Στεφάτος: Κανείς δεν εγκαταλείπει τους υδρογονάνθρακες
Μετά από 15 χρόνια καριέρας στη βιομηχανία έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων της Νορβηγίας, ο Αριστoφάνης Στεφάτος κλήθηκε το περασμένο καλοκαίρι από την ελληνική κυβέρνηση να αναλάβει τα ηνία του κλάδου στη χώρα του, από την θέση του διευθύνοντος συμβούλου της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων ΑΕ, σε μια δύσκολη χρονική περίοδο.
Με καταγωγή από το Λιβάρτζι Καλαβρύτων και με οικογενειακές ρίζες μοιρασμένες στην Αχαΐα και την Κεφαλονιά, ο Αριστοφάνης Στεφάτος είναι απόφοιτος του Πανεπιστημίου Πατρών, με διδακτορικό στη Γεωλογία, την Ωκεανογραφία και τη Γεωφυσική.
Εχει ένα πλούσιο βιογραφικό όχι μόνο στην άσκηση διοίκησης στη βιομηχανία υδρογονανθράκων, αλλά και ως μέτοχος σε αντίστοιχες εταιρείες στη Νορβηγία, καθώς μέχρι την ανάληψη των καθηκόντων του στην ΕΔΕΥ, διηύθυνε την ιδιωτική εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου M Vest Energy, με έδρα το μαγευτικό Μπέργκεν, της οποίας είναι συνιδρυτής και παραμένει μέτοχος.
Ο 47χρονος μάνατζερ βρέθηκε ξαφνικά πέρυσι το καλοκαίρι, από αυτή τη γραφική πόλη της Νορβηγίας με τα χρωματιστά ξύλινα σπιτάκια και τα ξακουστά φιόρδ, πάλι πίσω στην Ελλάδα για να αναλάβει, μετά από προτροπή του τότε υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη, τα ηνία της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ), που έχει τη διαχείριση των δικαιωμάτων του ελληνικού κράτους για την έρευνα και εκμετάλλευση κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Κάτω από την ομπρέλα της ΕΔΕΥ βρίσκονται σήμερα 13 χερσαία και θαλάσσια οικόπεδα (συν τον Πρίνο) που προορίζονται για έρευνα και εκμετάλλευση και τα οποία έχουν εκχωρηθεί σε Ελληνες και διεθνείς πετρελαϊκούς κολοσσούς, μεταξύ των οποίων είναι οι Τοtal, ExxonMobil, ΕΛΠΕ, Energean, κ.ά.
Κύριε Στεφάτο καταρχάς ευχαριστούμε για τη συνέντευξη που δεχθήκατε να παραχωρήσετε στην «Π». Μετά από 15 χρόνια σε διάφορες θέσεις ευθύνης του πετρελαϊκού κλάδου, κληθήκατε να αναλάβετε το τιμόνι της ΕΔΕΥ. Μαθαίνουμε ότι κατάγεστε από τη Δυτική Ελλάδα. Δώσετε μας λίγες προσωπικές πληροφορίες για να σας γνωρίσουμε καλύτερα.
Σας ευχαριστώ για το ενδιαφέρον σας, είναι χαρά μου να επικοινωνώ με την «Π» και μέσω αυτής με τους συντοπίτες και τη γενέτειρά μου. Κατάγομαι από την Πάτρα και έχω οικογενειακές ρίζες στο Λιβάρτζι Αχαΐας και στον Καραβόμυλο Κεφαλονιάς. Η αλήθεια είναι ότι γεννήθηκα, πήγα σχολείο, και σπούδασα στην Πάτρα στην οποία και έζησα το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου.
Είχα την τύχη να σπουδάσω Γεωλογία, μια επιστήμη που αγάπησα και η οποία μου πρόσφερε πολλές συγκινήσεις καθώς και μια αρκετά συναρπαστική ζωή που με ταξίδευσε σε διάφορα μέρη του κόσμου, ανάμεσα τους και στη Νορβηγία.
Η επιστροφή μου στη Νορβηγία το 2006 αποτελεί τον πλέον σημαντικό σταθμό της καριέρας μου. Εκεί είχα την ευκαιρία να εργαστώ στην εξερεύνηση υδρογονανθράκων σε συνθήκες τεχνολογικής καινοτομίας και ανταγωνιστικότητας εφάμιλλες θα έλεγα με εκείνες της Silicon Valley σε θέματα ψηφιακής τεχνολογίας.
