Ομιλία του Ευ. Βενιζέλου στην Πάτρα για τα 60 χρόνια του ΑΕΙ: Το κράτος πνίγει το Πανεπιστήμιο
Το Τριτοβάθμιο Εκπαιδευτικό Ιδρυμα της Πάτρας και της Δυτικής Ελλάδας είναι κεντρικό, όχι περτιφερειακό, ως διεθνώς αναγνωρισμένο και καταξιωμένο
Λένα Αλμπάνη, Χρήστος Μπούρας και Ευάγγελος Βενιζέλος στη χθεσινοβραδινή εκδήλωση 
«Το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο πάσχει από υπερβολική εξάρτηση από το κράτος» επισήμανε χθες το βράδυ από την Πάτρα ο ακαδημαϊκός και πολιτικός Ευάγγελος Βενιζέλος, μιλώντας από το βήμα της επετειακής εκδήλωσης για τα 60 χρόνια του Πανεπιστημίου Πατρών.
Ο κ. Βενιζέλος, μιλώντας αρχικά για το ακαδημαϊκό μας ίδρυμα, σημείωσε ότι είναι ένα μεγάλο δημόσιο πανεπιστήμιο «κεντρικό και όχι περιφερειακό. Κεντρικό όχι μόνο λόγω του μεγέθους και της ιστορίας του, αλλά γιατί το ίδιο είναι αναγνωρισμένο και καταξιωμένο κέντρο εκπαιδευτικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων εθνικής, ευρωπαϊκής και διεθνούς εμβέλειας».
Ακολούθως, αναφερόμενος στο πανεπιστήμιο του μέλλοντος είπε: «Το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο παρά τα μεγάλα και γνωστά προβλήματα, διαθέτει υποδομές, χρηματοδότηση, προσωπικό, όγκο φοιτητών και φοιτητριών, εύρος αντικειμένων, πλήθος ερευνητικών και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, κοινωνικό κύρος παρά την ισοπεδωτική απαξίωση».
Ωστόσο, όλα αυτά υπονομεύονται από το γεγονός ότι «πάσχει από εσωστρέφεια, αρχίζοντας από την κυριαρχία των νομοθετικών ζητημάτων που αφορούν το σχήμα και τους κανόνες της διοίκησής του. Κυρίως όμως πάσχει από την υποχρέωση ομοιομορφίας υπό την οποία τελούν όλα τα ελληνικά δημόσια ΑΕΙ, μικρά και μεγάλα, περιφερειακά και κεντρικά, με ιατρικές και χωρίς ιατρικές σχολές και από την απουσία της ευχέρειας για ευέλικτη και γρήγορη αντίδραση απέναντι στις οργανωτικές προκλήσεις της εποχής».
Ο ίδιος υπογράμμισε ότι για να πάει μπροστά πρέπει να ξεφύγει από τον κρατικό εναγκαλισμό. «Θεμελιώδης προτεραιότητα πρέπει να είναι η ”αποκρατικοποίηση” του δημοσίου πανεπιστημίου, ώστε αυτό να καταστεί όχι προφανώς ιδιωτικό, αλλά κατά κυριολεξία πλήρως αυτοδιοικούμενο, ευέλικτο, αντιγραφειοκρατικό και ικανό να ανταποκριθεί αφενός μεν στις προκλήσεις του νέου διεθνούς τοπίου της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης αφετέρου δε στις ερευνητικές και διδακτικές προκλήσεις της εποχής των μόνιμων και πολυεπίπεδων κρίσεων που έχουν καταστεί προ πολλού κρίσεις αξιακές, γνωσιολογικές και επιστημολογικές».
Περιγράφοντας το πανεπιστήμιο του μέλλοντος, ο κ. Βενιζέλος σημείωσε ότι «οφείλει να αγωνιστεί να είναι πραγματικά και με σύγχρονους όρους και τρόπους και όχι ρητορικά πανεπιστήμιο αξιών που υπερασπίζεται με κοινωνικό κύρος τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ακαδημαϊκή ελευθερία, την ελευθερία του λόγου, την ελευθερία της έρευνας».
Οπως χαρακτηριστικά ανέφερε, οι προκλήσεις που δέχεται το ευρωπαϊκό ηπειρωτικό πανεπιστήμιο είναι πολλές, πυκνές και μεγάλες. «Στο MIT εγκαθίστανται μέσα στο campus οι μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες. Κι εδώ έχουμε δυσκολία να αντιληφθούμε τι σημαίνει συνεργασία με την επιχειρηματική δραστηριότητα και βεβαίως με την αγορά εργασίας, γιατί από ένα σημείο και μετά η επίσημη πιστοποίηση προσόντων δεν σημαίνει και πολλά εάν αυτό δεν μπορεί να αποδειχθεί στην πράξη, ιδίως όταν αφορά τον ιδιωτικό τομέα που αναζητά πραγματικές δεξιότητες και όχι τυπικά προσόντα».
