σημαίνει Ενιαία Υγεία;
Οταν μιλάμε για την Ενιαία Υγεία, ουσιαστικά αναφερόμαστε σε μια ολιστική προσέγγιση που αντιμετωπίζει την υγεία ως ένα σύνολο αλληλένδετων παραγόντων. Δεν αφορά μόνο την ανθρώπινη υγεία απομονωμένα, αλλά λαμβάνει υπόψη τη στενή σχέση που υπάρχει ανάμεσα στον άνθρωπο, τα ζώα και το περιβάλλον. Στην πράξη, αυτό σημαίνει συνεργασία μεταξύ διαφορετικών επιστημονικών κλάδων, όπως Ιατρικής, Κτηνιατρικής, Οικολογίας και Δημόσιας Υγείας, με στόχο την πρόληψη και την αποτελεσματική διαχείριση υγειονομικών και περιβαλλοντικών απειλών. Η βασική αρχή στην Ενιαία Υγεία είναι ότι η υγεία του ανθρώπου δεν μπορεί να διασφαλιστεί χωρίς την προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας των ζώων. Ολα αυτά συνδέονται άρρηκτα και μόνο μέσα από τη συνεργασία μπορούμε να διασφαλίσουμε την ευημερία όλων των οργανισμών και του πλανήτη συνολικά.

-Σε πρακτικό επίπεδο, δηλαδή στην καθημερινότητά μας, πώς η Ενιαία Υγεία συμβάλλει στην προαγωγή και προάσπιση της Δημόσιας Υγείας;
Οπως ήδη έχω αναφέρει, όταν μιλάμε για την Ενιαία Υγεία στην καθημερινότητά μας, ουσιαστικά μιλάμε για μια πιο ολιστική προσέγγιση στη Δημόσια Υγεία. Δεν αφορά μόνο τον άνθρωπο, αλλά και το περιβάλλον γύρω μας, τα ζώα, τα φυτά, τα οικοσυστήματα γενικότερα. Ολα αυτά είναι αλληλένδετα και πρακτικά σημαίνει πως η προστασία του φυσικού και ζωικού περιβάλλοντος συνδέεται άμεσα με την προαγωγή της Δημόσιας Υγείας. Για παράδειγμα, η πρόληψη ασθενειών που μεταδίδονται από τα ζώα στον άνθρωπο, η διασφάλιση της ποιότητας του νερού και της τροφής ή η αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής ρύπανσης είναι ζητήματα που επηρεάζουν άμεσα την υγεία των πληθυσμών. Ολα αυτά δείχνουν ότι προστατεύοντας το σύνολο, προστατεύουμε και το άτομο. Αυτό είναι και το νόημα της Ενιαίας Υγείας-μια προσέγγιση που βλέπει τη μεγάλη εικόνα και συμβάλλει ουσιαστικά στην προαγωγή και την προστασία της Δημόσιας Υγείας.

-Πόσο κομβικός είναι ο ρόλος της Ενιαίας Υγείας για την αναχαίτιση πανδημικών απειλών, όπως αυτή που πρόσφατα βίωσε ο πλανήτης, καθώς και άλλου είδους απειλών, όπως η επισιτιστική και κλιματική κρίση;
Ο ρόλος της Ενιαίας Υγείας στην αντιμετώπιση παγκόσμιων κρίσεων, όπως οι πανδημίες, αλλά και στην αναχαίτιση απειλών όπως η επισιτιστική και η κλιματική κρίση, είναι πραγματικά καθοριστικός. Η εμπειρία της πανδημίας COVID-19 ανέδειξε πόσο αλληλένδετα είναι αυτά τα ζητήματα και πόσο απαραίτητη είναι η διεπιστημονική συνεργασία για την προστασία της Δημόσιας Υγείας. Η Ενιαία Υγεία προσφέρει ένα πλαίσιο που επιτρέπει τον έγκαιρο εντοπισμό νέων παθογόνων, μέσω της παρακολούθησης τόσο των ανθρώπινων όσο και των ζωικών πληθυσμών. Παράλληλα, προωθεί στρατηγικές πρόληψης, όπως οι εμβολιασμοί των ζώων, που μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο μετάδοσης ασθενειών στον άνθρωπο. Επίσης ζητήματα που σχετίζονται με την επισιτιστική ασφάλεια και την κλιματική αλλαγή μπορούν να αντιμετωπιστούν μέσω της προσέγγισης της Ενιαίας Υγείας, με την προστασία των καλλιεργειών, τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων.