Η ΚΑΡΙΕΡΑ
Στη διάρκεια της καριέρας μου είχα το προνόμιο να γευτώ το ξεχωριστό συναίσθημα χαράς και ικανοποίησης που σου δίνει η ανακάλυψη κοιτασμάτων και η παραγωγή πρωτογενούς πλούτου καθώς και την εμπειρία, που σου προσφέρει ο ανταγωνισμός μεταξύ 44 εταιρειών του κλάδου.
Θυμάμαι πολύ χαρακτηριστικά το πρωινό όταν χτύπησε το τηλέφωνο μου, στο αεροδρόμιο του Σταβάνγκερ και ερωτήθηκα, εάν θα με ενδιέφερε να επιστρέψω Ελλάδα για να αναλάβω τα ηνία της ΕΔΕΥ.
Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ
Ομολογώ ότι αν και σκεφτόμουν πάντα την ημέρα της επιστροφής μας στην Ελλάδα, η απόφαση να γυρίσουμε με βασάνισε για πολύ καιρό, καθώς στη Νορβηγία, όχι μόνο γεννήθηκαν ο γιος και η κόρη μου, αλλά είναι και μια χώρα που μας αγκάλιασε οικογενειακά και μας πρόσφερε μια πολύ όμορφη και άνετη ζωή.
Τελικά όμως, η νοσταλγία της Ελλάδας, των φίλων και των οικογενειών μας, καθώς και η διαρκής και ανεκπλήρωτη επιθυμία μου, να εργαστώ και να συνδράμω και εγώ με τις δυνάμεις μου, στην εξερεύνηση υδρογονανθράκων, μας έφεραν τελικά πίσω.
Τεθήκατε επικεφαλής του πετρελαϊκού κλάδου στην Ελλάδα, σε μια μάλλον δύσκολη περίοδο. Η παραχώρηση της Αιτωλοακαρνανίας εγκαταλείπεται, ενώ και αυτή του δυτικού Πατραϊκού κόλπου παραμένει «παγωμένη». Δώστε μας μια εικόνα της σημερινής κατάστασης, για τις παραχωρήσεις της Δυτικής Ελλάδας, χερσαίες και υπεράκτιες.
Θα χαρακτήριζα τη σημερινή κατάσταση ιδιαίτερα ρευστή και πιθανώς ευμετάβλητη. Είναι αλήθεια ότι οι συνθήκες που επικρατούν όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά διεθνώς είναι δύσκολες καθώς οι οικονομίες δοκιμάζονται λόγω της πανδημίας. Στην δύσκολη αυτή συγκυρία η απόφαση της Ευρωπαϊκής Ενωσης να υιοθετήσει τους πλέον φιλόδοξους στόχους για την ενεργειακή μετάβαση, δημιουργεί ανακατατάξεις με πολλές ευρωπαϊκές εταιρίες να προχωρούν είτε σε στρατηγική αναθεώρηση είτε σε διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου τους. Παρατηρούμε όμως ότι καμία δεν εγκαταλείπει τους υδρογονάνθρακες. Είναι συνεπώς σημαντικό να περιμένουμε να δούμε τις συνθήκες που θα διαμορφωθούν τελικά, μετά από την αποχώρηση της Repsol, συνυπολογίζοντας το γεγονός ότι οι τιμές του πετρελαίου ανακάμπτουν σε προ-πανδημίας επίπεδα.
> Οσον αφορά στις παραχωρήσεις της Δυτικής Ελλάδας, οι περισσότερες βρίσκονται στην πρώτη φάση των γεωφυσικών ερευνών («Περιοχή 10/Ιόνιο», «Περιοχή 2/Ιόνιο», «ΒΔ Πελοπόννησος», «Ιόνιο/Δυτική Ελλάδα», «Ιωάννινα»).
> Το πρόγραμμα στην περιοχή Αρτα-Πρέβεζα τελεί υπό αναστολή καθώς αναμένονται σχετικές άδειες.
> Αντίστοιχα η καθυστέρηση έκδοσης περιβαλλοντικών αδειών καθυστερεί το πρόγραμμα εκμετάλλευσης του κοιτάσματος «Δυτικό Κατάκολο».