Επίσης ανέφερε ότι υπάρχει «μεγάλη επιστημολογική πρόκληση για το πανεπιστήμιο, μία πρόκληση κύρους, μία πρόκληση που αφορά την ίδια τη διαχείριση της γνώσης. Το πανεπιστήμιο ως θεσμός δεν διαθέτει το μονοπώλιο της λειτουργίας αυτής, καθώς διεκδικούν ολοένα μεγαλύτερο μερίδιο άλλοι θεσμοί και μηχανισμοί».
Δεν παρέλειψε δε αν αναφερθεί στη δημογραφική πρόκληση, η οποία αναδιατάσσει τα εκπαιδευτικά συστήματα. «Είναι προφανές πλέον ότι η δημογραφική καμπύλη αφήνει πλέον τα νεωτέρα ελληνικά περιφερειακά πανεπιστήμια χωρίς φοιτητές. Πρακτικά αυτή τη στιγμή υπάρχουν ολόκληρα πανεπιστήμια ή έστω ολόκληρες σχολές, ολόκληρες πανεπιστημιακές πόλεις χωρίς πραγματικούς φοιτητές. Αρα έχουμε μία υποδομή η οποία σε λίγο θα αργεί και πρέπει να βρει σκοπό, αναζητώντας ενδεχομένως άλλο εκπαιδευτικό κοινό το οποίο δεν είναι ημεδαπό».
Της ομιλίας του κ. Βενιζέλου προηγήθηκαν οι χαιρετισμοί του πρύτανη του Πανεπιστημίου Πατρών Χρήστου Μπούρα, του γενικού γραμματέα Ανώτατης Εκπαίδευσης και εκπροσώπου της κυβέρνησης Νικολάου Παπαϊωάννου και του
ομότιμου καθηγητή Σήφη Μπουζάκη.
Νωρίτερα, στο πλαίσιο του διήμερου επετειακού συνεδρίου, πραγματοποιήθηκαν πολύ σημαντικές συνεδρίες.
Οκτώ πρυτάνεις, μία ιστορία
«Το Αποτύπωμα του Πανεπιστημίου Πατρών στην Πόλη, στην Περιφέρεια, στη Χώρα και στον Κόσμο» περιέγραψαν μέσα από τις προσωπικές τους εμπειρίες επτά ομότιμοι καθηγητές και πρώην πρυτάνεις του ακαδημαϊκού μας ιδρύματος.
Αντώνης Γραμματικός (1980-1981): «Σε μία άγονη και άνυδρη ποταμιά μεταξύ Χαράδρου και Σελέμνου που την ανεμόδερναν οι χειμωνιάτικοι βοριάδες και τα αυγουστιάτικα λιοπύρια πύρωναν τα γκρίζα ποταμολήθαρα, πανεπιστημιακοί δάσκαλοι έστησαν τις παράγκες τους για να μεταλαμπαδεύσουν γνώση σε νέους φιλομαθείς και διαβαστερούς νέους. Σε αυτή τη γη ρίζωσε και μεγαλούργησε ένα πνευματικό ίδρυμα, το Πανεπιστήμιο Πατρών. Σήμερα έχουμε μπροστά μας αυτό το δημιούργημα χάρις στο όραμα εκείνων των πρωτοπόρων και όλων όσων οι οποίοι με ζήλο το υπηρέτησαν και το υπηρετούν».
Αλέξιος Λυκουργιώτης (1988-1994):«Είμαι στο Πανεπιστήμιο Πατρών από τους πρωτοεισαχθέντες φοιτητές, αργότερα ως καθηγητής, πρόεδρος του Τμήματος Χημείας και ακολούθως ως πρύτανης. Σαν μια ταινία μικρού μήκους ξετυλίγονται μπροστά μας τα 60 χρόνια του Πανεπιστημίου μας, το οποίο σήμερα έχει εξελιχθεί σε ένα μεγάλο διεθνούς κύρους πανεπιστήμιο. Αυτό δεν έγινε τυχαία, αλλά είναι αποτέλεσμα σκληρής εργασίας πολλών ανθρώπων».
