Νικητές τα μαύρα

Του Κωνσταντίνου Μάγνη, Διευθυντή Σύνταξης εφημερίδας «Πελοπόννησος»

Δεν τον ξέρουν πολλοί. Στη χώρα του τον μνημονεύουν ακόμα ίσως. Η ιστορία υποκλίθηκε μπροστά στον αντίπαλο που τον κατανίκησε. Ο αντίπαλος ήταν ο Τζέσε Οουενς, ο μαύρος αθλητής, πρόδρομος του Καρλ Λιουις, που σάρωσε τα μετάλλια σε άλματα και δρόμους στους Ολυμπιακούς του 1936 και γελοιοποίησε τις θεωρίες περί φυλετικής υπεροχής των «Αρίων».

Ο μισοξεχασμένος ακούσιος πρωταγωνιστής της δικής μας ιστορίας ήταν ένας «Αριος»,  ο ξανθός και επιβλητικός Λουζ Λονγκ. Ο Λονγκ φαίνεται ότι περιφρονούσε τις ρατσιστικές ανοησίες, πάνω στις οποίες δομήθηκε το φρικιαστικό μαζικό ναζιστικό έγκλημα. Εγινε φίλος με τον Ουενς και φέρεται μάλιστα ότι του έδωσε και τεχνικές συμβουλές προκειμένου ο αμερικανός αθλητής να μετουσιώσει το ταλέντο του στο μέγιστο δυνατό άλμα σε εκείνην την αναμέτρηση που έκανε τον Χίτλερ να αποχωρήσει φουρκισμένος από το Στάδιο του Βερολίνου εκείνη την ημέρα.

Αν ο Λονγκ είχε τα περιθώρια να δημοσιοποιήσει την περιφρόνησή του αυτή μέσα από μια μεστωμένη πολιτική παρέμβαση, δεν φανταζόμαστε να είχε προκαλέσει αποφασιστικές ρωγμές στον Χιτλερισμό- η λογοκρισία θα τον κατάπινε άλλωστε, και ίσως κάποιο στρατόπεδο συγκέντρωσης, κάποια στιγμή- αλλά ας δώσουμε δικαιώματα σε μια παρηγορητική υπόθεση. Αν πάντως είχε πράγματι επιχειρήσει μια τέτοια παρέμβαση, θα λογιζόταν σήμερα ήρωας και δεν θα διανοείτο κανείς να αντιτάξει ότι οι αθλητές δεν πρέπει να πολιτεύονται και να διχάζουν την κοινωνία, διότι δουλειά τους είναι να κλωτσάνε το τόπι, κάτι για το οποίο άλλωστε χρυσοπληρώνονται.

Συγκρίνουμε το χιτλερικό φαινόμενο του 1936 με τον λεπενισμό του 2024 στον οποίο αντιτάχθηκε ο πολύς Μπαπέ, σοκάροντας το υπερδεξιό ακροατήριο; Τέτοιες ταυτίσεις είναι ασφαλώς ακραίες και αφιλοσόφητες, αλλά δεν είναι απολύτως ασύστατες, με την έννοια ότι το υπερδεξιό φαινόμενο που πάλλεται στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ, στην Αργεντινή και ποιος ξέρει πού αλλού, είναι δεν πολλοίς ρατσιστικό και φουλ εθνικιστικό. Δεν αποκλείεται επίσης ένα μέρος του να ευνοεί τις γενικές ιδέες του ναζισμού: Είναι εντυπωσιακό να διαπιστώνεις τη συγγένεια μεταξύ ναζισμού και ακροδεξιών αντιλήψεων μέσα από μερικές απλές, αθώες ερωτήσεις: Δεν θα ήταν καλύτερη η ζωή μας χωρίς ορισμένες μειονότητες; Δεν πιστεύετε ότι υπάρχουν εν τέλει κατώτερες φυλές; Μη μας πείτε ότι δεν είναι και βιολογικό ζήτημα ορισμένα χαρακτηριστικά; Μην τα φορτώνουμε όλα στο κοινωνικό περιβάλλον.

Μην ξεχνάμε ότι δεν θέλει και πολύ  το διάχυτο πνεύμα του έξαλλου εθνικισμού να γίνεται καλός αγωγός για ακραίες πολιτικές σε μικρές ή μεγάλες κλίμακες ή ενδεχομένως φτάνει να τις ευνοεί μέσα από ιδεολογικές και ηθικές μεταλλάξεις. Για πότε, δηλαδή η δυσφορία για το ξένο στοιχείο μετατρέπεται σε ενοχοποίηση για τα δεινά μέσω προβολής και σε «καλά του  κάνανε του Εβραίου», ρωτήστε τους ιστορικούς της περιόδου 1923-1945, στη Γερμανία.