-Πώς μπορεί ένας ενεργός πολίτης να ενημερωθεί και να βοηθήσει στην προώθηση των σκοπών της Ενιαίας Υγείας;
Θα έλεγα ότι ένας ενεργός πολίτης μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην προώθηση των σκοπών της Ενιαίας Υγείας, και αυτό ξεκινά με την κατανόηση της βαθιάς σύνδεσης που υπάρχει ανάμεσα στην υγεία όλων των οργανισμών και του περιβάλλοντος συνολικά. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από τη συμμετοχή σε εκπαιδευτικά προγράμματα, διαλέξεις ή διαδραστικά εργαστήρια, που παρέχουν πρακτική γνώση και ενθαρρύνουν την ανάληψη πρωτοβουλιών. Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα διάσταση της συμμετοχής των πολιτών είναι αυτό που ονομάζουμε η Επιστήμη των Πολιτών (Citizen Science). Εδώ μιλάμε για πρωτοβουλίες όπου οι ίδιοι οι πολίτες συμμετέχουν ενεργά σε ερευνητικές διαδικασίες, όπως η συλλογή δεδομένων για την παρακολούθηση περιβαλλοντικών αλλαγών ή η αναγνώριση πιθανών κινδύνων για τη Δημόσια Υγεία. Είναι ένας τρόπος να αξιοποιηθεί η συλλογική δύναμη της κοινωνίας για την ενίσχυση της επιστημονικής γνώσης και τελικά, για την έγκαιρη αντιμετώπιση απειλών που συνδέονται με την Ενιαία Υγεία.

-Είναι η Ενιαία Υγεία ένα επιπλέον εφόδιο όλων μας για την άμβλυνση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης και την επίτευξη των στόχων της Βιώσιμης Ανάπτυξης;
Η Ενιαία Υγεία αποτελεί αναμφίβολα ένα ουσιαστικό εργαλείο για την άμβλυνση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης και την επίτευξη των στόχων της Βιώσιμης Ανάπτυξης. Ο λόγος είναι απλός αλλά σημαντικός και θα τον επαναλάβω: η Ενιαία Υγεία βασίζεται σε μια ολιστική προσέγγιση, που αναγνωρίζει τη στενή σύνδεση μεταξύ της υγείας του ανθρώπου, των ζώων, των οικοσυστημάτων και του περιβάλλοντος συνολικά. Η αλήθεια είναι ότι η κλιματική κρίση δεν επηρεάζει μόνο το περιβάλλον, αλλά και την υγεία μας, την επισιτιστική ασφάλεια και τη σταθερότητα των οικοσυστημάτων. Εδώ ακριβώς έρχεται να παίξει κρίσιμο ρόλο η Ενιαία Υγεία, γιατί ενώνει δυνάμεις από διαφορετικούς τομείς, δημιουργώντας ένα πλαίσιο διεπιστημονικής συνεργασίας που μπορεί να εντοπίσει, να προλάβει και να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις αυτών των προκλήσεων πιο αποτελεσματικά και να συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της Βιώσιμης Ανάπτυξης.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ

Η Δρ. Ελένη Γελαστοπούλου είναι αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Εργαστήριο Υγιεινής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών. Έχει πολυετές διδακτικό και εκπαιδευτικό έργο τόσο σε προπτυχιακό όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο στα γνωστικά αντικείμενα Επιδημιολογία, Δημόσια Υγεία, Ψυχική Υγεία, και Συστήματα Υγείας.Επίσης έχει εκτεταμένη ερευνητική εμπειρία με συνεχιζόμενη ενεργό συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα. Η Δρ. Γελαστοπούλου είναι Γενικός Γραμματέας της Ιατρικής Εταιρίας Δυτικής Ελλάδος – Πελοποννήσου (ΙΕΔΕΠ) από το 2007.Είναι μέλος της Συντακτικής Επιτροπής του περιοδικού «Αχαϊκή Ιατρική». Επίσης είναι μέλος διαφόρων επιτροπών του Πανεπιστημίου Πατρών και έχει διατελέσει μέλος, αντιπρόεδρος και πρόεδρος πολλών επιστημονικών και οργανωτικών επιτροπών συνεδρίων.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News