Σταμάτης Αλαχιώτης (1994-2000): «Το Πανεπιστήμιο έδωσε ταυτότητα στην Πάτρα, η οποία στηρίζεται χρόνια τώρα σε δύο δεκανίκια, το Πανεπιστήμιο και το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο. Στην περίοδο 1994-2000 που ήμουν πρύτανης κρίναμε σκόπιμο να θεσπίσουμε θεσμούς για να επικοινωνήσουμε με την κοινωνία. Για παράδειγμα ήταν αδύνατο άνθρωπος αστικού κόμματος να μιλήσει στην αίθουσα τελετών. Ετσι δημιουργήθηκε το πολιτικό βήμα από το οποίο πέρασαν σχεδόν όλοι οι επικεφαλείς κομμάτων χωρίς να διαταραχτεί η λειτουργία του».
Γ. Παναγιωτάκης, Αλ. Λυκουργιώτης, Στ. Αλαχιώτης, Χρ. Μπούρας, Ν. Ζούμπος, Βενετσάνα Κυριαζοπούλου, Αντ. Γραμματικός
Νικόλαος Ζούμπος (2000-2003): «Η διοίκηση του Πανεπιστημίου πρέπει να είναι σε μία σκυταλοδρομία. Μακάρι να ήταν έτσι και στην πολιτική ζωή του τόπου. Αρχές του 2000 που ανέλαβα την πρυτανεία ήταν δύσκολα χρόνια. Και το λέω αυτό διότι διαδέχτηκα δύο σπουδαίους πρυτάνεις οι οποίοι είχαν δρομολογήσει πολλά πράγματα. Ετσι κληθήκαμε να τα συνεχίσουμε και να το αναπτύξουμε περαιτέρω. Τις δομές τις υπενθύμισαν οι προηγούμενοι πρυτάνεις. Εγώ θυμάμαι και απόλαυσα πραγματικά τις εξαιρετικές συναυλίες που διοργανώσαμε με τη χορωδία του Πανεπιστημίου και την εμφάνιση σπουδαίων καλλιτεχνών».
Σταύρος Κουμπιάς (2006-2010): «Σήμερα ο κόσμος αλλάζει με ταχύτητα και η εποχή της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης και της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι εδώ, επηρεάζοντας όλες τις πλευρές της ζωής. Το Πανεπιστήμιο δεν μπορεί να μείνει ανεπηρέαστο και στάσιμο. Αντιθέτως πρέπει να προσαρμοστεί και να πρωτοπορήσει. Απαιτούνται τολμηρές δράσεις εξωστρέφειας, εκσυγχρονισμού και διαφάνειας, χωρίς ιδεοληψίες, εσωστρέφεια και φοβικότητα».
Γιώργος Παναγιωτάκης (2010-2014): «Σήμερα συμπληρώνω 50 χρόνια στο Πανεπιστήμιο Πατρών, καθώς ήρθα σε αυτό το 1974 ως φοιτητής. Αισθάνομαι πολύ τυχερός που όλα αυτά τα χρόνια ζω σε αυτό το Πανεπιστήμιο και να μου επιτρέψετε με έντονα συναισθήματα να πω, ότι ζω και γι’ αυτό το Πανεπιστήμιο. Δύο πράγματα θέλω να επισημάνω για το Πανεπιστήμιό μας. Τη σταθερή διεκδίκηση της αριστείας σε εκπαιδευτικό και ερευνητικό επίπεδο και δεύτερο τον επιτυχή αναπτυξιακό ρόλο του σε πανελλαδικό, αλλά και τοπικό και περιφερειακό».
Βενετσάνα Κυριαζοπούλου (2014-2020): «Στη διοίκηση πρέπει να υπάρχει συνέχεια. Διαφορετικά δεν κάνουμε τίποτα. Εξακολουθώ να πιστεύω στην ενιαία Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και στη μείωση των πανεπιστημίων στη χώρα μας. Σε βάθος χρόνου το όλο εγχείρημα της ενοποίησης των ΤΕΙ με τα ΑΕΙ θα φανεί ότι ήταν προς όφελος της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Ακόμα όμως και σήμερα με στενοχωρούν δύο πράγματα. Το ότι η Πολυτεχνική Σχολή του ΤΕΙ εντάχτηκε στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και όχι των Πατρών και η καθυστέρηση σχολών διετούς φοίτησης. Οπως και η απώλεια της Νομικής Σχολής, κοινό αίτημα όλων, η οποία ιδρύθηκε και καταργήθηκε με νόμο την πρώτη εβδομάδα που άλλαξε η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας και μάλιστα από τηλεοράσεως. Δυστυχώς τα κριτήρια κάποιων αποφάσεων δεν ήταν πάντα ακαδημαϊκά, αλλά διαποτίζονταν από προσωπική εμπάθεια».
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
