Πόσο αλλάζει το σχολείο με τα νέα μέτρα;
Ο Βασίλης Πασσάς είναι γιατρός-διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών-επιστημονικός υπεύθυνος «Πρότασης»-γραμματέας Κέντρου Πρόληψης Αχαΐας «Καλλίπολις».
Με την έναρξη της σχολικής χρονιάς ανακοινώθηκαν από τον υπουργό Παιδείας 11 αλλαγές στα σχολεία, οι οποίες θεωρήθηκαν πολύ σημαντικές.
Στα μέτρα αναφέρονται:
Διορισμοί εκπαιδευτικών, καθιέρωση απογευματινού Ψηφιακού Φροντιστηρίου (ένα είδος κρατικού), αυτόνομες τάξεις για Γαύδο και Αρκιούς, διαδραστικοί πίνακες μάθησης, ψηφιακή εφαρμογή e-parents για γονείς, πλατφόρμα stop bullinggov.gr, νέος κανονισμός λειτουργίας σχολείων (κινητά, απουσίες, φθορές), δράσεις ενεργού πολίτη (εργαστήρια δεξιοτήτων), σχολικός επαγγελματικός προσανατολισμός, πιστοποιητικό πληροφορικής και λογοτεχνία (ανάγνωση έργων αντί αποσπασματικών κειμένων).
Μερικές επισημάνσεις από την δική μου εμπειρία μέσα από την πολυετή συνεργασία με όλες τις βαθμίδες Εκπαίδευσης κατά την εφαρμογή Προγραμμάτων Πρόληψης εξαρτητικών συμπεριφορών.
1) Τα μέτρα αυτά στοχεύουν κυρίως στη βελτίωση του μαθησιακού επιπέδου. Πιθανόν, προσφέρουν δυνατότητες περισσότερης μάθησης για όσους ενδιαφέρονται.
2) Η επένδυση για τη μάθηση θα επιτευχθεί με αξιοποίηση, κυρίως, της ψηφιακής τεχνολογίας. Ομως, βρισκόμαστε σε μία εποχή που αρχίζουν να αποκαλύπτονται οι αρνητικές συνέπειες αυτής της προσέγγισης στον σχολικό χώρο και πολλές χώρες προσανατολίζονται στον περιορισμό της, καθώς μειώνει τον χρόνο διαπροσωπικής επικοινωνίας και βιωματικής εκπαίδευσης των νέων στην πραγματική ζωή. Η μείωση της διά ζώσης επικοινωνίας αποβαίνει σε βάρος της ανάπτυξης προσωπικών δεξιοτήτων, αρχών και αξιών από τους μαθητές. Ακόμη και η επικοινωνία σχολείου-γονέων, καθώς και μαθητών-σχολικού συμβούλου για επαγγελματικό προσανατολισμό (ιδιωτικής εταιρείας) διεξάγεται ηλεκτρονικά.
3) Ο νέος Κανονισμός Λειτουργίας του σχολείου δεν εξηγείται στο που υστερούσε ο παλιός. Εκτιμώ ότι κινείται στη λογική του παλιού, απλά επιβάλλει πιο αυστηρές ποινές (αποβολές) και διαμορφώθηκε ερήμην εκπαιδευτικών και μαθητών και κινείται στην ίδια τιμωρητική πολιτική για την ενδοσχολική βία.
Θα αναφέρω κάτι, που γνωρίζουμε ως παγκόσμιο αποδεκτό, επιστημονικά. Με τα αυταρχικά μέτρα και τις τιμωρίες δεν αλλάζουν οι συμπεριφορές. Αυτοί, που τιμωρούνται ακόμη και αν άμεσα συμβιβαστούν από τον φόβο των συνεπειών, τις περισσότερες φορές χειροτερεύουν!
