Ουκρανία-Αποκαλυπτική έρευνα της Verstka: Ρώσοι αξιωματικοί εκτελούν στρατιώτες που αρνούνται να πολεμήσουν

Ανεξάρτητο ρωσική πλατφόρμα τεκμηριώνει 101 περιπτώσεις δολοφονιών και βασανιστηρίων, με τουλάχιστον 150 θύματα

Ουκρανία-Αποκαλυπτική έρευνα της Verstka: Ρώσοι αξιωματικοί εκτελούν στρατιώτες που αρνούνται να πολεμήσουν

Ρώσοι διοικητές φέρονται να προβαίνουν σε εκτελέσεις και να στέλνουν σκόπιμα σε θανάσιμες αποστολές στρατιώτες που αρνούνται να συμμετάσχουν σε επιχειρήσεις στην Ουκρανία, σύμφωνα με εκτενή έρευνα της ανεξάρτητης ρωσικής πλατφόρμας Verstka. Η ανάλυση αποκαλύπτει ένα σύστημα συστηματικής βίας και εκφοβισμού εντός των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων, με τεκμηρίωση δεκάδων περιστατικών δολοφονιών, βασανιστηρίων και αυτοκτονικών αποστολών.

Η έρευνα βασίστηκε σε μαρτυρίες εν ενεργεία στρατιωτών, συγγενών νεκρών, διαρρεύσεις βίντεο και επίσημα έγγραφα καταγγελιών, εντοπίζοντας 101 Ρώσους στρατιωτικούς κατηγορούμενους για φόνους, βασανιστήρια ή θανατηφόρες τιμωρίες εναντίον ομοτρόπων τους. Επιβεβαιώθηκαν τουλάχιστον 150 θάνατοι, ενώ εκτιμάται ότι ο πραγματικός αριθμός είναι σημαντικά υψηλότερος.

Από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, έχουν κυκλοφορήσει πολλαπλές αναφορές για «αποτρεπτικά αποσπάσματα» και εκτελέσεις στρατιωτών που επιχειρούσαν υποχώρηση. Το Κρεμλίνο έχει απορρίψει επανειλημμένα αυτές τις κατηγορίες, ισχυριζόμενο ότι αντίστοιχα φαινόμενα παρατηρούνται μόνο στις ουκρανικές δυνάμεις. Ωστόσο, η ανάλυση της Verstka αποτελεί την πιο λεπτομερή καταγραφή μέχρι σήμερα, περιγράφοντας μηχανισμούς επιβολής πειθαρχίας μέσω τρόμου.

Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, διοικητές διόριζαν ειδικούς «εκτελεστές» για να πυροβολούν όσους αρνούνταν μάχη, πετώντας στη συνέχεια τα πτώματα σε ποτάμια ή ρηχούς τάφους και καταχωρώντας τους ως «νεκρούς σε μάχη». Σε άλλες περιπτώσεις, αξιωματικοί χρησιμοποιούσαν drones και εκρηκτικά για να «εξουδετερώσουν» τραυματίες ή υποχωρούντες στρατιώτες, δίνοντας εντολές σε χειριστές να ρίχνουν χειροβομβίδες εναντίον Ρώσων οπλιτών και παρουσιάζοντας τα περιστατικά ως απώλειες από εχθρικά πυρά.

Η Verstka, που λειτουργεί εξόριστη εκτός Ρωσίας από γνωστούς ανεξάρτητους δημοσιογράφους, τεκμηριώνει επίσης βασανιστήρια σε «λάκκους» καλυμμένους με μεταλλικές σχάρες, όπου στρατιώτες στερούνταν τροφής και νερού, δέχονταν ψεκασμούς με νερό και ξυλοδαρμούς για ώρες ή ημέρες. Σε ορισμένα στρατόπεδα, εξαναγκάζονταν σε μονομαχίες «μέχρι θανάτου», παρόμοιες με γλαδιατόρων.

Ένα τέτοιο περιστατικό καταγράφηκε σε βίντεο που διακινήθηκε τον Μάιο του 2025 από ουκρανικές ομάδες παρακολούθησης ρωσικών δυνάμεων. Το υλικό δείχνει δύο άνδρες χωρίς πουκάμισα να παλεύουν σε λάκκο, με φωνή εκτός κάδρου να λέει: «Ο διοικητής Kama είπε ότι όποιος σκοτώσει τον άλλον βγαίνει ζωντανός». Λίγο αργότερα, ο ένας πέφτει αναίσθητος, ενώ οι φωνές τον παροτρύνουν: «Τελείωσέ τον, τι περιμένεις;».

Η έρευνα αποκαλύπτει επίσης εκβιασμούς, με αξιωματικούς να απαιτούν χρήματα από στρατιώτες για να τους απαλλάξουν από αυτοκτονικές αποστολές. Όσοι δεν πλήρωναν χαρακτηρίζονταν «μηδενισμένοι» και εκτελούνταν συχνά από τους ίδιους τους διοικητές τους. Αυτές οι πρακτικές, αρχικά περιορισμένες σε ποινικά τάγματα πρώην κρατουμένων, έχουν εξαπλωθεί σε τακτικές μονάδες, με την ατιμωρησία και την παρουσία χιλιάδων αποφυλακισμένων μαχητών να «νομιμοποιούν» τη βία.

Οι δράστες είναι κυρίως μεσαίας βαθμίδας αξιωματικοί ηλικίας 30-40 ετών, πολλοί με εμπειρία από προηγούμενες ρωσικές εκστρατείες ή μεταθέσεις από ποινικά αποσπάσματα. Η Verstka συνέλεξε λεπτομερή στοιχεία για πάνω από 60, συμπεριλαμβανομένων ονομάτων, βαθμών και μονάδων, αλλά ελάχιστοι έχουν διωχθεί.

Επιπλέον, η πλατφόρμα απέκτησε επίσημα δεδομένα από την Κεντρική Στρατιωτική Εισαγγελία της Ρωσίας, σύμφωνα με τα οποία καταγράφηκαν σχεδόν 29.000 καταγγελίες από στρατιώτες και οικογένειες στο πρώτο εξάμηνο του 2025, εκ των οποίων πάνω από 12.000 αφορούσαν κακομεταχείριση ή τιμωρίες από ανωτέρους. Πηγή εντός της Εισαγγελίας ανέφερε άτυπη απαγόρευση διερεύνησης υποθέσεων εναντίον διοικητών σε ενεργά μέτωπα, καθώς τέτοιες έρευνες «θα βλάψουν τις επιχειρήσεις», εξασφαλίζοντας πλήρη ασυλία.

Η Ρωσία δεν έχει σχολιάσει ακόμη τα ευρήματα της έρευνας.