> Οσον αφορά στον Πατραϊκό, όπου έχει ολοκληρωθεί η πρώτη φάση των γεωφυσικών ερευνών και έχει ληφθεί η απόφαση γεώτρησης, ελλείψει επαρκών λιμενικών υποδομών, οι εργασίες έλαβαν παράταση έως το 2023.
Με τις υπόλοιπες παραχωρήσεις στο Ιόνιο, που βρίσκεται σήμερα η κατάσταση; Μετά από 8 χρόνια, που η Ελλάδα ξεκίνησε τις διαδικασίες παραχωρήσεων, γιατί δεν έχουμε δει ακόμα ούτε μια γεώτρηση;
Ομολογώ ότι αυτή είναι μια ερώτηση, η απάντηση της οποίας με προβληματίζει ιδιαιτέρα. Νομίζω πως θα ήταν άδικο να επισημάνω μια μόνο αιτία καθώς οι ενδείξεις αυτή τηνστιγμή είναι πως τελικά μάλλον πρόκειται για το συνδυαστικό αποτέλεσμα πολλών παραγόντων.
Προσωπικά αυτό που με προβληματίζει περισσότερο και από την απουσία γεώτρησης όλα αυτά τα χρόνια, είναι ο πολύ μικρός βαθμός χαρτογράφησης του υπεδάφους, με σύγχρονα τρισδιάστατα γεωφυσικά δεδομένα. Λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουμε ουσιαστικά χαρτογραφήσει με ικανοποιητική λεπτομέρεια μόλις το 1.5% των συνολικά αδειοδοτημένων εκτάσεων, θεωρώ ότι βασική μας προτεραιότητα θα πρέπει να είναι να συλλέξουμε και να μελετήσουμε περισσότερα δεδομένα.
Τα περισσότερα δεδομένα θα μας επιτρέψουν να βελτιστοποιήσουμε τις αποφάσεις μας και σε κάθε περίπτωση θα αποτελέσουν την παρακαταθήκη γνώσης για τις επόμενες γενεές, είτε πρόκειται για εξερεύνηση πετρελαίου είτε για άλλες εφαρμογές.
Θεωρώ ότι είναι συνεπώς κρίσιμο να εξηγήσουμε στην κοινωνία ότι η συλλογή γεωφυσικών δεδομένων δεν είναι παρά το κατά αναλογία αντίστοιχο μιας εξέτασης υπερήχου είτε μια αξονικής τομογραφίας που απαιτεί ο γιατρός προκειμένου να κάνει την ιατρική του διάγνωση.
Είναι σημαντικό επίσης να τονιστεί ότι η εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου είναι μια ιδιαίτερα χρονοβόρα και απαιτητική διαδικασία, η οποία προϋποθέτει τη δαπάνη σημαντικών κεφαλαίων και εντατική, μεθοδική προσπάθεια προκειμένου να κατανοήσουμε και τελικά να αποκαλύψουμε τις θέσεις αυτές όπου έχουν παγιδευτεί και διατηρούνται το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο.
Για να μην θεωρηθεί όμως ότι υπεκφεύγω της ερώτησής σας, οφείλω να παραδεχθώ επίσης ότι για να προχωρήσει κανείς με μια γεώτρηση σήμερα, είτε με κάποιο άλλο υπεράκτιο έργο μεθαύριο, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να διαθέτει και την πρόσβαση σε κάποια λιμενική εφοδιαστική βάση. Η πρόσβαση αυτή είναι επίσης ένα από τα θέματα που μας απασχολούν.