4) Ολες μας οι ελπίδες μας εναποτίθενται στα γνωστά (εδώ και 2 χρόνια) Εργαστήρια Δεξιοτήτων, με την ελπίδα ότι θα συμβάλλουν στη διαμόρφωση θετικών συμπεριφορών. Η εμπειρία δείχνει ότι αυτά κινούνται προς θετική κατεύθυνση. Βασίζονται, όμως, κυρίως στην πληροφόρηση και απόκτηση γνώσεων (με ψηφιακή τεχνολογία) και σε λίγες περιπτώσεις λειτουργούν βιωματικά, ανάλογα της εμπειρίας, των δυνατοτήτων των εκπαιδευτικών και τη συνεισφορά στελεχών των Κέντρων Πρόληψης. Αλλά ακόμη και αν αυτή η ενότητα λειτουργούσε άψογα, είναι δυνατόν να αλλάξουν συμπεριφορές με 2ωρες εβδομαδιαίες συναντήσεις; Το ζητούμενο δεν είναι οι μαθητές να λαμβάνουν θετικές πληροφορίες για τη ζωή τους, αλλά να γίνουν τέτοιες αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα, ώστε ο τρόπος λειτουργίας του σχολείου να εμπνέει τους μαθητές σε θετικές αλλαγές.
Μετά από αυτά εκτιμώ ότι όποιες μικρές βελτιώσεις επέλθουν θα αφορούν στο μαθησιακό μέρος για όσους μαθητές το θέλουν. Δεν συμβάλλουν, όμως, σε ουσιαστικές αλλαγές. Δεν διακρίνω αλλαγές, που να βελτιώνουν το Εκπαιδευτικό Σύστημα, ώστε να αρχίσει να ‘ναι ελκυστικό, πρωτίστως για τους μαθητές, τους λειτουργούς του και τους γονείς.
Στον χώρο της Πρόληψης γνωρίζουμε ότι όσο και να βελτιώνεται το περιτύλιγμα, αν το περιεχόμενο παραμένει το ίδιο τότε δεν πρέπει να ελπίζουμε σε ουσιαστικές αλλαγές.
Είναι επίκαιρο, όσο ποτέ, αυτό που έλεγε ο αείμνηστος καθηγητής της Σχεσιοδυναμικής του Πανεπιστημίου Πατρών Αλέξανδος Κοσμόπουλος. «Το σχολείο απέθανα. Ζήτω το σχολείο του προσώπου»!
Δεν υπάρχει επιστήμονας που να αμφισβητεί, ότι οι αιτίες των δυσλειτουργικών και παραβατικών συμπεριφορών των νέων είναι κοινές. Συνδέονται με δυσκολίες στην οικογένεια, στο σχολείο, στην παρέα, την ανία, το άγχος, την ανασφάλεια, τη μοναξιά, τη χαμηλή αυτοεκτίμηση, την αδυναμία έκφρασης συναισθημάτων κ.λπ.
Οι αιτίες που ένα παιδί κάνει χρήση αλκοόλ και κάποιο εμφανίζει βίαιη συμπεριφορά κ.λπ. δεν διαφέρουν. Συνδέονται με ελλείμματα στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του. Το έργο της εμψύχωσης και της ενδυνάμωσης επιτελούν Φορείς Πρόληψης και ιδιαίτερα τα Κέντρα.
Είναι μάταιη η προσπάθεια του υπουργείου Παιδείας να ελπίζει σε αλλαγές συμπεριφορών, με τιμωρίες και ηλεκτρονικές πλατφόρμες.
Το «Σχολείο του Προσώπου» για να λειτουργήσει πρέπει να το εμπιστευτεί το υπουργείο. Πρώτα-πρώτα πρέπει να εμπιστευτεί τους εκπαιδευτικούς, να τους απελευθερώσει από τον ασφυκτικό έλεγχο και να τους ενθαρρύνει να έχουν το όραμά τους και να ‘ναι δημιουργικοί, ν΄αγαπήσουν και πάλι το σχολείο και να παίρνουν πρωτοβουλίες.
Δυστυχώς, από τις αναφερόμενες αλλαγές κάτι τέτοιο δεν διακρίνεται στον ορίζοντα.
Στον χώρο της Πρόληψης λειτουργούμε ως «Κέντρα του Προσώπου» για να βοηθήσουμε τα σχολεία να λειτουργήσουν με παρόμοιο τρόπο. Αγωνιζόμαστε, μαζί με τους εκπαιδευτικούς, για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των παιδιών και των οικογενειών τους.
Οσο δύσκολο κι αν φαντάζει, εμείς που αγαπάμε αυτούς τους χώρους, θα αγωνιζόμαστε μέχρι να επικρατήσει το επιστημονικά σωστό, που είναι ταυτόχρονα και το καλό για το «Πρόσωπο»!
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
