«Τεκμηριωμένες πολιτικές: πώς ένας ανοιχτός κόμβος τεκμηρίωσης μπορεί να αλλάξει το παιχνίδι σε Πελοπόννησο & ευρύτερο Δυτικό Άξονα»

Κώστας Αντωνόπουλος

Μία από τις πιο κρίσιμες προϋποθέσεις και συνιστώσες δίκαιης ανάπτυξης στον αιώνα της πληροφορίας είναι η πρόσβαση σε δεδομένα για τα κοινωνικοοικονομικά και κλιματικά χαρακτηριστικά, καθώς και η χαρτογράφηση της κινητικότητας, των δικτύων μεταφορών και ενέργειας, αλλά και της πρόσβασης σε δημόσια αγαθά (εκπαίδευση, υγεία, συγκοινωνία). Μέσω αυτών αναδεικνύονται τόσο οι πολλές εμφανείς όσο και οι άδηλες ανισότητες.

Στη σημαντικότατη πρόσφατη έκθεση κοινωνικών και οικονομικών τάσεων (ΙΟΒΕ & Παρατηρητήριο Περιφερειακών Πολιτικών, 13/2), καταγράφεται η παγίωση της αναπτυξιακής απόκλισης, με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Πελοποννήσου και της Δυτικής Ελλάδας να υπολείπεται κατά 10% και 15% αντίστοιχα, του εθνικού μέσου όρου. Αν και διακρίνονται θετικά στοιχεία στους χρηματοοικονομικούς δείκτες, η μελέτη ανέδειξε σοβαρές ανάγκες σε υποδομές, καινοτομία και επιχειρηματικό δυναμισμό, καθώς και μια δυσμενή εξάρτηση από τον δημόσιο τομέα, ιδίως εκτός μεγάλων αστικών κέντρων και των έντονα τουριστικών περιοχών.

Η συνθετική πληροφόρηση και τα εμπειρικά τεκμηριωμένα δεδομένα είναι απαραίτητα για να ανακοπούν οι απειλητικές τάσεις, να αντιμετωπιστούν διαρθρωτικές αδυναμίες και να μετριαστούν οι επιπτώσεις της δημογραφικής μετάβασης και της κλιματικής αλλαγής. Η διασφάλιση ενός στοιχειώδους επιπέδου κοινωνικής ισότητας και ίσων ευκαιριών είναι ζητούμενο για τις ορεινές και αγροτικές ζώνες, αλλά και για τα αστικά κέντρα.

Δυστυχώς, η χώρα μας υστερεί στην ανάπτυξη υποδομών και βάσεων γεωχωρικών και λοιπών κοινωνικοοικονομικών δεδομένων, που είναι καθοριστικής σημασίας για στοχευμένες πολιτικές σε κάθε επίπεδο διακυβέρνησης. Εξακολουθεί επίσης να απουσιάζει μια κουλτούρα συστηματικής αξιολόγησης και τεκμηριωμένων προτάσεων.

Ωστόσο, η διεθνής εμπειρία από τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης και τη Ρουμανία, δείχνει ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε έναν δυναμικό, ανοιχτό κόμβο τεκμηρίωσης (data hub) με επικέντρωση στην περιφέρεια και στα αστικά κέντρα. Ένα τέτοιο διαλειτουργικό εργαλείο θα αναδεικνύει πλεονεκτήματα και αδυναμίες της Πελοποννήσου και του Δυτικού Άξονα, θα συγκρίνει πρακτικές με άλλες περιφέρειες και θα καταθέτει εμπεριστατωμένες προτάσεις για τη βελτίωση των αναπτυξιακών στρατηγικών σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης. Η κυβέρνηση έχει ήδη κάνει ένα βήμα με το Παρατηρητήριο Αυτοδιοίκησης σε δώδεκα δείκτες σε εθνικό επίπεδο, που όμως πρέπει να πρέπει να επεκταθεί περαιτέρω.

Στη σημερινή συγκυρία, με τις δυνατότητες χρηματοδότησης από την τρέχουσα προγραμματική περίοδο και το Ταμείο Ανάκαμψης ακόμα ανοιχτές, και με τις νέες ευρωπαϊκές προτεραιότητες προ των πυλών, είναι η κατάλληλη στιγμή να οργανώσουμε τα χωρικά και κοινωνικοοικονομικά δεδομένα. Ένα ανοιχτό παρατηρητήριο θα μπορούσε να αποτελέσει οδηγό για πιο στοχευμένες επενδύσεις και παρεμβάσεις σε Δυτική Ελλάδα και Πελοπόννησο.

Χρειάζεται, λοιπόν, να κινητοποιηθούν Περιφέρειες, Δήμοι, Πανεπιστήμια, Επιμελητήρια και ο ιδιωτικός τομέας, ώστε να δημιουργηθεί αυτός ο κόμβος που δεν είναι απλώς μια πλατφόρμα, αλλά ένας «πυλώνας» σύγχρονης ανάπτυξης και περιφερειακής σύγκλισης. Πρόκειται για μια εφικτή, οραματική λύση, που δεν αποτελεί πολυτέλεια και οφείλει να γίνει μοντέλο για τη χώρα μας, απαντώντας στις προκλήσεις της εποχής.

———-

Ο Κώστας Αντωνόπουλος (Δρ. Οικονομικής Γεωγραφίας) είναι ερευνητής και σύμβουλος αστικής & περιφερειακής ανάπτυξης, ενώ έχει διδάξει στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και στο Πανεπιστήμιο Πατρών.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News