Μπορούμε να ελπίζουμε ότι κάποια στιγμή η χώρα θα περάσει σε φάση εκμετάλλευσης ή και αυτή τη φορά, η έρευνα υδρογονανθράκων θα καταλήξει πάλι στο κενό;
Θα μου επιτρέψετε να πω ότι έως σήμερα είχαμε περιστασιακές προσπάθειες εξερεύνησης που είτε απέδωσαν σημαντικά αποτελέσματα, είτε ανακαλύψεις μικρού μεγέθους, είτε αποτέλεσαν προσπάθειες που δεν ολοκληρώθηκαν αφήνοντας μας μόνο με ενδείξεις παρουσίας ενεργών συστημάτων υδρογονανθράκων. Συγκεκριμένα αναφέρομαι στην δεκαετία του ’70 έως και τις αρχές του ’80 οπότε και ανακαλύφθηκαν τα κοιτάσματα του συμπλέγματος του Πρίνου καθώς και σοβαρές ενδείξεις για την ευρύτερη περιοχή. Ακολούθησε η δεκαετία του ’80 που μας έδωσε τα κοιτάσματα του Κατακόλου και της Επανομής, και τα τέλη του ’90 όταν και ένα πολλά υποσχόμενο πρόγραμμα διακόπηκε από μια σειρά συγκυριών που μας άφησε όμως γεωτρήσεις με πολλαπλές ενδείξεις υδρογονανθράκων σε διάφορα βάθη.
Η πρόκληση μας σήμερα είναι να εντοπίσουμε τις καταλληλότερες θέσεις όπου έχουν παγιδευτεί υδρογονάνθρακες ικανού μεγέθους για να είναι οικονομικά απολήψιμοι. Η πρόκληση αυτή απαιτεί συστηματική προσήλωση στο στόχο με υπομονή και επιμονή. Η επιτυχία των γειτονικών μας χωρών αλλά και η επιμονή κάποιων άλλων, θεωρώ ότι θα συνεχίσει να μας εμπνέει και να μας κινητοποιεί στη σωστή κατεύθυνση.
Οι κυβερνητικές εξαγγελίες για απολιγνιτοποίηση και στροφή της χώρας σε καθαρές μορφές ενέργειας, πόσο μπορεί να επηρεάσουν το εθνικό πρόγραμμα εκμετάλλευσης και παραγωγής υδρογονανθράκων;
Η απόφαση για απολιγνιτοποίηση κατά την γνώμη μου, επισπεύδει την ανάγκη να ολοκληρώσουμε το πρόγραμμα εξερεύνησης και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων και ειδικά του φυσικού αερίου. Ο ισχυρισμός αυτός προκύπτει αβίαστα καθώς, η ενεργειακή μετάβαση η οποία απαιτείται για την ανατροπή της κλιματικής αλλαγής επιβάλει την υιοθέτηση άμεσων λύσεων, τεχνολογικά εφικτών και οικονομικά ανεκτών. Εως σήμερα το φυσικό αέριο αποτελεί το μοναδικό και παγκόσμια αποδεκτό καύσιμο-γέφυρα που μας επιτρέπει να υλοποιήσουμε τους στόχους μας.
Είναι συνεπώς σαφές ότι προκειμένου να ικανοποιήσουμε τους στόχους του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), εντός των προβλεπόμενων χρόνων και δίχως να επιβαρυνθεί υπέρμετρα ο Ελληνας φορολογούμενος, οφείλουμε να εξερευνήσουμε και εντέλει να αξιοποιήσουμε τους φυσικούς μας πόρους.
Ποιες είναι οι φιλοδοξίες σας, από τη θέση που κληθήκατε να υπηρετήσετε;
Η βασική μου προτεραιότητα είναι να υλοποιήσω με συνέπεια, και αποτελεσματικά τους στρατηγικούς στόχους της ΕΔΕΥ και με αυτό το τρόπο να συνδράμουμε την εθνική προσπάθεια για την ενεργειακή μετάβαση προς ένα πολυπόθητο, καλύτερο και αειφόρο μέλλον.
Εχω την τιμή να υπηρετώ ένα σύγχρονο διοικητικό συμβούλιο, με διακεκριμένα στελέχη της αγοράς και σημαντική διεθνή εμπειρία. Πυλώνες τις στρατηγικής μας αποτελούν, η επιτάχυνση της έρευνας και εκμετάλλευσης των εγχώριων υδρογονανθράκων προς όφελος του δημόσιου συμφέροντος, με ταυτόχρονη και πλήρη εναρμόνιση με τους εθνικούς και ευρωπαϊκούς στόχους, σε συνθήκες ασφάλειας και σεβασμού του περιβάλλοντος.
Φιλοδοξώ πως παρά τις δυσκολίες θα ανταποκριθούμε τελικά στις προσδοκίες της κοινωνίας.
Συνέντευξη στον
ΣΩΤΗΡΗ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ
spapandreou@pelop.gr
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
