Ο Φετουλάχ Γκιουλέν (Fethullah Gülen) ήταν Τούρκος θρησκευτικός ηγέτης, διανοούμενος και πρώην ιμάμης, γνωστός κυρίως για τη θεμελίωση ενός παγκόσμιου κινήματος που έχει γίνει γνωστό ως “Κίνημα Γκιουλέν” ή “Χιζμέτ” (που σημαίνει «Υπηρεσία» στα τουρκικά). Το κίνημα προωθεί τις ισλαμικές αξίες, την εκπαίδευση, τον διαθρησκειακό διάλογο και την κοινωνική δικαιοσύνη, και έχει δημιουργήσει ένα εκτεταμένο δίκτυο σχολείων, φιλανθρωπικών οργανώσεων και επιχειρήσεων σε όλο τον κόσμο.
Ποιος ήταν ο Φετουλάχ Γκιουλέν
Ο Γκιουλέν γεννήθηκε το 1941 στο χωριό Κορούτσεκ στην Ανατολική Τουρκία. Από νεαρή ηλικία, αναδείχθηκε ως ιμάμης και διανοητής με ισχυρή επιρροή στην ισλαμική κοινότητα της Τουρκίας. Εμπνευσμένος από τις διδασκαλίες του Σαΐντ Νούρσι, ενός Τούρκου ισλαμιστή στοχαστή, άρχισε να υποστηρίζει την ιδέα ότι η πίστη και η επιστήμη μπορούν να συνυπάρχουν αρμονικά και ότι η εκπαίδευση πρέπει να παίζει κεντρικό ρόλο στην πνευματική ανάπτυξη των ανθρώπων.
Κίνημα Γκιουλέν
Το Κίνημα Γκιουλέν ξεκίνησε ως μια προσπάθεια να βελτιωθεί η εκπαίδευση στην Τουρκία, μέσω της ίδρυσης ιδιωτικών σχολείων που επικεντρώνονταν στην επιστήμη και τη φιλοσοφία, ενώ παράλληλα προωθούσαν ισλαμικές αξίες. Αυτά τα σχολεία επεκτάθηκαν σε δεκάδες χώρες, και ο Γκιουλέν απέκτησε ευρεία υποστήριξη από πολλούς ανθρώπους που εκτιμούσαν τις εκπαιδευτικές και κοινωνικές πρωτοβουλίες του.
Το κίνημα επίσης έθεσε μεγάλη έμφαση στον διαθρησκειακό διάλογο και τη συνεργασία μεταξύ διαφορετικών θρησκειών. Ο Γκιουλέν έχει επανειλημμένα προωθήσει την ιδέα ότι οι μουσουλμάνοι, χριστιανοί, εβραίοι και άλλοι μπορούν να ζουν ειρηνικά και να συνεργάζονται για το κοινό καλό.
Σύγκρουση με τον Ερντογάν
Παρά το αρχικό κλίμα συνεργασίας, οι σχέσεις του Γκιουλέν με την κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιδεινώθηκαν σταδιακά. Το 2013, η τουρκική κυβέρνηση κατηγόρησε το κίνημα του Γκιουλέν για διαφθορά και απόπειρες υπονόμευσης του κράτους, ειδικά μέσω της διείσδυσης σε βασικούς θεσμούς, όπως η δικαιοσύνη και η αστυνομία.
Η κατάσταση έφτασε στο αποκορύφωμα με την απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016, την οποία η τουρκική κυβέρνηση κατηγόρησε τον Γκιουλέν ότι οργάνωσε, κάτι που ο ίδιος αρνείται κατηγορηματικά. Ως αποτέλεσμα, η τουρκική κυβέρνηση κήρυξε το κίνημα τρομοκρατική οργάνωση (γνωστή ως “FETÖ”, “Fethullahçı Terör Örgütü”), και ξεκίνησε εκτεταμένες διώξεις ενάντια στους υποστηρικτές του. Ο Γκιουλέν ζει εξόριστος στις Ηνωμένες Πολιτείες από το 1999 και αρνείται οποιαδήποτε εμπλοκή στην απόπειρα πραξικοπήματος.
Εξορία και Σήμερα
Από το 1999, ο Γκιουλέν ζούσε στην Πενσυλβάνια των Ηνωμένων Πολιτειών, σε μια κλειστή κοινότητα. Παρά τις πιέσεις της τουρκικής κυβέρνησης για την έκδοσή του, οι αμερικανικές αρχές δεν έχουν προχωρήσει σε νομικές ενέργειες εναντίον του, επικαλούμενες την έλλειψη στοιχείων.
Παρά την έντονη αντιπαράθεση, το κίνημά του παραμένει ενεργό σε πολλές χώρες, συνεχίζοντας τις εκπαιδευτικές και κοινωνικές δραστηριότητές του, αν και σε κάποιες χώρες οι υποστηρικτές του αντιμετωπίζουν δυσκολίες λόγω των πιέσεων από την τουρκική κυβέρνηση.
